Pylenie traw – jak sobie z radzić z alergią na pyłki traw

Spis treści:

Alergia na trawy
Okres pylenia traw
Objawy alergii na pyłki traw
Objawy alergii na trawy kiedy?
Alergia na trawy reakcje krzyżowe
Alergia na pyłki traw rozpoznanie
Alergia na pyłki traw jak sobie radzić
Trawy zdjęcia

Pyłki traw są najczęstszą przyczyną występowania objawów kataru siennego i atopowej astmy pyłkowej u Polaków. Jakie są objawy alergii na pyłki trawy? Kiedy przypada okres pylenia traw? Jak sobie radzić z uczuleniem na pylenie traw?

Alergia na trawy. Wysokie stężenie pyłków traw odnotowuje się od końca maja do połowy lipca.

Spis treści:

Alergia na trawy
Okres pylenia traw
Objawy alergii na pyłki traw
Objawy alergii na trawy kiedy?
Alergia na trawy reakcje krzyżowe
Alergia na pyłki traw rozpoznanie
Alergia na pyłki traw jak sobie radzić
Trawy zdjęcia

Alergia to nieprawidłowa, „nadgorliwa” reakcja układu odpornościowego osoby uczulonej na białka i inne substancje, które określa się mianem alergenów. Alergeny są tolerowane przez osoby zdrowe, a u nadwrażliwych wywołują objawy chorób alergicznych. Zidentyfikowano kilkadziesiąt tysięcy alergenów. Jednym z najczęściej uczulających są pyłki traw, które dostają się do organizmu drogą wziewną. Spełniają one wszystkie warunki by określić je „alergenami idealnymi” – zawierają uczulające białka, są lekkie, produkowane w ogromnych ilościach i pochodzą z powszechnie występujących roślin wiatropylnych.

Alergia na trawy

Trawy rosną na całym świecie. Na tę rodzinę roślin składa się około 12 000 gatunków, z czego w Polsce można spotkać 300.

Trawy, których pyłek może być przyczyną wystąpienia objawów alergii to m.in.:

tymotka łąkowa;
tymotka wonna;
kupkówka pospolita;
tomka wonna;
wiechlina łąkowa.

Jednak, z uwagi na bardzo duże podobieństwo uczulających białek, alergolodzy traktują wszystkie trawy jako jedną grupę. Zaliczają do niej również trawy uprawne, czyli zboża.

Okres pylenia traw

Kiedy zaczyna się pojawiać stężenie pyłków traw

Pylenie traw w naszym kraju zaczyna się zazwyczaj w ostatniej dekadzie kwietnia. Jednak pojedyncze ziarna pyłku, które są wówczas obecne w atmosferze, nie stanowią zagrożenia dla alergików. Główny okres pylenia – najtrudniejszy dla osób uczulonych – przypada najczęściej na koniec maja, czerwiec i pierwszą połowę lipca. W sierpniu trawy pylą już mniej intensywnie, a sezon ich kwitnienia kończy się we wrześniu i wówczas pyłek traw znika z powietrza.

Objawy alergii na pyłki traw

Alergia na trawy zazwyczaj ujawnia się w okresie nastoletnim i u młodych dorosłych. U dzieci rzadko odnotowuje się objawy alergii na pyłki traw. U osób uczulonych najczęściej pojawia się tzw. katar sienny (fachowo określany jako okresowy alergiczny nieżyt nosa) i alergiczne zapalenie spojówek. Wśród ich objawów wymienia się przede wszystkim:

obfity wyciek wodnistej wydzieliny z nosa;
swędzenie nosa;
„salwy” kichania;
uczucie zatkanego nosa;
swędzenie, zaczerwienienie i łzawienie oczu;
obrzęk powiek;
swędzenie gardła.

Część alergików skarży się także na objawy ogólne, w tym:

uczucie ogólnego rozbicia;
zmęczenie;
bóle głowy.

W dniach, kiedy stężenie pyłku traw w atmosferze jest bardzo wysokie, u części chorych nasilają się również objawy astmy, np.

kaszel;
świszczący oddech;
duszność;
uczucie ucisku w klatce piersiowej.

Alergia na pyłki cechuje się nagłym pojawianiem się objawów związanych z bezpośrednimi kontaktem z uczulającymi pyłkami i ich szybkich ustępowaniem np. po deszczu czy w wyniku izolacji. Objawy mają charakter przemijający, choć mogą trwać nawet kilka godzin.

Alergiczny nieżyt nosa często współwystępuje z innymi chorobami, tj. astmą (do 50 proc), alergicznym zapaleniem spojówek (nawet 60 proc. osób z ANN), atopowym zapaleniem skóry, czy ostreym zapaleniem zatok lub przewlekłym zapaleniem zatok oraz zespołem alergii jamy ustnej.

Kłosówka wełnista. Pyłki traw mogą powodować alergię.

Objawy alergii na trawy kiedy?

Objawy alergii na pyłki traw są najbardziej dokuczliwe w suche, gorące i wietrzne dni. Mogą się nasilać podczas koszenia trawnika, spacerów po łące czy podróży przy otwartym oknie. Pyłek traw bardziej dotkliwy jest w miastach niż na wsi. Ma to związek m.in. z zanieczyszczeniami powietrza, które wpływają na intensywność produkcji pyłków i zmieniają ich właściwości uczulające. Trzeba pamiętać, że pyłki traw są wszędobylskie. Dostają się do domów nawet przy zamkniętych oknach – są przenoszone na ubraniach, butach, włosach czy na sierści domowych czworonogów.

Alergia na trawy reakcje krzyżowe

U części osób uczulonych na pyłki traw mogą wystąpić objawy alergii pokarmowej zwykle związane ze spożyciem niepoddanych obróbce termicznej warzyw czy owoców np. na:

otręby, kiełki i mąki zbóż;
suche nasiona roślin strączkowych;
pomidory;
marchew;
seler;
buraki;
jabłka;
owoce pestkowe;

Taka reakcja alergiczna, zwaną krzyżową, wynika z podobieństwa w budowie pewnych alergenów pyłku traw oraz wspomnianych pokarmów. Objawia się ona najczęściej jako zespół alergii jamy ustnej (ang. oral allergy syndrome, OAS). Szacuje się, że dotyczy on ok. 5 proc. Europejczyków. Zespół alergii jamy ustnej objawia się łagodnym uczuciem swędzenia i pieczenia warg, podniebienia gardła i/lub języka. W niektórych przypadkach reakcja krzyżowa powoduje też nudności, wymioty, bóle brzucha czy biegunkę.

Statystycznie co dziesiąty pacjent z OAS jest w grupie ryzyka wstrząsu anafilaktycznego, który może zagrażać życiu. Z tego powodu pacjenci z zespołęm alergii jamy ustnej powinny być zaopatrzone w auto- lub ampułkostrzykawki z adrenaliną.

Istotne jest, aby decyzję o eliminacji potencjalnych alergenów pokarmowych, które reagują z danym alergenem, podjąć we współpracy z lekarzem. Nie zaleca się samodzielnej rutynowej eliminacji.

Alergia na pyłki traw rozpoznanie

Rozpoznanie alergii na pyłki traw przez lekarza nie jest trudne. Do wstępnego rozpoznania ANN wystarczy dokładny wywiad z pacjentem i badanie fizykalne. Na ten rodzaj alergii wskazuje nawracający charakter objawów w trakcie sezonu pylenia traw. By zidentyfikować alergeny odpowiedzialne za objawy i dzięki temu zwiększyć skuteczność unikania z nim kontaktu lekarz może zlecić badania dodatkowe.

Należą do nich przede wszystkim testy alergiczne. W przypadku podejrzenia alergii na pyłki traw, najczęściej stosowane są punktowe testy skórne. Rzadziej bada się poziom swoistych przeciwciał IgE we krwi.

Obecnie popularność zyskują również molekularne testy z krwi, które pozwalają na stworzenie precyzyjnego profilu alergicznego danego alergika. Takie testy przydatne są zwłaszcza przy alergiach krzyżowych i przed rozpoczęciem immunoterapii swoistej, zwanej potocznie odczulaniem.

W przypadku dzieci można zrobić test alergiczny z krwi, któy jest mniej bolesny, iż tradycyjny trst skórny.

Alergia na pyłki traw jak sobie radzić

Sposoby na walkę z alergią w czasie pylenia traw. Główne metody postępowania w alergii na trawy to:

stosowanie leków objawowych: w terapii alergii na pyłki traw zalecane są m.in. doustne i donosowe leki antyhistaminowe oraz glikokortykosteroidy donosowe,
immunoterapia swoista (odczulanie): ta przyczynowa metoda leczenia alergii polega na wprowadzeniu do organizmu – w zastrzyku lub podjęzykowo – niewielkich ilości alergenu, co prowadzi do złagodzenia lub ustąpienia objawów oraz zmniejsza ryzyko rozwoju kolejnych uczuleń i astmy oskrzelowej;
unikanie uczulających alergenów: co prawda całkowite usunięcie pyłku traw z otoczenia nie jest możliwe, jednak uczulonym rekomendowane jest zaznajomienie się z kalendarzem pylenia roślin oraz unikanie przebywania na świeżym powietrzu w dniach o najwyższym stężeniu pyłków, zamykanie okien w mieszkaniu i samochodzie, spacerowanie w deszczu lub zaraz po nim czy branie prysznica po powrocie do domu.

Trawy zdjęcia

Alergia na pyłki traw może dotyczyć jednego gatunku. Jeśli w okresie pylenia trawy i największego stężenia pyłków konkretnego gatunku pojawiają się objawy alergii, można wykonać test z krwi dotyczący konkretnej rośliny.