Cholesterol jest produkowany w wątrobie oraz dostarczany do organizmu z pożywieniem i uwalniany do krwiobiegu. Jest potrzebny m.in. do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, ale jego nadmiar może niestety zwiększać ryzyko zawału i udaru. Wykonuje się oznaczenia cholesterolu całkowitego oraz jego frakcji: cholesterolu HDL (tzw. „dobrego cholesterolu”), LDL (tzw. „złego cholesterolu”) i non-HDL (czyli cholesterolu całkowitego pomniejszonego o cholesterol HDL). O czym świadczy podwyższony cholesterol?

Sprawdzenie ilości cholesterolu we krwi powinno być rutynowym badaniem w przypadku prawdopodobieństwa chorób układu sercowo-naczyniowego.

Spis treści:

  1. Co to jest cholesterol?
  2. Kiedy badać cholesterol?
  3. Jak się przygotować do badania?
  4. Norma
  5. Podwyższony cholesterol - przyczyny

Co to jest cholesterol?

Cholesterol jest składnikiem błon komórkowych. Jest niezbędny do wytwarzania hormonów płciowych (testosteron, progesteron, estrogen), nadnerczowych (kortyzol) i witaminy D3, a także wchodzi w skład kwasów żółciowych. Jedną z dróg dostarczania cholesterolu do organizmu jest pokarm. Jednak nie każdy wie, że jest on również wytwarzany, i to w większym odsetku, w wątrobie człowieka. Badanie opiera się na próbce krwi żylnej pacjenta.

Cena badania. Koszt testu jest niewielki i zależy od lokalizacji i placówki, w której pacjent zrealizuje badanie. 

Kiedy badać cholesterol całkowity?

Ocena cholesterolu może być wykonywana profilaktycznie u osób zaliczanych do grupy ryzyka, czyli: z odnotowaną chorobą serca w rodzinie, z nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą typu 2, nadwagą lub otyłością oraz palaczy, osób o niskiej aktywności fizycznej czy stosujących dietę o wysokiej zawartości nasyconych kwasów tłuszczowych (tłuszczów nasyconych) i u osób starszych (u których ryzyko chorób serca jest również wyższe).

Sprawdzenie poziomu cholesterolu całkowitego może być także częścią badania rutynowego. Frakcja cholesterolu LDL, tzw. „zły cholesterol”, jest głównym czynnikiem prowadzącym do rozwoju blaszek miażdżycowych, które zwężają światło tętnic, co znacznie utrudnia przepływ krwi przez naczynia.

Nadmiar cholesterolu

Utrzymujące się zbyt wysokie stężenie cholesterolu LDL sprzyja rozwojowi miażdżycy, a także innych chorób sercowo-naczyniowych (w tym udaru). W związku tym badanie laboratoryjne wykonuje się u osób ze zdiagnozowaną chorobą wieńcową serca, przebytym udarem lub mini udarem oraz chorobą miażdżycową tętnic obwodowych. Badanie jest zlecane również u osób z hipercholesterolemią rodzinną lub w przypadku podejrzenia występowania u pacjentów zaburzeń lipidowych. 

Cholesterol całkowity, jak się przygotować do badania?

Badanie wykonuje się poprzez pobranie krwi i należy się do niego odpowiednio przygotować.

Pacjent powinien 2-3 dni przed przeprowadzeniem zrezygnować ze spożywania alkoholu. Zaleca się, aby w okresie od 1 do 2 tygodni przed datą badania prowadzić swój zwyczajowy tryb życia, także bez większych modyfikacji w diecie. Jeśli jest to możliwe, warto ograniczyć intensywny wysiłek fizyczny i stres, ponieważ może mieć to wpływ wynik badania.

Krew powinna zostać pobrana rano, na czczo (10-12 godzin od ostatniego posiłku, włączając okres snu – zapewnia to stan całkowitego strawienia spożytego pokarmu i niweluje jego wpływ na wynik testu). W tym okresie pacjent powinien zrezygnować ze spożywania kawy i herbaty. Możliwe jest picie wody.

Na czczoW godzinach porannychSzczególne wymagania
TAKNIENIE

Jaki jest czas oczekiwania na wynik?

Wynik testu laboratoryjnego będzie dostępny w przeciągu 3 dni roboczych.

Norma cholesterolu całkowitego

Analiza wyników powinna opierać się na wartościach referencyjnych podanych przez laboratorium. Dla cholesterolu przyjmuje się, że prawidłowe wartości powinny zawierać się w przedziale do 200 mg/dl (5,2 mmol/l). Jako stężenie idealne uważa się 155 mg/dl (4 mmol/l).

Podwyższony poziom cholesterolu - przyczyny

Przyczynami nadmiaru cholesterolu całkowitego mogą być:

  • pierwotna hipercholesterolemia, uwarunkowana genetycznie, w tym:
  • hipercholesteromia wielogenowa – najczęstsza, nieprawidłowy styl życia dodatkowo nasila wzrost stężenia cholesterolu w tej chorobie,
  • hipercholesterolemia rodzinna – znacznie wyższy wzrost stężenia cholesterolu całkowitego niż w przypadku hipercholesterolemii wielogenowej i jednocześnie dużo wyższe ryzyko chorób sercowo-naczyniowych,
  • wtórna hipercholesterolemia, jako powikłanie chorób przewlekłych (np. niedoczynności tarczycy, chorób wątroby i nerek), skutek przyjmowania niektórych leków (np. kortykosteroidów i beta-blokerów) oraz konsekwencja niedożywienia.
Szybkie linki:

Cholesterol - informacje ogólne | Cholesterol LDL | Cholesterol HDL | Normy cholesterolu HDL | Ceny badań na cholesterol

Zbyt wysoki poziom cholesterolu w organizmie może prowadzić do poważnych schorzeń. Dowiedz się więcej:


Powiązane badania