Choroby zebów a Alzheimer

Czy choroby zębów przyczyniają się do rozwoju Alzheimera?

Ostatnie badania wykazały, że choroby zębów mogą przyczyniać się do rozwoju choroby Alzheimera. W mózgach osób, które chorowały na Alzheimera, znaleziono bakterie Porphyromonas gingivalis. Drobnoustrój ten jest jednym z czynników powodujących przewlekłą chorobę dziąseł. To odkrycie sugeruje, że Porphyromonas gingivalis prawdopodobnie odgrywa rolę w rozwoju choroby Alzheimera.

Wykonano badania, które miały potwierdzić tę hipotezę i odkryto, że P. gingivalis produkuje enzym gingipainę, która rozkłada białko tau, składające się z białek neurofibrylarnych i jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania neuronów. Zatem enzym produkowany przez P. gingivalis stopniowo uszkadza neurony.

Wykazano, że w mózgach osób z chorobą Alzheimera stężenie gingipainy jest zdecydowanie większe niż w mózgach osób zdrowych. Badano także wpływ tego enzymu na mózgi myszy i zauważono, że u zwierząt, którym podano enzym, rozwinęły się objawy choroby Alzheimera. To nie jedyne badania potwierdzające powyższą tezę. W innym doświadczeniu myszom podawano bakterię P. gingivalis, którą później wykryto w ich mózgach, w których doszło do obumierania neuronów. Myszom podano także lek, który wiąże się z gingipainą. Wówczas stan zwierząt się poprawił, a neurodegeneracja się zmniejszyła.

Fakt ten sugeruje możliwość opracowania leku na Alzheimera lub demencję, który przynajmniej spowolni rozwój choroby, co z odpowiednią profilaktyką periodontologiczną może ograniczyć ryzyko występowania podobnych schorzeń.

Oczywiście kwestia wpływu chorób zębów na rozwój choroby Alzheimera wymaga jeszcze wielu badań. Naukowcy jednak uważają, że Porphyromonas gingivalis jest czynnikiem przyczyniającym się do rozwoju choroby Alzheimera, chociaż nie jest bezpośrednią przyczyną zachorowania.

Choroby przyzębia

Wielu pacjentów boryka się z chorobami przyzębia, które są związane ze stanem dziąseł. Najłagodniejszą formą jest zapalenie dziąseł, które nieleczone rozwija się w zapalenie przyzębia, lepiej znane jako paradontoza. W wyniku zapalenia przyzębia dochodzi do stopniowej utraty struktur anatomicznych zęba (dziąsła, ozębnej oraz kości), co ostatecznie może skutkować utratą zębów.

Paradontoza jest chorobą, która rozwija się stopniowo, dlatego warto regularnie chodzić na wizyty kontrolne do swojego dentysty. Wówczas zostanie wykryta we wczesnym stadium, a szybko wdrożone leczenie zapobiegnie utracie zębów w jej wyniku.

Warto wiedzieć, co jest przyczyną paradontozy. Etiologia tej choroby jest stosunkowo prosta. Główną przyczyną jej rozwoju są bakterie występujące w jamie ustnej i kieszonkach przyzębnych, zwłaszcza te tworzące płytkę nazębną. Należą do nich beztlenowe bakterie gram-ujemne, m.in.: Actinobacillus actinomycetemcomitans, Tannerella forsythensis i Porphyromonas gingivalis.

Odkładająca się płytka bakteryjna wymusza odpowiedź układu odpornościowego, w wyniku czego w obrębie jamy ustnej rozwijają się stany zapalne. W ich wyniku rozwijają się stany zapalne dziąseł i stopniowo dochodzi do utraty tkanek przyzębia. Dodatkowo powyższe bakterie wpływają negatywnie nie tylko na stan zdrowia naszych zębów, ale także całego organizmu, z czego niewiele osób zdaje sobie sprawę.

Na przykład Porphyromonas gingivalis powiązano z rozwojem choroby Alzheimera. Nie jest ona bezpośrednią przyczyną zachorowania, ale ginginapina (enzym produkowany przez ten drobnoustrój) powoduje neurodegenerację, co pogarsza stan pacjenta.

Jakie są przyczyny paradontozy?

Nagromadzona płytka bakteryjna nie jest jedyną przyczyną paradontozy. Na rozwój choroby wpływ mają także:

• Czynniki genetyczne - niektórzy są bardziej podatni za odkładanie się płytki bakteryjnej i wystąpienie zapalenia przyzębia;
• Cukrzyca typu 2;
• Otyłość;
• Stres;
• Niewłaściwa dieta, uboga zwłaszcza w witaminę C;
• Niektóre leki;
• Palenie tytoniu;
• Choroby osłabiające układ odpornościowy, np.: białaczka;
• Zmiany hormonalne, często zwiększają podatność dziąseł na choroby. Dotyczy to zwłaszcza pań, u których często w naturalny sposób dochodzi do zmian hormonalnych przez menstruację, ciążę czy menopauzę.

Leczenie paradontozy

Leczenie paradontozy jest bardzo czasochłonne i zależy od zaawansowania choroby. Periodontolog po ocenie stanu uzębienia wdroży odpowiednie leczenie, w ramach którego konieczne jest usunięcie kamienia nazębnego oraz płytki nazębnej z powierzchni zębów i kieszonek dziąsłowych. Lekarz może zalecić stosowanie antybiotyków lub płynów antybakteryjnych, np. na bazie chlorheksydyny. W trakcie leczenia dentysta poinstruuje nas także o prawidłowej higienie jamy ustnej, która jest niezwykle ważna w procesie leczenia i profilaktyce chorób przyzębia.

Niestety leczenie periodontologiczne w gabinecie dentystycznym nie zawsze jest możliwe. W przypadku bardzo zaawansowanej paradontozy niezbędna jest interwencja chirurgiczna, podczas której chore tkanki są usuwane i odbudowywane, tak by ząb był nadal chroniony.

Profilaktyka stomatologiczna kluczem do zdrowia

W przypadku chorób związanych z jamą ustną zdecydowanie lepiej jest zapobiegać niż leczyć. Dokładnie tak samo jest z paradontozą. Profilaktyka stomatologiczna pozwala nam cieszyć się pięknymi, zdrowymi i silnymi zębami przez całe życie. Warto jednak pamiętać, że stan zdrowia jamy ustnej wpływa na stan zdrowia całego naszego organizmu. Bakterie znajdujące się w jamie ustnej z krwią przedostają się do innych tkanek i narządów naszego ciała. Choroby dziąseł mogą doprowadzić do wystąpienia lub podtrzymania innych jednostek chorobowych, np.: zapalenia wsierdzia, zawału, POChP, udaru mózgu czy choroby Alzheimera. Dlatego, dbając o swoje zęby, tak naprawdę dbasz o swojego zdrowie.

Jak dbać o zęby?

Jak powinna wyglądać profilaktyka stomatologiczna? Przede wszystkim zadbajmy o swoje zęby już w domu. Dokładnie szczotkujmy je codziennie, przynajmniej dwa razy przez 3 minuty, korzystajmy z nici dentystycznych oraz płynów do płukania jamy ustnej. Ponadto regularnie odwiedzajmy swojego dentystę na wizytach kontrolnych i przynajmniej raz w roku wykonujmy pełną higienizację w gabinecie stomatologicznym.

Bibliografia:

Wyniki badań: https://advances.sciencemag.org/content/5/1/eaau3333

Bartova J. i in. Periodontitis as a Risk Factor of Atherosclerosis. Journal of Immunology Research 2014, http://dx.doi.org/10.1155/2014/636893.

Miskiewicz A. i in. Zapalenie przyzębia jako czynnik ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego. Dent. Med. Probl. 2010, 47, 4, 472–477.

Sender-Janeczek A. i in. Miejscowe zastosowanie antyseptyków i antybiotyków w leczeniu przewlekłego zapalenia przyzębia – przegląd piśmiennictwa. Dent. Med. Probl. 2007, 44, 3, 396–402.

Włosowicz M. i in. Znaczenie profilaktyki oraz terapii chorób przyzębia u pacjentów ze schorzeniami sercowo-naczyniowymi. Choroby Serca i Naczyń 2013, tom 10, nr 5, 252–256.