Niedoczynność tarczycy - objawy, przyczyny, leczenie. Ryzyko w ciąży

Szacuje się, że problemy z tarczycą ma co piąty Polak, a jedną z najczęstszych chorób tego gruczołu jest niedoczynność. Objawy niedoczynności tarczycy wynikają głównie ze zwolnienia pracy organizmu. To właśnie niedoczynność może być winna tyciu, ciągłemu zmęczeniu i uczuciu chłodu oraz pogorszeniu nastroju. Zauważasz u siebie takie objawy? Nie czekaj na rozwój choroby! Zobacz, jakie są objawy, leczenie i jakie ryzyko niesie niedoczynność tarczycy w ciąży.
Niedoczynność tarczycy, czym się objawia?

Co to jest niedoczynność tarczycy

Niedoczynność tarczycy, inaczej hipotyreoza, to stan niedoboru hormonów tarczycowych, który przejawia się spowolnieniem działania organizmu. Jest jedną z najczęstszych chorób tego gruczołu – diagnozuje się je u 1-6 proc. osób do 60. roku życia – i występuje 5 razy częściej u kobiet niż u mężczyzn.

Niedoczynność tarczycy można podzielić na trzy rodzaje:

  • pierwotną – spowodowaną uszkodzeniem tarczycy,
  • wtórną – do której dochodzi, gdy uszkodzona jest przysadka,
  • trzeciorzędową – rozpoznaje się ją, kiedy brakuje hormonu regulującego pracę przysadki lub działa on nieprawidłowo.

Szczególnym przypadkiem niedoczynności tarczycy jest subkliniczna niedoczynność tarczycy – różni się ona od jawnej wysokim poziomem TSH (hormonu przysadki, który pobudza syntezę i wydzielanie hormonów tarczycy) we krwi chorego, ale nie daje to objawów choroby. Zazwyczaj nie wymaga leczenia, wyjątkiem są kobiety w ciąży lub starające się o dziecko i chorzy obciążeni innymi przewlekłymi chorobami, np. cukrzycą.

Objawy niedoczynności tarczycy

Objawy niedoczynności tarczycy wynikają głównie ze zwolnienia pracy organizmu i są to przede wszystkim:

  • przyrost masy ciała,
  • osłabienie, szybkie męczenie się podczas wysiłku, ogólne zmęczenie,
  • nadmierna senność,
  • zmniejszenie zdolności do skupienia uwagi,
  • zaburzenia pamięci,
  • uczucie chłodu, łatwe marznięcie (szczególnie rąk i stóp, zwłaszcza po południu i wieczorem)
  • zaparcia,
  • wysuszenie skóry,
  • obrzęki powiek i dłoni, pogrubienie rysów twarzy,
  • suche, łamliwe włosy,
  • chrypka, matowy głos.

U kobiet dodatkowo pojawiają się zaburzenia miesiączkowania (skrócenie długości cyklu, obfite miesiączki), trudności z zajściem w ciążę i trudności w jej donoszeniu, a u mężczyzn – osłabienie libido i czasami zaburzenia wzwodu.

Zdarza się, że niedoczynność tarczycy objawia się nietypowo, m.in. poprzez skurcze mięśni i osłabienie siły mięśniowej, samopoczucie jak przy długotrwałym przeziębieniu czy zaburzenia psychiczne – depresję, chorobę afektywną dwubiegunową, niestabilność emocjonalną, a czasami nawet objawy psychozy paranoidalnej i otępienie.

U osób powyżej 70. roku życia objawy niedoczynności tarczycy mogą być mało wyraźne i często są to zaburzenia pamięci, depresja, anemia i niewydolność serca.

Za co odpowiada tarczyca

Pomimo swoich niepozornych rozmiarów tarczyca pełni w organizmie wiele zadań:

  • odpowiada za wytwarzanie hormonów FT3 i FT4 (trójjodotyronina i tyroksyna ), które potrzebne są niemal wszystkim naszym tkankom,
  • wpływa na funkcjonowanie układu krwionośnego,
  • reguluje metabolizm,
  • reguluje temperaturę ciała,
  • wpływa na kondycję skóry i włosów,
  • oddziałuje na nastrój. 

Choroby tarczycy przyczyny

Najczęściej występującą chorobą tarczycy jest niedoczynność. Może mieć ona wiele przyczyn i wyróżnia się jej trzy rodzaje – pierwotną, wtórną oraz trzeciorzędową.

Niedoczynność tarczycy pierwotna spowodowana jest uszkodzeniem tego gruczołu, do którego może dojść w różny sposób, na przykład w efekcie stanu zapalnego, radioterapii okolic szyi czy znacznych niedoborów jodu.

Do niedoczynności wtórnej dochodzi, gdy uszkodzona jest przysadka.

Niedoczynność trzeciorzędową diagnozuje się w przypadku niedoborów hormonu regulującego pracę przysadki lub jego nieprawidłowego działania.

Zwiolnione obroty a tarczyca

Efektem niedoczynności jest praca naszego organizmu na zwolnionych obrotach. To dlatego chorzy tyją i skarżą się na obrzęki powiek, dłoni oraz pogrubienie rysów twarzy, a także ciągłe uczucie chłodu i łatwe marznięcie.

Oznaki niedoczynności tarczycy

Charakterystyczne objawy niedoczynności tarczycy to również:

  • obniżona odporność,
  • osłabienie,
  • nadmierna senność,
  • problemy z koncentracją i pamięcią,
  • suchość skóry,
  • łamliwość włosów i chrypka.

U kobiet mogą też pojawić się zaburzenia cyklu miesięcznego i trudności z zajściem w ciążę. Mężczyznom z kolei może dokuczać osłabienie libido, a także zaburzenia wzwodu.

Jeśli zauważymy u siebie tego rodzaju symptomy, warto się przebadać – diagnostyka nie jest wcale skomplikowana, a wczesne rozpoznanie pozwala podjąć odpowiednie kroki i wyeliminować nieprzyjemne dolegliwości.

Jedynym sposobem leczenia jest dostarczanie organizmowi tyroksyny, czyli hormonu tarczycy, w postaci tabletek. Trzeba je niestety przyjmować już do końca życia.

Niedoczynność tarczycy badanie

W przypadku podejrzenia niedoczynności tarczycy, lekarz w pierwszej kolejności kieruje pacjenta na badanie krwi. W jego ramach sprawdza się stężenie hormonów – TSH i FT4. Warto też wykonać oznaczenie stężenia przeciwciał przeciwtarczycowych (anty-TPO) – w ten sposób możemy zweryfikować, czy niedoczynność nie jest związana z autoimmunologiczną chorobą tego gruczołu.



Z badaniami lepiej nie czekać, bo nieleczona (albo źle leczona) niedoczynność tarczycy jest nie tylko uciążliwa i pogarsza jakość życia, ale może też prowadzić do powikłań. Tym najcięższym jest śpiączka hipometaboliczna, która co prawda występuje rzadko, ale może doprowadzić nawet do śmierci.

Niedoczynność tarczycy. Jednym z objawów jest rosnąca masa ciała.


Prezentowanych informacji o charakterze medycznym nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz indywidualnie, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję w porozumieniu z pacjentem. W przypadku chęci realizacji badań nieobjętych wskazaniami lekarskimi, pacjent ma możliwość ich odpłatnego wykonania.
Data dodania 07.09.2017
Data ostatniej aktualizacji 19.10.2023