Zapalenie przyzębia – jak rozpoznać, zapobiegać i leczyć

Jak leczyć zapalenie przyzębia?

Głównym celem leczenia periodontologicznego jest eliminacja stanu zapalnego i spłycenie kieszonek przyzębnych. Leczenie przebiega w 3 fazach:

I – faza higienizacyjna
We wstępnej fazie przeprowadzana jest profesjonalna higienizacja. Pacjent jest również motywowany do dalszej współpracy.

II – faza korekcyjna
Faza korekcyjna rozpoczyna się od tzw. niechirurgicznego leczenia periodontologicznego. Polega ono na przeprowadzeniu zabiegu usunięcia złogów nazębnych znajdujących się poddziąsłowo i wypolerowaniu powierzchni korzeni. U pacjentów, u których po leczeniu niechirurgicznym wciąż stwierdza się obecność głębokich kieszonek, przeprowadza się zabiegi chirurgiczne.

III – faza podtrzymująca
To ostatnia faza leczenia periodontologicznego, której celem jest utrzymanie rezultatów uzyskanych w fazie korekcyjnej. Obejmuje ona systematyczne kontrole periodontologiczne i higienizacje.

Jak zapobiegać zapaleniu przyzębia?

Najskuteczniejszą metodą profilaktyki periodontologicznej jest utrzymanie idealnej higieny jamy ustnej i systematyczne kontrole u lekarza dentysty.

Szczotkowanie zębów

Szczotkowanie zębów po każdym posiłku zapewnia skuteczne usuwanie resztek pokarmowych z powierzchni oraz spomiędzy zębów. Szczoteczki o średniej twardości włosia („medium”) umożliwiają najbardziej efektywne usuwanie płytki nazębnej, a przy tym nie drażnią dziąseł. Optymalną techniką szczotkowania zębów jest tzw. metoda „roll”. W metodzie tej szczoteczkę układa się na dziąśle pod kątem 45^o z włosiem skierowanym ku wierzchołkom korzeni i zsuwa ją ruchem obrotowo-wymiatającym na korony zębów. W jednym miejscu przyłożenia szczoteczki powinno się wykonać 6 - 8 powtórzeń tego ruchu. Taka metoda szczotkowania umożliwia oczyszczenie okolicy przydziąsłowej, gdzie przeważnie gromadzi się najwięcej płytki nazębnej i gdzie zapoczątkowuje się stan zapalny dziąseł. Powierzchnie żujące zębów można natomiast szczotkować ruchem szorującym. Godne polecenia są również szczoteczki soniczne. Emitowana przez nie fala dźwiękowa powoduje skuteczne odrywanie biofilmu bakteryjnego z powierzchni zębów. Szczoteczki te zapewniają dokładnie czyszczenie i dodatkowo masują dziąsła.

U pacjentów ze skłonnością do zapaleń dziąseł i przyzębia polecane są pasty do zębów z dodatkiem chlorheksydyny, która ma działanie antybakteryjne. Ponieważ bakterie, które powodują powstanie stanu zapalnego dziąseł i przyzębia bytują również na języku, to jego oczyszczanie powinno być stałym elementem dbania o higienę jamy ustnej. Służą do tego celu specjalne szczoteczki do języka i czyściki (tzw. skrobaki). Systematyczne oczyszczanie języka jest również najważniejszym elementem leczenia i zapobiegania powstawaniu przykrego zapachu z ust.

Oczyszczanie przestrzeni międzyzębowych

Do oczyszczania przestrzeni międzyzębowych należy stosować specjalne przybory. U osób ze zdrowym przyzębiem i wąskimi przestrzeniami optymalnym wyborem będą nici dentystyczne. Nić powinna być delikatnie wprowadzona do przestrzeni międzyzębowej i wyprowadzona ku górze w ścisłym kontakcie z zębem. Następnie, czynność tę należy powtórzyć w tej samej przestrzeni międzyzębowej, wyprowadzając nić w kontakcie z sąsiednim zębem. Nicią wprowadzoną do przestrzeni nie można wykonywać ruchów piłujących, ponieważ powodują one wtłoczenie płytki bakteryjnej do szczeliny dziąsłowej, co może spowodować stan zapalny. W przypadku poszerzonych przestrzeni międzyzębowych poleca się stosowanie szczoteczek międzyzębowych. W doborze odpowiedniego rozmiaru szczoteczek może pomóc lekarz dentysta lub higienistka. Do utrzymania higieny przestrzeni międzyzębowych służą także irygatory dentystyczne. Aby wzmocnić działanie irygacji, można dodać do wody płyn z chlorheksydyną lub wodę utlenioną. Dodatkowo, irygacja dziąseł działa jak masaż i stymulacja, co poprawia ukrwienie dziąseł i nadaje im zdrowy wygląd.

Płyny do płukania jamy ustnej

Produktami wspomagającymi utrzymanie prawidłowej higieny jamy ustnej są również płyny do płukania. Dostępne są płukanki z podwyższoną zawartością fluoru, chlorheksydyny lub substancjami rozkładającymi lotne związki siarki, odpowiadające za nieświeży oddech. Warto jednak pamiętać, że płukanki nie zastąpią szczotkowania zębów, a mają jedynie działanie wspomagające.

Kontrola prawidłowego szczotkowania

Aby samodzielnie sprawdzić, czy zęby zostały prawidłowo oczyszczone, można posłużyć się specjalnymi preparatami, które wybarwiają płytkę nazębną. Są one dostępne w postaci tabletek. Po szczotkowaniu należy rozgryźć tabletkę i rozprowadzić jej fragmenty językiem po zębach. Jeżeli na powierzchni zębów pozostała płytka nazębna, to wybarwi się ona na kolor malinowy. Dzięki temu będzie wiadomo, które obszary jamy ustnej należy doczyścić. Kontrola prawidłowego szczotkowania za pomocą środków wybarwiających jest szczególnie pomocna, kiedy zaczynamy posługiwać się nową metodą szczotkowania, ponieważ umożliwia samodzielną kontrolę nad skutecznością zabiegów higienicznych i pozwala zwizualizować, na które miejsca należy zwracać baczniejszą uwagę.

Profilaktyka profesjonalna

Zabiegami wchodzącymi w zakres profilaktyki profesjonalnej jest usunięcie kamienia nazębnego, polerowanie zębów oraz fluoryzacja. Dodatkowo, na wizycie higienizacyjnej kontrolowany jest stan przyzębia. Pacjenci, u których występują czynniki ryzyka wystąpienia tej choroby, tj. wiek powyżej 40. roku życia, palenie tytoniu, cukrzyca, stres, powinni zgłaszać się na kontrolę raz na 6 miesięcy.