Dieta na endometriozę

Endometrioza suplementy diety

Przyczyna endometriozy nie została do końca poznana – stanowi chorobę hormonozależą (estrogenozależną), na tle zapalnym. W przypadku potwierdzonej laparoskopowo endometriozy Grupa ds. Wytycznych (GDG, Guideline Development Group) Europejskiego Towarzystwa ds. Ludzkiej Reprodukcji i Embriologii (ESHRE, European Society of Human Reproduction and Embryology) nie zaleca stosowania suplementów diety czy metod medycyny alternatywnej.

Specjaliści twierdzą, że bilans korzyści/ryzyka jest aktualnie nieznany. Nie wiadomo ani czy są skuteczne, ani czy bezpieczne. Choć wskazuje się, że niektóre kobiety szukające pomocy w medycynie alternatywnej odczuwają pewne korzyści z jej stosowania.

Wytyczne brytyjskie (NICE, National Institute for Health and Care Excellence) również wskazują, że dostępne dowody naukowe nie potwierdzają, by tradycyjna medycyna chińska lub leki ziołowe czy suplementy diety były zasadne w leczeniu endometriozy.

Dieta przeciwzapalna na endometriozę

Obecnie nie ma żadnych rekomendacji dietetycznych w prewencji lub leczeniu endometriozy. Jednym z pomysłów naukowców i praktyków jest stosowanie u kobiet z endometriozą diety przeciwzapalnej, której celem jest łagodzenie stanu zapalnego. Przypuszcza się, że pewne produkty mogą mieć działanie prozapalne (np. bogate w tłuszcze trans, tłuszcze ogółem, czerwone mięso), a inne potencjał prozapalny (np. bogate w wapń, witaminę D czy kwasy omega-3).

Obecnie brak jednak jakichkolwiek danych potwierdzających zasadność stosowania diety przeciwzapalnej u kobiet z endometriozą.

Przeczytaj: Dieta przeciwzapalna – na czym polega, jadłospis. Czego unikać?

Endometrioza dieta

W badaniu prospektywnym (w którym osoby zostają włączone do badania przed wystąpieniem danej choroby i są obserwowane przez określony czas) 70 835 kobiet przed menopauzą* oceniano dietę za pomocą kwestionariusza częstotliwości spożycia co 4 lata.

Zaobserwowano niższe ryzyko endometriozy przy większej ilości owoców w diecie, zwłaszcza cytrusowych.

Kobiety spożywające dziennie przynajmniej jedną porcję owoców cytrusowych miały o 22. proc. niższe ryzyko endometriozy w porównaniu z kobietami jedzącymi je rzadziej.

Nie zaobserwowano związku między spożyciem warzyw a ryzykiem tej choroby, z wyjątkiem warzyw kapustnych – kobiety jedzące przynajmniej jedną ich porcję dziennie cechowały się o 13 .proc. wyższym ryzykiem rozwoju tej choroby niż te, które sięgały po nie rzadziej niż raz w tygodniu.

Wśród składników żywności stwierdzono korzystny efekt jedynie dla beta-kryptoksantyny – karotenoidu, który jest naturalnym barwnikiem znajdującym się w pomarańczach, żółtkach jaj, papai czy jabłkach.

W innej analizie również w ramach badania Nurses Health Study II o podobnych założeniach (Yamamoto 2018), którą objęto 81 908 kobiet, odnotowano, że kobiety mające w diecie przynajmniej jedną porcje czerwonego mięsa dziennie cechowało nawet o 56 proc. wyższe ryzyko wystąpienia endometriozy, w porównaniu z osobami spożywającymi jedną porcję tygodniowo lub rzadziej. Związek był najsilniejszy dla mięsa czerwonego nieprzetworzonego, zwłaszcza u kobiet bez rozpoznanej wcześniej niepłodności. Kobiety będące w grupie o najwyższym spożyciu przetworzonego mięsa czerwonego cechowało najwyższe ryzyko endometriozy (5 lub więcej porcji tygodniowo versus 1 porcja na miesiąc).

Nie odnotowano związku między spożyciem drobiu, ryb, owoców morza i jaj a ryzykiem endometriozy.

Więcej o endometriozie, jej objawach, diagnostyce i leczeniu:

• Endometrioza – diagnoza, objawy i leczenie endometriozy
• Endometrioza – co to jest? O leczeniu endometriozy opowiada ekspert
• Test na endometriozę - wskazania, przebieg, ile czeka się na wynik?

* populacja Nurses Health Study II (Harris 2018)

Źródła: 

1. https://www.nice.org.uk/guidance/ng73/chapter/Recommendations#pharmacological-pain-management
2. Information for women with endometriosis Version 2014. Patient version of the ESHRE Guideline on management of women with endometriosis.
3. Pustkowski M. Rozpoznanie objawów jest kluczem do diagnozowania endometriozy. Obraz kliniczny wskazania do skierowania, możliwości leczenia. Na podstawie: O’Sullivan M.E.C., Overton C. Symptom recognition key to diagnosing endometriosis. The Practitioner 2018; 262(1813): 13-18.
4. Schenken R.S. Endometriosis: pathogenesis, clinical features, and diagnosis. UpToDate, Topic 7384 Version 56.0.
5. Schenken R.S. Endometriosis: treatment of pelvic pain. UpToDate, Topic 7387 Version 49.0.
6. Practice Committee of the American Society for Reproductive Medicine. Treatment of pelvic pain associated with endometriosis: a committee opinion. Fertil Steril 2014; 101:927.
7. Harris H.R., Eke A.C., Chavarro J.E., i wsp. Fruit and vegetable consumption and risk of endometriosis. Hum Reprod 2018; 33(4): 715-727.
8. Yamamoto A., Harris H.R., Vitonis A.F. i wsp. A prospective cohort study of meat and fish consumption and endometriosis risk. Am J Obstet Gynecol 2018; 219(2): 178.e1-178.e10. doi: 10.1016/j.ajog.2018.05.034
9. Jurkiewicz-Przondziono J., Lemm M., Kwiatkowska-Pamuła A. i wsp. Influence of diet on the risk of developing endometriosis. Ginekol Pol 2017; 88(2): 96-102.