Medicover
Kup online
Czym jest próchnica zębów?
Próchnica jest procesem demineralizacji i rozpadu tkanek twardych zęba. Prowadzi do powstawania ubytków oraz wielu powikłań. Próchnica jest chorobą nabytą i czynnik dziedziczenia nie odgrywa tu znaczącej roli.
Przyczyny próchnicy
Do powstania próchnicy przyczynia się:
- podatność tkanek zęba,
- płytka nazębna (bakterie),
- podłoże (substrat, stanowiący pożywkę dla bakterii),
- czas.
- Te cztery czynniki to główne przyczyny próchnicy. To właśnie jednoczesne występowanie w czasie i współdziałanie wymienionych czynników prowadzi do powstania ubytku – wyjaśnia lekarz stomatolog Patryk Kononowicz z Medicover.
Objawy próchnicy zębów
Próchnica, którą możemy zaobserwować sami, objawia się jako dziura w zębie. Początkowo ból, któremu staramy się zaradzić domowymi sposobami, prowadzi nas ostatecznie do gabinetu stomatologicznego, gdzie czekają na nas wiercenie, borowanie, leczenie kanałowe, a czasami nawet ekstrakcja zęba.
By uratować zaatakowanego próchnicą zęba, po pierwsze, nie możemy zwlekać z wizytą u stomatologa, a po drugie, systematycznie dbać o higienę jamy ustnej nawet gdy nam nic nie dokucza. Istotne jest poddawanie naszego uzębienia systematycznym przeglądom stomatologicznym.
- Pojawienie się przebarwień, wrażliwość zębów na temperaturę (zwłaszcza na zimno), na słodkie, a także krwawienie z dziąseł może świadczyć o pojawiającej się próchnicy. Początkowe stadia rozwoju ubytku próchnicowego przebiegają jednak bezobjawowo. Dlatego tak ważne pozostają częste wizyty kontrolne u dentysty, a także stosowanie się do zaleceń profilaktycznych. Wcześnie wykryta próchnica nie wymaga borowania, możemy ten proces cofnąć – podsumowuje lekarz stomatolog Patryk Kononowicz.
Zapobieganie próchnicy
Indywidualne zapobieganie próchnicy powinno być działaniem trójstopniowym. Dwa pierwsze poziomy tej przeciwpróchniczej profilaktyki dotyczą dzieciństwa. Trzeci z kolei, tzw. poziom tradycyjny, łączy się z wiekiem dorosłym. Polega na systematycznym usuwaniu wszelkich bakterii zasiedlających powierzchnię zęba. Profilaktyka próchnicy to nie tylko dokładne i regularne szczotkowanie zębów, używanie nitki dentystycznej i płynów do płukania jamy ustnej w domu, ale także poddawanie się zabiegom higienizacji w gabinetach stomatologicznych.
- Wzmacnianie szkliwa fluorem, odpowiednia higiena prowadząca do eliminowania bakterii próchnicotwórczych oraz dieta uboga w cukry będą nas świetnie zabezpieczały przed możliwymi problemami – podkreśla lekarz stomatolog Patryk Kononowicz.
W przeciwpróchniczej profilaktyce bardzo ważne pozostaje jej indywidualne ukierunkowanie. Do takich działań zapobiegawczych zaliczyć możemy: kontrolę usuwania bakteryjnej płytki nazębnej, ograniczenie częstotliwości spożywania cukrów, stosowanie preparatów higienizacyjnych dostosowanych do wieku.
U osób zaliczanych do grupy wysokiego ryzyka próchnicy, istotnymi zabiegami profilaktycznymi pozostają: lakowanie bruzd i szczelin na powierzchniach zębów oraz stosowanie preparatów antybakteryjnych zawierających chlorheksydynę (organiczny związek chemiczny; syntetyczny antyseptyk – przyp. red.).
- Prawidłowa higiena i profilaktyka profesjonalna, dobierana odpowiednio dla pacjenta, może nas w 100 proc. zabezpieczać przed próchnicą. Warto zapytać dentystę, co robić i jak dbać o zęby, aby nowe ubytki się nie pojawiały – podkreśla lekarz stomatolog Patryk Kononowicz.
Profilaktyka i higiena jamy ustnej
Jak podkreśla nasz rozmówca, prawidłowa higiena to naprawdę niemała część sukcesu w przeciwdziałaniu próchnicy. Nikogo nie trzeba chyba przekonywać, że zawsze lepiej zapobiegać niż leczyć, więc do higieny jamy ustnej naprawdę warto się przyłożyć.
Na czym polega higienizacja?
W celu utrzymania właściwej higieny jamy ustnej wszystkie gabinety stomatologiczne wykonują tzw. higienizację. W zakres higienizacji wchodzi: usuwanie kamienia nazębnego (tzw. scaling), piaskowanie i fluoryzacja.
Pierwszy z powyższych zabiegów polega na usunięciu za pomocą ultradźwiękowego skalera twardych złogów kamienia nad- i poddziąsłowego. Kamień nazębny prowadzi m.in. do obniżania się i odsłaniania szyjek zębowych, co w konsekwencji może prowadzić do rozchwiania zębów i ich wypadania (paradontoza).
Piaskowanie z kolei to nic innego, jak dokładne usunięcie z powierzchni zębów osadu, płytki nazębnej i wszelkich przebarwień powstałych po kawie, herbacie, papierosach itp., za pomocą tzw. piaskarki.
Ostatni z etapów higienizacji w gabinecie stomatologicznym to fluoryzacja. Polega na pędzlowaniu, wcieraniu w zęby roztworów, żeli oraz lakierów fluorkowych lub nanoszeniu na powierzchnię zębów specjalnej pianki.
Jak szczotkować zęby?
Poza higienizacją, przeprowadzaną w gabinetach stomatologicznych, niezbędna jest codzienna dbałość o jamę ustną w warunkach domowych. Bardzo ważne jest dokładne szczotkowanie wszystkich partii zębów pastą z fluorem, 2-3 razy dziennie. Jest ono na tyle istotne, że u osób z małą podatnością na próchnicę może stanowić wystarczające działanie profilaktyczne.
Przy szczotkowaniu zębów warto zwrócić uwagę, że nie każde szczotkowanie jest prawidłowe. Dlatego nieoceniona okazuje się indywidualna porada stomatologiczna, która pomoże dostosować, w jaki sposób myć zęby efektywnie i bezpiecznie ze względu na nasz wiek, stan uzębienia i przyzębia.
Jeśli zaś chodzi o pory, to najkorzystniejsze jest szczotkowanie krótko po posiłku, gdyż wysokie stężenie fluorków hamuje demineralizację i sprzyja mineralizacji. Niezawodne i niezbędne jest również szczotkowanie zębów tuż przed snem, kiedy, na skutek zmniejszonego wytwarzania śliny, jony fluorkowe dłużej utrzymują się w jamie ustnej i działają przeciwpróchniczo.
Najbardziej odpowiednie szczoteczki to te o miękkim włosiu. Oczywiście, odpowiednio często wymieniane na nowe.
Jak podkreślają specjaliści, nośnikami fluoru mogą być również guma do żucia oraz nici dentystyczne do oczyszczania powierzchni stycznych. U osób z aktywną próchnicą często stosuje się także lakiery fluorkowe, aplikowane odpowiednio co 3 lub 6 miesięcy.
Jak zatem wynika z powyższego, atrakcyjność naszego uśmiechu w znacznym stopniu zależy od naszych własnych działań. I obojętne, jakim kształtem uzębienia i kolorem kości zębów obdarzyła nas matka natura, każdy uśmiech, odpowiednio i systematycznie pielęgnowany, może urzekać.
Zobacz 5 kroków do prawidłowej higieny jamy ustnej:
Próchnica a dieta
Sprzymierzeńcy i przeciwnicy przeciwpróchniczej profilaktyki w diecie:
Produkty, które dzięki swoim składnikom zapobiegają powstawaniu próchnicy, to m.in.:
- popcorn,
- gorzka czekolada,
- ryby,
- jaja,
- masło.
Do produktów sprzyjających powstawania próchnicy należą m.in.:
- rodzynki,
- suche zboża,
- dżem,
- chipsy,
- sucharki,
- pączki.
Zawierają one węglowodany podatne na fermentację, z których powstają kwasy organiczne. Poprzez obniżenie pH jamy ustnej, inicjują proces próchnicotwórczy.
Przeczytaj także:
Prezentowanych informacji o charakterze medycznym nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz indywidualnie, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję w porozumieniu z pacjentem. W przypadku chęci realizacji badań nieobjętych wskazaniami lekarskimi, pacjent ma możliwość ich odpłatnego wykonania. Należy potwierdzić przy zakupie badania szczegóły do jego przygotowania. |
