Medicover
Kup online
Złamanie zęba
Złamany ząb to taki, w przypadku którego występuje częściowe lub całościowe uszkodzenie wiązań jego naturalnej struktury. Złamanie następuje w przypadku oddziaływania różnych czynników. Może być spowodowane ekspozycją na znaczny stres mechaniczny w cyklach codziennego żucia pokarmu, ale również wykonywania funkcji, do których ząb nie jest przystosowany lub wskutek wypadków, kolizji z innymi obiektami.
Czasami uszkodzenie jest indukowane przez jednoczesne współistnienie wcześniejszych ubytków lub w przypadku zębów, które były poddawane wcześniejszemu leczeniu, w wyniku którego nie została przywrócona pierwotna kondycja i wytrzymałość zęba. Uszkodzony obszar jest podatny na próchnicę. Również nieleczone pęknięcia i odpryski mogą prowadzić do odłamywania się zębów u nasady, co jest stanem powodującym silny ból.
Rekonstrukcja złamanego zęba
Odbudowa zęba to szereg zabiegów mających na celu przywrócenie funkcjonalności oraz brakującej struktury zęba, powstałej w wyniku urazów zewnętrznych. Złamanie zęba w zależności od stopnia może być uzupełnione kompozytem, czasami złamany ząb wymaga leczenia kanałowego i odbudowy protetycznej. Zdarza się, że złamanie jest tak poważne, że trzeba ząb usunąć i zastąpić implantem. Uszkodzenia zębów mogą być problematyczne zarówno ze względów estetycznych, jak i funkcjonalnych. Odbudowę zęba wykonuje się w przypadku, gdy nie jest możliwe jego zaplombowanie.
Rekonstrukcja zębów po urazach to bardzo złożony temat. Złamania oraz towarzyszące im urazy mogą być przyczyną uszkodzeń o różnym charakterze, od łagodnych, po takie, w przypadku których może nastąpić utrata względnie sporej ilości struktury samego zęba w powiązaniu ze zwichnięciami, złamaniami korony oraz korzenia. Dotyczyć mogą różnych rodzajów zębów, w tym najczęściej zębów przednich u osób młodych. Leczenie zatem powinno być prowadzone w perspektywie długofalowej z uwzględnieniem wstępnej kuracji, kontroli i minimalizacji bólu oraz zachowania jak najdłuższej funkcjonalności, a także estetyki zęba nienaruszonego i pierwotnego.
Rekonstrukcja zęba może wymagać mało inwazyjnych lub bardzo rozbudowanych metod leczenia. Równie istotne jest przewidywanie ewentualnych niepowodzeń oraz ich konsekwencji w celu sprawnego zastosowania doraźnych, alternatywnych rozwiązań.
Metody rekonstrukcji zębów
Nowoczesna stomatologia oferuje dziś liczne metody rekonstrukcji złamanego zęba. Do powszechnie stosowanych zalicza się rekonstrukcję z wykorzystaniem kompozytu i wkłady z włókna szklanego, z których zwykle korzysta się w przypadku zębów leczonych kanałowo. Materiały stosowane do odbudowy uzębienia cechują się wysoką trwałością, nie podlegają znacznym przebarwieniom i nie mają właściwości uczulających. Ich dobór jest zależny od położenia zęba, wieku pacjenta oraz stopnia uszkodzenia. Złamanie nie musi oznaczać konieczności usunięcia (ekstrakcji) zęba. Niekiedy złamany ząb wymaga odbudowy protetycznej, np. korony, licówki itp. Wykonane są z porcelany która jest odporna i się nie przebarwia. Kompozyty z czasem mogą się przebarwiać.
Przyczyny złamań zęba i sposoby rekonstrukcji
Złamane lub pęknięte zęby są zwykle diagnozowane przez oględziny. Obserwacji dokonuje się najczęściej z wykorzystaniem specjalistycznych mikroskopów, skanerów lub kamer wewnątrzustnych. Czasami niezbędne jest wykonanie diagnostyki radiologicznej: zdjęć RTG lub CT (tomografia komputerowa). Prognoza każdej terapii oraz stosowana technika leczenia zależy ściśle od tego, jakich elementów strukturalnych zęba dotyczy złamanie lub pęknięcie. Płaszczyzna naprężenia lub złamania może być całkowicie naddziąsłowa i przecinać komorę miazgi, z czym jest związane zaistnienie potencjalnej martwicy. Możliwe jest również występowanie odłączenia korzenia zęba, przewlekłe zapalenie przyzębia lub zniszczenie korzenia, co czyni go niemożliwym do endodontycznego uszczelnienia.
Uszkodzeniu może ulec szkliwo, czyli ta najbardziej zewnętrzna warstwa zęba. Zwykle nie towarzyszy temu ból lub jest on niewielki. W niektórych przypadkach wystarczy polerowanie, by taki ząb nie powodował podrażnień w jamie ustnej. W przypadku złamania odkrywającego zębinę konieczna będzie odbudowa za pomocą kompozytu. Jeśli mamy do czynienia z odsłonięciem miazgi, to może się to wiązać z leczeniem biologicznym mającym na celu zapobiegnięcie jej martwicy, a w konsekwencji: z leczeniem kanałowym.
Złamanie jest prawdopodobne w przypadku zębów zarówno zdrowych, jak i martwych. Jeśli po zakończonym leczeniu kanałowym pozostawione zostają ścianki, należy mieć na uwadze, że istnieje podwyższone ryzyko złamania zęba. Natomiast, gdy znaczna część zostanie wybita lub ząb jest mocno zniszczony z powodu próchnicy, istnieje możliwość spiłowania jego pozostałej części i zakrycia go koroną protetyczną. Nie tylko chronią one uszkodzony ząb przed dalszym rozpadem, ale także poprawiają jego walory estetyczne. Korony dentystyczne wykonane są najczęściej z metali, żywicy i ceramiki.
Do obecnie stosowanych koron zaliczamy:
- kompozytowe, które pełnią zwykle funkcję tymczasową (kompozyt szybciej się zużywa i przebarwia),
- standardowe, czyli metalowe licowane porcelaną,
- korony pełnoceramiczne, które cechują się wysoką estetyką.
Gdy wyszczerbiony lub złamany ząb odsłania miazgę, wówczas można przeprowadzić leczenie kanałowe; bakterie obecne w jamie ustnej mogą łatwo ją infekować. Objawy zakażonej miazgi obejmują nadwrażliwość i ból zęba. W ciężkich przypadkach często występują obrzęki i stany zapalne. Jeśli zainfekowana tkanka miazgi nie zostanie usunięta, może dojść do choroby całego zęba i ostatecznie będzie trzeba poddać go ekstrakcji. Leczenie kanałowe to inwazyjny zabieg kliniczny polegający na usunięciu chorej miazgi i odkażeniu kanału przed jego ostatecznym wypełnieniem. Leczenie kanałowe jest zwykle wykonywane w przypadkach, gdy cała korona zęba zostaje wybita, ale część korzenia pozostaje w stanie nienaruszonym. W kanale złamanego zęba umieszcza się wkład koronowo korzeniowy np. z włókna szklanego, aby zapewnić podparcie koronie. Na koniec przykleja się ją za pomocą specjalnego cementu.
Złamany ząb po leczeniu kanałowym zwykle warunkowo odbudowuje się z zastosowaniem materiałów kompozytowych. Zaleca się wykonanie zabiegu z wykorzystaniem koron, wkładów koronowych, nadkładów lub nakładów. Fragmenty złamanego zęba, które nie zostaną utracone, mogą zostać przez stomatologa przymocowane do struktury zęba z wykorzystaniem materiału łączącego. Gdy ząb jest martwy i nastąpiło jego złamanie przy dziąśle, to jedną z metod leczenia jest zastosowanie wkładów koronowo-korzeniowych wraz z koroną protetyczną.
W przypadku całkowitej utraty zęba, alternatywą jest wstawienie mostu protetycznego odbudowującego brak. Natomiast gdy wykonana zostanie ekstrakcja, w miejsce brakującego zęba wszczepia się implant, na którym rekonstruuje się ząb z wykorzystaniem materiałów, takich jak np. porcelana.
Bonding – wypełnianie kompozytowe
Rekonstrukcja zębów z wykorzystaniem kompozytów nosi nazwę bondingu (z ang. spajanie). Jest to metoda uznawana za uniwersalną, ponieważ może być zastosowana w wielu różnorodnych przypadkach złamań. Zęby są odbudowywane z wykorzystaniem kompozytu na bazie żywicy. Kompozytowe wypełnianie jest nieinwazyjną metodą rekonstrukcji. W trakcie zabiegu zwykle wymagane jest wytrawienie szkliwa na powierzchni delikatnym kwasem. Ubytki wypełnia się żywicą kompozytową, a następnie nakłada się kompozyt.
Licówki w odbudowie uzębienia
Licówki to nakładki mocowane na powierzchni zębów lub korony, które są uzupełnieniem protetycznym zębów o większym stopniu uszkodzenia. Licówka może być przyklejona do przedniej części zęba, zmieniając jego wygląd. Przy dobrej pielęgnacji licówki mogą w odpowiednim stanie przetrwać w jamie ustnej pacjenta nawet kilka, kilkanaście lat. Przed zastosowaniem licówek zwykle przeprowadza się wywiad, którego celem jest ocena wrażeń estetycznych pacjenta w kwestii barwy lub kształtu nakładek. Podobnie postępuje się również w przypadku stosowania innych technik odbudowy zęba, które mają istotny wpływ na wygląd uzębienia. Odpowiednie licówki są zwykle przygotowywane indywidualnie w laboratorium, a w tym czasie pacjent nosi tymczasowe prowizoria. W trakcie następnej wizyty u specjalisty zostają one usunięte i zastąpione tymi ostatecznymi.
Włókno szklane
Inną metodą jest rekonstrukcja zęba z zastosowaniem włókna szklanego, które jest materiałem cechującym się wysoką trwałością, odpornością na uszkodzenia mechaniczne z zachowaniem naturalnej palety barw zębów, ale jego szczególne cechy pozwalają na stosowanie go jedynie w przypadku zębów przednich. Nie zaleca się stosowania tego materiału także wówczas, gdy u pacjenta występuje poważna wada zgryzu, ponieważ zęby nie są osadzone solidnie. W trakcie zabiegu włókno szklane zostaje wprowadzane do kanału zębowego.
Jaki rodzaj rekonstrukcji zęba wybrać?
Zakres kosztów, które może ponieść pacjent w przypadku odbudowy złamanego zęba jest bardzo szeroki. Do najtańszych rozwiązań zalicza się rekonstrukcje kompozytowe. Najdroższe są implanty i osadzane na nich protezy zębowe. Stosowanie nowoczesnych technik formowania kształtu zębów z wykorzystaniem metod modelowania 3D w środowisku cyfrowym również może zwiększyć koszty leczenia, ale znacznie wpływa na ostateczny komfort. Finalny koszt jest ściśle związany z rozmiarem ubytku, rodzajem zęba, zdolnościami regeneracyjnymi tkanek pacjenta oraz jego wiekiem. W przypadku osób młodszych należy mieć na uwadze ogólne zmiany anatomiczne organizmu, postępujące wraz z jego wzrostem i rozwojem.
Wypełnij krótki formularz a my zadzwonimy do Ciebie
Literatura:
- Cracked tooth diagnosis and treatment: An alternative paradigm.European Journal of Dentistry Volume 9 Number 2. 2015. John S. Mamoun, Donato Napoletano.
- The restoration of traumatized teeth. Australian Dental Journal. Volume61, Special Issue: The Management of Dental Trauma. 2016 Liddelow,G. Carmichael.
- https://www.webmd.com/oral-health/guide/dental-health-cavities#1 (dostęp 03.11.2020 godz: 22:30)
- American Dental Association. www.ada.org (dostęp 03.11.2020 godz: 22:30)
- Full-mouth reconstruction: the importance of treatment planning in restoring aesthetics and function. Dent Today. 2012;31:92-95. CC Cooper, AE Sosa.
- Full mouth rehabilitation of the patient with severely worn dentition: a case report. J Adv Prosthodont. 2010;2:106-110. MY Song, JM Park, EJ Park.
- Restoration of the root canal treated tooth. British Dental Journal Vol. 218 No. 2. S. Eliyas, J. Jalili, N. Martin.
- Clinical Steps for Restoration of Fractured Anterior Teeth: Color Protocol with Non-VITA Scale. Case Reports in Dentistry Volume 2019, Article ID 3982082, G. Ubiracy et Al.
- A simple method for reconstruction of severely damaged primary anterior teeth. 2011 Dent Res J (Isfahan). Oct-Dec; 8(4): 221–225. A. Eshghi, R.Kowsari Esfahan, M. Khoroushi.
- Reconstruction of Fractured Permanent Incisors in Schoolchildren Using Composite Resin Build-Up.(review). J of IMAB 2008; 14(2):93-96. A. Belcheva
- Cracked Teeth: A Review of the Literature. J Esthet Restor Dent. 2010 Jun; 22(3): 10.1111/j.1708-8240.2010.00330.x. EB. Lubisich et Al.
- Restoration of badly broken, endodontically treated posterior teeth. J Conserv Dent. 2009 Jul-Sep; 12(3): 123–128. R. Gogna, S. Jagadish, K. Shashikala.
