Tabletki antykoncepcyjne - interakcja z lekami, co osłabia działanie

Doustna antykoncepcja hormonalna a inne leki

Doustne środki antykoncepcyjne zawierają syntetyczne substancje o działaniu hormonalnym, zazwyczaj połączenie hormonu estrogennego i gestagennego. Składniki te blokują uwalnianie naturalnych hormonów odpowiedzialnych za dojrzewanie komórek jajowych i owulację. Mimo że są zbliżone budową do naturalnych hormonów, wchodzą w interakcje z wieloma lekami.

Leki obniżające skuteczność tabletek antykoncepcyjnych

Niezwykle istotne jest, aby decydując się na antykoncepcję hormonalną, poinformować lekarza lub farmaceutę o wszystkich stosowanych farmaceutykach. Niektóre substancje lecznicze mogą bowiem zmniejszać skuteczności pigułek antykoncepcyjnych czy też powodować krwawienia. Efekty takie wywołują następujące leki:

• przyspieszające perystaltykę jelit (np. metoklopramid);
• leki stosowane w leczeniu padaczki (barbiturany, barbeksaklon, fenytoina, prymidon, karbamazepina, okskarbazepina, topiramat, felbamat, fenobarbital);
• stosowane w leczeniu gruźlicy płuc (ryfampicyna, ryfabutyna);
• antybiotyk przeciwgrzybiczy (gryzeofulwina);
• stosowane w leczeniu zakażeń wirusem HIV (rytonawir, newirapina, nelfinawir, efawirenz)
• modafinil (stosowany w leczeniu narkolepsji);
• ziołowe (wszystkie preparaty zawierające w swoim składzie Hypericum perforatum, czyli dziurawiec zwyczajny, który wpływa na metabolizm przyjmowanych hormonów).

Ostrożność należy zachować zarówno przy tabletkach antykoncepcyjnych, jak i przy plastrach czy pierścieniu. Stosowanie wyżej wymienionych leków wymaga dodatkowego zabezpieczania się (prezerwatywy) w czasie terapii i przez 28 dni po jej zakończeniu.

Tabletki antykoncepcyjne a antybiotyk

Skuteczność antykoncepcji może zostać zmniejszona również przez środki silnie przeczyszczające oraz antybiotyki o szerokim spektrum działania (penicyliny, tetracykliny, cefalosporyny), które działają destrukcyjnie na florę bakteryjną jelit.

Podczas kuracji wyżej wymienionymi substancjami leczniczymi należy dodatkowo stosować barierową metodę antykoncepcji (np. prezerwatywy). W niektórych przypadkach dodatkowe zabezpieczenie zaleca się nawet przez kolejne 7 do 28 dni po zakończeniu leczenia. W razie wątpliwości warto poradzić się lekarza lub farmaceuty. Jeżeli konieczne jest długotrwałe leczenie którymkolwiek z tych leków, lepiej zrezygnować z antykoncepcji hormonalnej i stosować niehormonalne metody zapobiegania ciąży.

Interakcje lekowe a działania niepożądane tabletek antykoncepcyjnych

Niektóre interakcje tabletek antykoncepcyjnych z innymi lekami dotyczą zwiększonej częstości występowania działań niepożądanych. Zmniejszenie tolerancji omawianych środków mogą powodować następujące leki zawierające: paracetamol (stosowany w leczeniu bólu i gorączki), kwas askorbinowy (popularna witamina C), atorwastatyna (stosowana w hiperlipidemii), imidazolowe leki przeciwgrzybiczne (m.in. flukonazol) oraz stosowany w zakażeniach wirusem HIV indynawir.

Wpływ antykoncepcji hormonalnej na działanie leków

Hormonalne środki antykoncepcyjne mogą wpływać na metabolizm innych leków, powodując zmniejszenie ich skuteczności czy tolerancji. Należy mieć to na uwadze podczas stosowania takich substancji leczniczych jak:

• działająca immunosupresyjnie cyklosporyna,
• teofilina (stosowana m.in. w astmie),
• glikokortykosteroidy (np. kortyzon),
• benzodiazepiny (niektóre leki uspokajające, np. diazepam, lorazepam ),
• klofibrat (stosowany w hiperlipidemii),
• paracetamol,
• morfina,
• lamotrygina (stosowana w leczeniu padaczki).

U pacjentek z cukrzycą może zaistnieć konieczność zmiany dawkowania leku przeciwcukrzycowego (np. insuliny).

Antykoncepcja hormonalna to bardzo skuteczna i niezwykle wygodna metoda zapobiegania ciąży. Decydując się na nią, należy jednak pamiętać o wszystkich ważnych zasadach obowiązujących podczas stosowania pigułek, a także mieć świadomość ich potencjalnych interakcji z innymi lekami. Tego typu informacje znajdziemy zawsze w ulotce dołączonej do opakowania leku. Z pewnością warto ją bardzo dokładnie przeczytać.

„Twój Farmaceuta” nr 12, lipiec/sierpień 2017