Czym jest diastema i jak ją usunąć?

Diastema to specjalistyczna nazwa na przestrzeń między jedynkami. W ostatnim czasie ta niedoskonałość przestała być traktowana jako defekt estetyczny. Wiele znanych postaci uczyniło z diastemy swój znak rozpoznawczy. Większa przerwa między zębami jest jednak wadą zgryzu, a te należy leczyć, ze względów zdrowotnych. Jak wygląda leczenie diastemy, czy pacjent ma do wyboru różne możliwości?
Diastema - co to jest i jak ją leczyć?

Diastema co to?

Przerwę między poszczególnymi zębami określa się mianem tremy, a dla siekaczy centralnych szczęki zarezerwowane jest pojęcie diastemy. Szpary występują powszechnie u zwierząt, np. u bobrów, małp, gryzoni czy przeżuwaczy. W przypadku ludzi diastema nie jest czymś naturalnym. Niewielka (do 2 mm) może być uznana za defekt estetyczny, większa stanowi wadę zgryzu, którą powinno się leczyć. U ludzi diastema pojawia się między górnymi jedynkami.

Rodzaje i przyczyny powstawania diastemy

Chociaż wydawać by się mogło, że diastema to po prostu szpara między zębami i nie ma się nad czym rozwodzić, to jednak problem przerwy między jedynkami nie jest taki prosty. Wyróżniamy kilka rodzajów diastem i możemy je podzielić ze względu na: przyczynę jej powstania oraz na wzajemne ustawienie jedynek względem siebie.

Jakie są przyczyny diastemy i rodzaje?

Klasyfikacja ze względu na przyczyny powstania diastemy:

  • Diastema prawdziwa - wynika z przerostu wędzidełka wargi górnej lub jego niskiego, nieprawidłowego przyczepu.
  • Diastema rzekoma - mówimy o niej, gdy u pacjenta występuje hipodoncja [1] lub mikrodoncja [2], przyczyną przerwy może być także hiperdoncja [3].
  • Diastema fizjologiczna - występuje w okresie wymiany zębów mlecznych na stałe, zwykle pomiędzy 7. a 9. rokiem życia, nie wymaga leczenia.

[1] Hipodoncja polega na braku siekaczy bocznych.

[2] Mikrodoncja polega na mniejszym rozmiarze zębów, co sprzyja ich rozsunięciu ze względu na dużą ilość miejsca w łuku zębowym.

[3] Hiperdoncja charakteryzuje się dodatkowym zębem, który nosi nazwę „mesiodens”. W przypadku diastemy występuje on od strony podniebiennej za siekaczami.

Podział diastemy ze względu na ustawienie jedynek względem siebie:

  • Diastema równoległa - siekacze są ułożone równolegle względem siebie.
  • Diastema zbieżna - korzenie siekaczy są oddalone od siebie, natomiast ich korony zbliżają się do siebie.
  • Diastema rozbieżna - przeciwieństwo diastemy zbieżnej, korony jedynek oddalają się od siebie, natomiast korzenie są blisko siebie.

Sposoby leczenia diastemy

Istnieje wiele sposobów na usunięcie diastemy i to od przyczyny jej wystąpienia zależy, w jaki sposób dentysta będzie leczył szparę między jedynkami.

Chcąc wyleczyć diastemy, stosuje się leczenie ortodontyczne aparatami stałymi, ruchomymi lub nakładkowymi. Wówczas terapia jest czasochłonna oraz po zakończonym leczeniu niezbędna jest retencja w celu zachowania efektów.

Leczenie ortodontyczne jest jedyną możliwością w przypadku diastemy zbieżnej, a korekcję wykonuje się z użyciem aparatów stałych. Diastema rozbieżna jest podatna także na terapię ruchomymi aparatami ortodontycznymi. W przypadku diastemy równoległej sposób leczenia zależy od jej wielkości oraz wieku pacjenta.

Gdy przyczyną diastemy jest brak siekacza bocznego, leczenie polega na wstawieniu implantu w miejsce brakującego zęba.

W przypadku hiperdoncji przed rozpoczęciem leczenia ortodontycznego niezbędna jest ekstrakcja nadprogramowego zęba.

Diastema - każdy przypadek należy traktować indywidualnie.

Licówki na diastemę

Gdy diastema nie jest wadą zgryzu, a jedynie defektem estetycznym, można zastosować licówki lub bonding w celu zamaskowania szpary między zębami. To bardzo szybki, skuteczny i trwały sposób na poprawę estetyki uśmiechu.

Najlepszy efekt dadzą licówki porcelanowe, choć jednocześnie są one droższą opcją maskowania przerwy między jedynkami. Na przygotowaną wcześniej powierzchnię zębów nakleja się cienkie porcelanowe płatki. Licówki wyglądem i kolorem bardzo przypominają nasze naturalne zęby (zawsze dobiera się je indywidualnie do pacjenta), dzięki czemu efekt jest naprawdę estetyczny i naturalny.

Bonding diastemy polega na doklejeniu materiału kompozytowego na obu siekaczach, na skutek tego zamyka się szparę między zębami. To najszybsza i tańsza metoda pozbycia się diastemy. Jednocześnie jednak jest mniej trwała niż licówki. Kompozyt może z czasem ulec ukruszeniu lub odbarwieniu.

Dlaczego warto leczyć diastemę?

Diastema, która przekracza 2 mm szerokości, jest klasyfikowana jako wada zgryzu, nie zaś jako defekt estetyczny, a jak wiadomo, wady zgryzu powinno się leczyć. Stanowią one nie tylko problem wizualny, ale także negatywnie wpływają na zdrowie jamy ustnej pacjenta. Szpara między zębami sprzyja rozwojowi chorób przyzębia, ponadto może doprowadzić do problemów z prawidłową wymową.

Dla wielu osób diastema jest powodem do wstydu. Pacjenci czują się niekomfortowo i unikają szerokiego uśmiechania się. Niektórzy jednak uczynili z przerwy między zębami swój znak rozpoznawczy oraz atut. Mnóstwo gwiazd z Polski oraz zza granicy jest dumna ze swojego uśmiechu ze szparą między jedynkami. Chociaż oczywiście są też tacy celebryci, którzy zdecydowali się na usunięcie diastemy.

W tym przypadku powinniśmy postąpić tak, jak sami uważamy - jeśli nam dobrze z diastemą (która nie jest wadą zgryzu) uczyńmy z niej atut, nawet jeśli niektórzy komentują nasz uśmiech. Jeśli natomiast szpara między zębami nam przeszkadza, usuńmy ją w gabinecie dentystycznym.

Pamiętajmy, że w przypadku niewielkiej diastemy nie ma medycznych podstaw do jej usuwania. Nie stanowi ona zagrożenia dla zdrowia naszej jamy ustnej. Wystarczy pamiętać o prawidłowej higienie jamy ustnej, dokładnym czyszczeniu przestrzeni międzyzębowych oraz korzystaniu z nici dentystycznej.

Przerwa między jedynkami – wada czy cecha charakterystyczna?

Ludzie różnie podchodzą do kwestii diastemy. Jedni je uwielbiają i uważają, że są bardzo atrakcyjne, inni mają do nich negatywny stosunek. Bez wątpienia jednak w niektórych przypadkach diastema jest wadą zgryzu, którą należy leczyć. Gdy stanowi jedynie niedoskonałość, usuwanie jej jest kwestią wyboru pacjenta, nie koniecznością. Jednak, kiedy nie jesteśmy miłośnikami diastem, bez większego problemu możemy szybko i skutecznie pozbyć się tej wady za pomocą licówek lub bondingu.

Prezentowanych informacji o charakterze medycznym nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz indywidualnie, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję w porozumieniu z pacjentem. W przypadku chęci realizacji badań nieobjętych wskazaniami lekarskimi, pacjent ma możliwość ich odpłatnego wykonania. Należy potwierdzić przy zakupie badania szczegóły do jego przygotowania.
Data dodania 16.09.2021
Data ostatniej aktualizacji 24.10.2022