Anemia - objawy, przyczyny i leczenie anemii

Co to jest anemia (niedokrwistość)?

Anemia to zmniejszenie stężenia hemoglobiny¹ (skrót w badaniach laboratoryjnych to Hb), hematokrytu² (Ht) i liczby erytrocytów³ poniżej normy. Następstwem tego stanu jest zmniejszenie zdolności krwi do transportu tlenu, co skutkuje zmniejszeniem natlenowania tkanek i narządów.

Istnieją dwie główne przyczyny zmniejszenia liczby erytrocytów (czerwonych krwinek):

• utrata erytrocytów wskutek krwawienia lub hemolizy, czyli rozpadu, krwinek,
• zmniejszenie lub zaburzenie tworzenia krwinek w szpiku.

Jednym z badań wykonywanych przy anemii jest badanie EPO - różnicuje przyczyny niedokrwistości. Sprawdź, na czym polega i jakie są wskazania.

Rodzaje anemii

Anemia (niedokrwistość) ma wiele podtypów, do których należą:

• niedokrwistość pokrwotoczna, która powstaje w wyniku dużej lub przewlekłej utraty krwi,
• niedokrwistość syderoblastyczna związana z zaburzeniami w powstawaniu hemu, składnika hemoglobiny,
• niedokrwistość hemolityczna związana z nieprawidłowym rozpadem erytrocytów (jej przykładem jest anemia sierpowata),
• niedokrwistość aplastyczna związana z niewydolnością szpiku kostnego,
• niedokrwistość chorób przewlekłych,
• anemia z niedoboru żelaza,
• niedokrwistość megaloblastyczna związana z zaburzeniami w syntezie DNA w komórkach układu krwiotwórczego (jej przykładem jest niedokrwistość z niedoboru witaminy B ₁₂ i niedokrwistość z niedoboru kwasu foliowego).

Badanie w kierunku anemii z niedoboru żelaza 

Jednym z badań w rozpoznaniu anemii jest badanie poziomu żelaza we krwi. 

Ze względu na nasilenie niedokrwistość można podzielić na:

• łagodną – stężenie hemoglobiny mieści się w przedziale między 10 a 12 g/dl lub 13,5 w przypadku mężczyzn,
• umiarkowaną – Hb między 8 a 9,9 g/dl,
• ciężką – Hb między 6,5 a 7,9 g/dl,
• zagrażającą życiu – Hb poniżej 6,5 g/dl.

Objawy anemii

Objawy charakterystyczne dla każdego rodzaju niedokrwistości to:

• osłabienie i łatwa męczliwość,
• zmniejszenie koncentracji i uwagi,
• bladość skóry i błon śluzowych,
• ból głowy
• zawroty głowy,
• tachykardia⁴,
• duszność.

Ponadto każdy typ anemii ma jeszcze swoje objawy specyficzne.

Anemia rozpoznanie

Podstawowym badaniem diagnostycznym jest morfologia krwi. Najważniejsze dla niedokrwistości parametry morfologii to:

• RBC – liczba krwinek czerwonych.
• Hb – hemoglobina (jest to białko zawarte w erytrocytach, którego głównym zadaniem jest przenoszenie tlenu; odpowiada ona za czerwoną barwę krwi).
• Ht – hematokryt (stosunek komórek krwi do całej jej objętości).
• MCV – średnia objętość erytrocytu.
• MCH – średnia zawartość hemoglobiny w erytrocycie.

Prawidłowe wartości tych parametrów opisane są w poniższej tabeli:

Na niedokrwistość wskazuje zmniejszenie stężenia hemoglobiny, hematokrytu lub liczby czerwonych krwinek.

HEMATOLOG
specjalista zajmujący się chorobami krwi

SPRAWDŹ

Anemia leczenie

Leczenie jest dopasowane do rodzaju niedokrwistości, najczęściej polega na suplementacji niedoboru powodującego niedokrwistość, np. żelaza.

Anemia rokowanie i powikłania

Większość rodzajów niedokrwistości jest w pełni uleczalna, warunkiem jest przestrzeganie zaleceń lekarskich. Nieleczona anemia może prowadzić do znacznego osłabienia organizmu, objawiającego się np. omdleniami, a nawet do śmierci.

Anemia zapobieganie

Niedokrwistości z niedoboru w większości przypadków rozwijają się podstępnie. Ze względu na umiejętność organizmu do przystosowania się do różnych warunków, długo nie dają żadnych objawów. Dlatego ważne jest wykrywanie niedokrwistości w jej początkowym stadium.

Pomóc w tym może regularnie (co 2-3 lata) wykonywane badanie morfologii krwi oraz zgłaszanie się do lekarza z niepokojącymi objawami mogącymi wskazywać na niedokrwistość.

Pamiętaj!

• Regularnie, co 2-3 lata, wykonuj morfologię krwi.
• Przestrzegaj zdrowej diety – jedz produkty pełnowartościowe, dużo ryb, warzyw i owoców. Unikaj dużej ilości słodyczy i żywności wysoko przetworzonej, np. jedzenia typu „fast food”, słonych przekąsek czy dań gotowych. Dbaj o przyjmowanie odpowiedniej ilości witamin oraz mikro- i makroelementów, najlepiej tych, które pochodzą z pożywienia.
• Gdy zaobserwujesz u siebie niepokojące objawy, nie ignoruj ich, a zgłoś się do lekarza.

¹ Hemoglobina – Jest to białko zawarte w erytrocytach, którego głównym zadaniem jest przenoszenie tlenu; odpowiada ona za czerwoną barwę krwi.
² Hematokryt – Jest to parametr oceniany w badaniu morfologii krwi. Określa stosunek komórek krwi do całej jej objętości.
³ Erytrocyty – Inaczej czerwona krwinka. Jej głównym zadaniem jest transport tlenu z płuc do tkanek organizmu.
⁴ Tachykardia – Inaczej nazywana częstoskurczem. Jest to przyspieszenie akcji serca powyżej 100 uderzeń na minutę.

Źródła: 

„Interpretacja badań laboratoryjnych” J. Wallach

„Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka” H. Ciborowska, A. Rudnicka

„Interna Szczeklika 2015” Andrzej Szczeklik, Piotr Gajewski

www.nhs.uk www.nhs.uk

„Podstawy hematologii” W. Nowak, A. Skotnicki