Medicover
Czym jest próchnica?
Próchnica jest procesem demineralizacji i rozpadu tkanek twardych zęba. Prowadzi do powstawania ubytków oraz wielu powikłań. Próchnica jest chorobą nabytą i czynnik dziedziczenia nie odgrywa tu znaczącej roli.
Do powstania próchnicy przyczyniają się:
- podatność tkanek zęba,
- płytka nazębna (bakterie),
- podłoże (substrat, stanowiący pożywkę dla bakterii),
- czas.
- Te cztery czynniki to główne przyczyny próchnicy. To właśnie jednoczesne występowanie w czasie i współdziałanie wymienionych czynników prowadzi do powstania ubytku – wyjaśnia lekarz stomatolog Patryk Kononowicz z Medicover.
Objawy próchnicy
Próchnica, którą możemy zaobserwować sami, objawia się niczym innym, jak dziurą w zębie. Najpierw: ból i walka z nim w domu, aż w końcu wiertła, borowanie, zatruwanie, a nawet i wyrywanie zęba w gabinecie stomatologicznym. By uratować zaatakowanego próchnicą zęba, po pierwsze, nie możemy zwlekać z wizytą u stomatologa, a po drugie, systematycznie dbać o higienę jamy ustnej i nawet, gdy nam nic nie dokucza, także poddawać nasze uzębienie systematycznym przeglądom stomatologicznym.
– Pojawienie się przebarwień, wrażliwość zębów na temperaturę (zwłaszcza na zimno), na słodkie, a także krwawienie z dziąseł może świadczyć o pojawiającej się próchnicy. Początkowe stadia rozwoju ubytku próchnicowego przebiegają jednak bezobjawowo. Dlatego tak ważne pozostają częste wizyty kontrolne u dentysty, a także stosowanie się do zaleceń profilaktycznych. Wcześnie wykryta próchnica nie wymaga borowania, możemy ten proces cofnąć – podsumowuje lekarz stomatolog Patryk Kononowicz.
Zapobieganie próchnicy
Indywidualne zapobieganie próchnicy powinno być działaniem trójstopniowym. Dwa pierwsze poziomy tej przeciwpróchniczej profilaktyki dotyczą dzieciństwa. Trzeci z kolei, tzw. poziom tradycyjny, łączy się z wiekiem dorosłym. Polega na systematycznym usuwaniu wszelkich bakterii zasiedlających powierzchnię zęba. I to nie tylko za pomocą regularnego, dokładnego szczotkowania zębów, używania nitki dentystycznej i płynów do płukania jamy ustnej w domu, ale także poddawania się zabiegom higienizacji w gabinetach stomatologicznych.
– Wzmacnianie szkliwa fluorem, odpowiednia higiena prowadząca do eliminowania bakterii próchnicotwórczych oraz dieta uboga w cukry będą nas świetnie zabezpieczały przed możliwymi problemami – podkreśla lekarz stomatolog Patryk Kononowicz.
W przeciwpróchniczej profilaktyce bardzo ważne pozostaje jej indywidualne ukierunkowanie. Do takich działań zapobiegawczych zaliczyć możemy: kontrolę usuwania bakteryjnej płytki nazębnej, ograniczenie częstotliwości spożywania cukrów, stosowanie preparatów higienizacyjnych dostosowanych do wieku.
U osób, zaliczanych do grupy wysokiego ryzyka próchnicy istotnymi zabiegami profilaktycznymi pozostają: lakowanie bruzd i szczelin na powierzchniach zębów oraz stosowanie preparatów antybakteryjnych zawierających chlorheksydynę (organiczny związek chemiczny; syntetyczny antyseptyk – przyp. red.).
– Prawidłowa higiena i profilaktyka profesjonalna, dobierana odpowiednio dla pacjenta, może nas w 100 proc. zabezpieczać przed próchnicą. Warto zapytać dentystę, co robić i jak dbać o zęby, aby nowe ubytki się nie pojawiały – podkreśla lekarz stomatolog Patryk Kononowicz.
Profilaktyka i higiena jamy ustnej
Jak podkreśla nasz rozmówca, prawidłowa higiena to naprawdę niemała część sukcesu w przeciwdziałaniu próchnicy. Nikogo nie trzeba chyba przekonywać, że zawsze lepiej zapobiegać niż leczyć, więc warto do higieny jamy ustnej naprawdę się przyłożyć.
Na czym polega higienizacja?
W celu utrzymania właściwej higieny jamy ustnej wszystkie gabinety stomatologiczne wykonują tzw. higienizację. W zakres higienizacji wchodzi: usuwanie kamienia nazębnego (tzw. scaling), piaskowanie i fluoryzacja.
Pierwszy z powyższych zabiegów polega na usunięciu za pomocą ultradźwiękowego skalera twardych złogów kamienia nad- i poddziąsłowego. Kamień nazębny prowadzi m.in. do obniżania się i odsłaniania szyjek zębowych, co w konsekwencji może prowadzić do rozchwiania zębów i ich wypadania (paradontoza).
Piaskowanie z kolei to nic innego, jak dokładne usunięcie z powierzchni zębów osadu, płytki nazębnej i wszelkich przebarwień powstałych po kawie, herbacie, papierosach itp., za pomocą tzw. piaskarki. Ostatni z etapów higienizacji w gabinecie stomatologicznym to fluoryzacja. Polega na pędzlowaniu, wcieraniu w zęby roztworów, żeli oraz lakierów fluorkowych lub nanoszeniu na powierzchnię zębów specjalnej pianki.
Jak szczotkować zęby?
Poza higienizacją, przeprowadzaną w gabinetach stomatologicznych, niezbędna jest codzienna dbałość o jamę ustną w warunkach domowych. I tutaj bardzo ważne jest dokładne szczotkowanie wszystkich partii zębów pastą z fluorem, 2-3 razy dziennie. Jest ono na tyle istotne, że u osób z małą podatnością na próchnicę może stanowić wystarczające działanie profilaktyczne.
Przy szczotkowaniu zębów warto zwrócić uwagę, że nie każde szczotkowanie jest prawidłowe. Tutaj istotna jest indywidualna porada stomatologiczna, w jaki sposób myć zęby efektywnie i bezpiecznie ze względu na nasz wiek, stan uzębienia i przyzębia.
Jeśli zaś chodzi o pory, to najkorzystniejsze jest szczotkowanie krótko po posiłku, gdyż wysokie stężenie fluorków hamuje demineralizację i sprzyja mineralizacji. Niezawodne i niezbędne jest również szczotkowanie zębów tuż przed snem, kiedy, na skutek zmniejszonego wytwarzania śliny, jony fluorkowe dłużej utrzymują się w jamie ustnej i działają przeciwpróchnicowo.
Najbardziej odpowiednie szczoteczki to te o miękkim włosiu, oczywiście, odpowiednio często wymieniane na nowe.
Jak podkreślają specjaliści, nośnikami fluoru mogą być również guma do żucia oraz nici dentystyczne do oczyszczania powierzchni stycznych. U osób z aktywną próchnicą często stosuje się także lakiery fluorkowe, aplikowane odpowiednio co 3 lub 6 miesięcy.
Jak zatem wynika z powyższego, to, czy nasz uśmiech będzie czarował, w dużej mierze zależy od nas samych. I obojętne, jakim kształtem uzębienia i kolorem kości zębów obdarzyła nas matka natura, każdy uśmiech, odpowiednio i systematycznie pielęgnowany, może urzekać.
Próchnica a dieta
| Sprzymierzeńcy i przeciwnicy przeciwpróchniczej profilaktyki w diecie: |
Produkty, które dzięki swoim składnikom zapobiegają powstawaniu próchnicy, to m.in.:
|
Produkty zawierające węglowodany podatne na fermentację, z których powstają kwasy organiczne, obniżające pH jamy ustnej, inicjując proces próchnicotwórczy. Należą do nich m.in.:
|
Przeczytaj także:
Prezentowanych informacji o charakterze medycznym nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz indywidualnie, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję w porozumieniu z pacjentem. W przypadku chęci realizacji badań nieobjętych wskazaniami lekarskimi, pacjent ma możliwość ich odpłatnego wykonania. |