Medicover
W organizmie człowieka magnez (Mg) występuje w niewielkich ilościach, odpowiada jednak za prawidłowy przebieg wielu procesów. Odpowiednie stężenie magnezu jest istotne dla prawidłowego działania układu nerwowego oraz mięśni. Mg bierze też udział w regulacji ciśnienia krwi. Badanie poziomu pierwiastka wykonuje się na podstawie próbki krwi pobranej od pacjenta.
Spis treści
Rola magnezu w organizmie
W organizmie człowieka znajduje się 25‒35 gramów magnezu. Jest to, obok potasu, główny kation wewnątrzkomórkowy. Pierwiastek ten bierze udział w procesach energetycznych, termoregulacji, przemianie białek, przewodzeniu impulsów nerwowych, skurczu mięśni, regulacji ciśnienia tętniczego krwi oraz w gospodarce mineralnej kości. Jest jonem neurotropowym, działającym uspokajająco.
Szczegółowo o funkcjach magnezu w organizmie Magnez aktywuje setki enzymów i wchodzi w interakcje z wieloma hormonami. Działa też osłaniająco na mięsień sercowy, zapobiegając jego niedotlenieniu. Jest fizjologicznym czynnikiem przeciwzakrzepowym, wpływa bowiem stabilizująco na płytki krwi. Pierwiastek ten w znacznym stopniu reguluje gospodarkę wapniem i witaminą D. Bierze udział w glikolizie, beta-oksydacji kwasów tłuszczowych, przemianie kwasów trikarboksylowych, a także w syntezie wiązań bogatoenergetycznych (ATP, GTP). Bez magnezu nie byłaby możliwa prawidłowa stabilizacja spirali kwasu DNA oraz chromosomów. Poprzez swój wpływ na wydzielanie insuliny, magnez bierze udział w regulacji stężenia glukozy we krwi. Tworzy związki chelatowe fosfolipidami, dzięki czemu wchodzi w skład błony komórkowej. Stężenie magnezu w organizmie nie pozostaje też obojętne na funkcje reprodukcyjne organizmu, aktywizuje on bowiem do działania spermatozoidy (stadium dojrzewania plemnika) oraz hamuje skurcze macicy. |
W organizmie większość magnezu zmagazynowana jest w kościach, mięśniach i tkankach miękkich, natomiast jedynie 1 proc. ogólnej puli Mg znajduje się we krwi.
Stężenie magnezu we krwi nie zawsze jest więc idealnym markerem poziomu tego pierwiastka. Ponadto istnieje możliwość przesuwania puli magnezu pomiędzy tkankami, a więc nawet przy znaczącym deficycie, jego stężenie we krwi może utrzymywać się w granicach zakresów referencyjnych.
Magnez musi być dostarczony do organizmu wraz z pożywieniem. Wchłania się w jelicie cienkim, wydalany jest głównie z moczem. Wchłanianie magnezu może być zaburzone, na co wpływ może mieć między innymi przyjmowanie dużych ilości wapnia czy nadmiar lipidów.
Witamina B6 zwiększa wchłanianie magnezu o 20-40 proc.
Wskazania do badania magnezu
Badanie stężenia magnezu w surowicy krwi wykonywane jest zazwyczaj na zlecenie lekarza, gdy u pacjentów występują objawy mogące świadczyć o nieprawidłowościach. Bardzo często poziom magnezu oznaczany jest łącznie z innymi elektrolitami, w ramach rozszerzonej diagnostyki.
Objawy niedoboru magnezu
Badanie magnezu powinieneś zrobić, jeśli zauważysz u siebie oznaki towarzyszące zbyt niskiemu poziomowi pierwiastka:
- utrata apetytu
- nudności i wymioty
- zmęczenie i osłabienie
- drżenie powiek i rąk
- mrowienie
- skurcze mięśni
- nadpobudliwość
- senność
- zaburzenia rytmu serca
Objawy nadmiaru magnezu
Wskazaniem do badania są również symptomy, jakie daje podwyższony poziom magnezu.
- biegunka
- nudności i wymioty
- zaburzenia rytmu serca
- niskie ciśnienie krwi
- zatrzymanie moczu
- osłabienie mięśni oddechowych (niewydolność oddechowa)
Po co robić badanie magnezu?
Najczęściej oznaczenie stężenia magnezu we krwi pacjenta wykonywane jest w celu określenia stanu czynności nerek, a także u pacjentów, u których występuje nadpobudliwość nerwowo-mięśniowa. Znaczenie diagnostyczne badanie zyskuje również w ocenie hipokalcemii, czyli zbyt niskiego stężenia wapnia, gdy nieznane są przyczyny takiego stanu.
Badanie zalecane jest pacjentom z chorobami sercowo-naczyniowymi, szczególnie gdy obserwuje się występowanie zaburzeń rytmu serca.
Stężenie magnezu oznaczane jest także u pacjentów stosujących leki, które mogą doprowadzić do uszkodzenia nerek. Wśród nich wymienić należy diuretyki tiazydowe czy aminoglikozydy. Lekarz może zalecić wykonanie badania u pacjentów ze stwierdzonym zespołem złego wchłaniania czy osób żywionych pozajelitowo.
Ocena stężenia magnezu jest niezbędna u pacjentów nadużywających alkoholu.
Badanie pozwala monitorować stan zdrowia osób ze stanem przedrzucawkowym oraz gdy pacjent leczony jest siarczanem magnezu.
Powiązane badania elektrolitów w surowicy krwi
Przygotowania do badania magnezu
Do badania stężenia magnezu należy się odpowiednio przygotować. Krew powinna zostać pobrana rano. To, czy pobranie powinno zrobić się na czczo czy może być po posiłku, zależy od zaleceń lekarza. Zwykle magnez oznacza się na czczo, jeśli wykonywane są dodatkowe badania krwi.
Ponadto zalecone jest, aby w dniu poprzedzającym wykonanie badania zrezygnować ze spożywania potraw tłustych i obfitych posiłków. Należy także unikać alkoholu. W okresie 12 godzin poprzedzających wizytę w laboratorium niewskazane jest picie kawy oraz herbaty.
Warto pamiętać, że wysiłek fizyczny, nawet niewielki, może wpływać na wartości analizy stężenia magnezu w próbce. Dlatego po przyjściu do laboratorium należy odczekać chwilę i odpocząć, zanim krew zostanie pobrana przez laboranta.
Normy magnezu
Ogólnie przyjmuje się, że norma dla stężenia magnezu we krwi to 0,65–1,2 mml/l. Analizę wyników badania należy pozostawić jednak lekarzowi, który oceni uzyskane wartości biorąc pod uwagę wiek oraz indywidualną sytuację zdrowotną pacjenta.
Co oznacza niski poziom magnezu
Niedobór magnezu, czyli hipomagnezemia, może wynikać z niedostatecznej podaży magnezu w diecie, ale także świadczyć o tym, że u pacjenta występują problemy:
- zaburzeń żołądkowo-jelitowych, najczęściej obejmują one zaburzenia wchłaniania,
- z funkcjonowaniem trzustki (np. przewlekłe zapalenie trzustki),
- z nerkami, w tym m.in. kłębuszkowe zapalenie nerek, ostra martwica nerek lub odmiedniczkowe zapalenie nerek.
Niedobór magnezu stwierdzany jest często również u pacjentów zmagających się z chorobą alkoholową czy marskością wątroby. Pierwiastek może być wydalany z organizmu także w efekcie przyjmowania niektórych leków, w tym antybiotyków oraz leków moczopędnych. Obserwuje się problemy z obniżonym stężeniem magnezu również u osób zmagających się z chorobami endokrynologicznymi oraz metabolicznymi. Utrata magnezu bywa następstwem ciężkiego poparzenia, wstrząsu septycznego, biegunki, niewyrównanej cukrzycy czy leczenia hemodializą.
Co może oznaczać nadmiar magnezu
Hipermagnezemia, czyli zbyt wysokie stężenie pierwiastka w surowicy krwi pacjenta, jest równie problematyczna, jak jego niedostatek. W przypadku, gdy uzyskana wartość jest wyższa niż dopuszczalne normy referencyjne, może to świadczyć, że u pacjenta:
- doszło do rozwoju niewydolności nerek,
- rozwija się niedoczynności tarczycy lub nadczynność przytarczyc,
- występuje odwodnienie,
- wystąpiła śpiączka cukrzycowa,
- zachodzi ryzyko rozwoju choroby Addisona.
Zdarza się, że u niektórych osób zbyt wysoki poziom magnezu we krwi jest efektem leczenia, głównie przyjmowania preparatów, które dostarczają organizmowi kolejnych jednostek magnezu. U kobiet wysokie stężenie magnezu może być związane z wystąpieniem stanu przedrzucawkowego.
Hipermagnezemia jest stanem, który w sposób bezpośredni może zagrażać zdrowiu i życiu pacjenta. Zbyt wysokie stężenie pierwiastka może doprowadzić nawet do bloku przedsionkowo-komorowego, w efekcie czego dojdzie do zatrzymania akcji serca i zgonu pacjenta.
Powiązane tematy: