Kwas moczowy w surowicy krwi wykorzystywany jest przy diagnostyce zaburzeń funkcji nerek. Stężenie kwasu moczowego jest również istotne w rozpoznaniu dny moczanowej (artretyzm).
Spis treści:
- Co to jest kwas moczowy?
- Kiedy badać kwas moczowy?
- Badanie kwasu moczowego jak się przygotować?
- Kwas moczowy norma
Co to jest kwas moczowy?
Kwas moczowy jest produktem końcowym metabolizmu puryn. Źródłami puryn są: pokarm (np. wątroba, sardynki, anchois, piwo), synteza własna organizmu (tzw. endogenna), ale związki purynowe stanowią również produkt rozpadu kwasów nukleinowych. W wątrobie na skutek działania pewnych enzymów dochodzi do metabolizmu puryn (guaniny, ksantyny i hipoksantyny).
Ostatecznym produktem metabolizmu ich rozkładu jest kwas moczowy. Kwas moczowy powinien ulec wydaleniu przez nerki i to właśnie z moczem usuwana jest największa część kwasu moczowego. W niewielkim stopniu (1/3 puli kwasu moczowego) może być on także wydalany przez jelita. Zaburzenia wydalania kwasu moczowego i jego nadmierne gromadzenie się w organizmie mogą być spowodowane niektórymi chorobami, a akumulacja kwasu moczowego może prowadzić do poważnych powikłań.
Kiedy badać kwas moczowy?
Kwas moczowy wskazania
Badanie stężenia kwasu moczowego wykonywane jest na zlecenie lekarza. Badanie wykonywane jest:
- u pacjentów cierpiących na chorobę nowotworową, którzy leczeni są chemioterapią, wówczas konieczne jest monitorowanie stężenia kwasu moczowego w organizmie,
- na etapie diagnostyki oraz kontrolnie u pacjentów ze zdiagnozowaną dną moczanową, aby ocenić skuteczność prowadzonej terapii,
- w procesie diagnozowania kamicy moczowej.
Dna moczowa (tzw. artretyzm) to choroba, którą cechuje utrzymujące się podwyższone stężenie kwasu moczowego. W wyniku krystalizacji moczanu sodu w płynie stawowym dochodzi do zapalenia stawów. Najbardziej typowe objawy to: ból lub obrzęk (zwłaszcza dużego palca i kolan), zaczerwienie skóry w okolicy zajętego stanem zapalnym stawu, uczucie ciepła przy dotykaniu stawu.
W przypadku chorób nowotworów bardzo ważne jest kontrolowanie stężenia kwasu moczowego, ponieważ u chorych, u których podjęto leczenie chemioterapią obserwuje się zwiększony rozpad komórek nowotworowych, na skutek czego zwiększa się także ilość puryn, a te z kolei przekształcane są i wydalane z organizmu jako kwas moczowy.
Badanie kwasu moczowego jak się przygotować?
Badanie może zostać wykonane z dwóch materiałów – surowicy krwi lub moczu. W przypadku surowicy krwi pacjenta badanie nie wymaga specjalnego przygotowania. Na wynik badania może wpływać niedawny posiłek, spożycie alkoholu, duży wysiłek fizyczny, dlatego pacjent powinien być na czczo i wypoczęty.
Na czczo | W godzinach porannych | Szczególne wymagania |
TAK | NIE | NIE |
Kwas moczowy norma
Analiza wyników powinna opierać się na wartościach referencyjnych podanych przez laboratorium. Wyniki badania należy skonsultować z lekarzem. Wartość referencyjna stężenia kwasu moczowego we krwi zależy od płci i wieku pacjenta. Hiperurykemię czyli podwyższone stężenie kwasu moczowego w surowicy określa się powyżej 420 µmol/l (>7 mg/dl).