Medicover
Badanie stężenia EPO, czyli erytropoetyny, jest wykonywane z próbki krwi pacjenta. Jest ono wykorzystywane m.in. w różnicowaniu przyczyn anemii. Czy do badania poziomu erytropoetyny trzeba przygotować się w sposób szczególny? O czym świadczy niski bądź wysoki poziom erytropoetyny?
Spis treści:
Co to jest erytropoetyna (EPO)?
Erytropoetyna to hormon wytwarzany głównie przez nerki. Pełni bardzo ważną funkcję, ponieważ pobudza namnażanie i różnicowanie się komórek szpiku kostnego oraz dojrzewanie zróżnicowanych komórek w celu wytworzenia erytrocytów. Odpowiednia ilość czerwonych krwinek ma ogromne znaczenie dla zdrowia organizmu. Odpowiadają one m.in. za transport tlenu z płuc do wszystkich tkanek i transport dwutlenku węgla z tkanek do narządów oddechowych. Mechanizm syntezy EPO w nerkach zależny jest od ilości tlenu we krwi i w tkankach. Jeżeli tlenu będzie zbyt mało, to stężenie hormonu zacznie wzrastać, chociaż na syntezę EPO wpływać mogą również hormony tarczycy.
EPO - cena badania.
Badanie erytropoetyny wskazania do wykonania
Badanie wykonywane jest najczęściej na zlecenie lekarza, przy różnicowaniu przyczyn niedokrwistości (anemii). Zwykle u pacjentów, którzy mają nieprawidłowe wyniki morfologii krwi, zwłaszcza erytrocytów, hemoglobiny i hematokrytu. Badanie wykorzystywane jest również w monitorowaniu postępu leczenia u osób zmagających się z anemią.
Znaczenie kliniczne jest jednak szersze, ponieważ ocena stężenia erytropoetyny wykorzystywana jest także w diagnostyce nowotworowych chorób rozrostowych szpiku kostnego oraz w przypadku występowania chorób przewlekłych, jak również guzów zlokalizowanych w obrębie nerek oraz wątroby.
Przygotowanie do badania EPO
Analiza poziomu EPO we krwi nie wymaga od pacjenta szczególnego przygotowania, jednak zaleca się, aby próbka krwi do analizy pobierana była w godzinach porannych.
Normy EPO
U osoby zdrowej wartości EPO są zazwyczaj dość niskie. Stężenie hormonu we krwi jest związane z dobowym rytmem jego wytwarzania. Jego najwyższe stężenie odnotowuje się w nocy, a w godzinach przedpołudniowych będzie ono najniższe. Nie stwierdza się istotnych różnic dla poszczególnych płci.
Wartości referencyjne stężenia erytropoetyny zawierają się w przedziale od 4,3 do 29 IU/l, ale wartości te mogą się różnić w zależności od laboratorium.
Niskie stężenie erytropoetyny
Obniżony poziom EPO w surowicy krwi pacjenta obserwuje się u osób zmagających się z anemią spowodowaną zbyt małą liczbą czerwonych krwinek. Ponadto zbyt niskie stężenie EPO występuje także u pacjentów z przewlekłymi chorobami nerek. Obniżone wartości erytropoetyny towarzyszą niektórym chorobom autoimmunologicznym i reumatycznym, np. reumatoidalnemu zapaleniu stawów oraz przy toczniu układowym rumieniowatym.
Stężenie erytropoetyny poniżej wartości referencyjnych występuje też w przebiegu niektórych chorób rozrostowych szpiku, tzw. czerwienica prawdziwa polega na niekontrolowanym rozroście komórek linii czerwonokrwinkowej. Gdy dojdzie do takiej sytuacji, nerki zaczynają hamować syntezę EPO po to, by nie stymulować szpiku do dodatkowej pracy.
Zwiększone stężenie erytropoetyny
Wartości powyżej górnej granicy przedziału referencyjnego mogą mieć przyczynę zarówno fizjologiczną, jak i patologiczną. Zbyt wysokie stężenie, które nie ma nic wspólnego z chorobą, obserwuje się w sytuacji, gdy organizm wykazuje zwiększone zapotrzebowanie na tlen. Do sytuacji takiej dochodzi np. u kobiet w ciąży, a także osób, które uprawiają sporty na dużych wysokościach.
Patologiczne podłoże zbyt wysokiego stężenia EPO występuje w dwóch przypadkach. W pierwszym, gdy jest to tzw. stan pierwotny, jego przyczyna jest związana z nadmierną produkcją, do której dochodzi na skutek choroby nowotworowej nerek, wątroby, a także u osób ze zdiagnozowanym guzem Wilmsa. Do wtórnego patologicznego wzrostu EPO dochodzi, gdy u osoby badanej doszło do uszkodzenia szpiku - gdy nerki funkcjonują prawidłowo, wzrasta stężenie erytropoetyny po to, aby pobudzić szpik do pracy.
Przeczytaj także: Anemia sierpowata - objawy i leczenie anemii sierpowatej
