Ugryzienia i użądlenia owadów. Jak rozpoznać, co cię ugryzło? [ZDJĘCIA]

Czym różnią się często spotykane ślady ugryzień lub użądleń przez owady? Niektóre owady przekłuwają skórę, inne wstrzykują jad. Niekiedy ślady ugryzień pojawiają się licznie, obok siebie. Jeżeli nie zauważyłeś, co cię ugryzło, możesz spróbować rozpoznać po śladzie. Poniżej infografika oraz zdjęcia ze śladami często gryzących lub żądlących owadów oraz pajęczaków. 

Użądlenie pszczoły

Pszczoły – obok os, trzmieli, szerszeni i mrówek –  należą do rzędu owadów błonkoskrzydłych. Ich atak może być groźny dla osób uczulonych na jad tych owadów. Pszczoły nie są agresywne. Żądlą zazwyczaj w obronie własnej lub ula. Mogą zaatakować tylko raz, a potem giną. Żądło zwykle odrywa się z kawałkiem odwłoka pszczoły, przy próbie jej ucieczki. Miejsce użądlenia przez pszczołę jest stosunkowo łatwe do rozpoznania, bo pozostawia on w skórze człowieka żądło (po ataku żądło trzeba szybko podważyć paznokciem i usunąć). Kolejne oznaki pszczelego użądlenia to zaczerwienienie, niewielki obrzęk i ból. U uczulonych na jad miejscowa zmiana skórna jest rozległa. Zdarzają się również dreszcze, gorączka lub ból głowy. Może też wystąpić groźny wstrząs anafilaktyczny. Symptomy wstrząsu anafilaktycznego ostatniego to m.in. silne osłabienie, kołatanie serca, duszności, chrypka czy zawroty głowy. W przypadku ich zaobserwowania należy pilnie wezwać pogotowie.

TEST Z KRWI NA ALERGIĘ NA PSZCZOŁY

SPRAWDŹ

Użądlenie osy

Osy mogą żądlić bez oczywistej przyczyny. Nie zostawiają w skórze człowieka żądła, więc są zdolne do wielokrotnych ataków. Po użądleniu przez tego owada u osób nieuczulonych występuje niewielki obrzęk, zaczerwienienie czy bolesność. Czasem osa wprowadza do skóry bakterie, co wywołuje miejscowe zakażenie. Nierzadko towarzyszy mu gorączka lub powiększenie okolicznych węzłów chłonnych. Natomiast u uczulonych na jad może wystąpić reakcja o różnym nasileniu – od dużych miejscowych zmian skórnych do wstrząsu anafilaktycznego.

TEST Z KRWI NA ALERGIĘ NA OSY

SPRAWDŹ

Użądlenie szerszenia

Szerszeń jest drapieżnikiem. Poluje na osy, pszczoły i ćmy. To jeden z najbardziej niebezpiecznych i najbardziej jadowitych owadów w Polsce. Może żądlić wielokrotnie. Wstrzykuje dużo więcej jadu niż pszczoła czy osa. Miejsce po ataku owada jest bardzo bolesne, zaczerwienione, obrzęknięte. Poza tym użądlenie przez szerszenia – podobnie jak przez pszczołę czy osę – wywołuje zróżnicowane objawy, zależnie od tego, czy zaatakowana osoba ma uczulenie na jad. Już jedno użądlenie drapieżnika może spowodować silną, niealergiczną reakcję toksyczną. Jej objawy są częściowo podobne do symptomów wstrząsu anafilaktycznego.

TEST Z KRWI NA ALERGIĘ NA SZERSZENIE

SPRAWDŹ

Użądlenie trzmiela

Trzmiele żyją poza dużymi skupiskami ludzkimi. Są dużo mniej agresywne od pozostałych owadów błonkoskrzydłych. Żądlą stosunkowo rzadko. Atakują jedynie w obronie własnej lub gniazda. Objawy użądlenia przez trzmiela przypominają te po ataku pszczoły, osy czy szerszenia. Zazwyczaj w miejscu, w którym doszło do użądlenia pojawiają się ból, zaczerwienienie, opuchlizna.

Ugryzienie mrówki

Oznaką ugryzienia przez jedną mrówkę jest pęcherzyk otoczony zaczerwienieniem. Zmiana piecze i swędzi. Dolegliwości mijają jednak już po kilkudziesięciu minutach. Powstały po ugryzieniu pęcherzyk zmienia się w niewielką krostę, która pozostaje na skórze maksymalnie trzy dni. Poważniejszą reakcję wywołuje równoczesny atak wielu owadów. Może się on wiązać z silnym swędzeniem, bólem i wtórną infekcją skórną. Nierzadko wymaga pomocy medycznej, ale nie stanowi zagrożenia dla życia.

Ugryzienie „muchy końskiej”

Ugryzienie przez tzw. muchę końską (jusznicę deszczową) bywa bolesne. Śladem po ukłuciu jest grudka, rumień i niewielkie krwawienie. Zmiana silnie swędzi, a skóra wokół może być cieplejsza. Jej rozdrapanie nierzadko wywołuje zakażenie skóry. Podobne objawy występują po ugryzieniu przez bąka bydlęcego czy ślepaki, które należą do tej samej rodziny bąkowatych. Te owady nie stanowią zagrożenia dla alergików. Mogą jednak przenosić zarazki chorób infekcyjnych, np. wąglika czy tularemii.

Ugryzienie komara

Niemal natychmiast po ukłuciu przez komara daje się zauważyć okrągły bąbel, czasem z plamką na środku. Po niedługim czasie zmiana staje się czerwona i twarda. Komary często kłują wielokrotnie. Wykwity skórne swędzą. Najczęściej objawy po ugryzieniach są łagodne i ustępują w ciągu kilku dni. W rzadkich przypadkach może wystąpić cięższa reakcja. W Polsce nie ma gatunków komarów przenoszących choroby.

TEST NA ALERGIĘ NA KOMAR

SPRAWDŹ

Ugryzienie meszki

Meszki żyją stadnie na podmokłych i wilgotnych terenach. Pogryzienia przez te owady są zawsze wielokrotne. Ślad po ugryzieniu meszki to mała ranka na skórze, z obrzękiem i zaczerwieniem wokół. Zmiana nie tylko boli, lecz także bardzo swędzi Objawy, w postaci obrzęku i zaczerwienienia, mogą utrzymywać się do tygodnia. Atak meszek może również wywołać gorączkę, nudności, ból głowy, powiększenie węzłów chłonnych czy bóle stawów. Jest to prawdopodobnie spowodowane toksycznym działaniem składników śliny tych owadów. Ugryzienia przez meszki nie są groźne dla alergików.

Ugryzienie pluskwy

Pluskwy domowe żywią się ludzką krwią. Najczęściej przebywają w zagięciach materacy w łóżkach. Można się na nie natknąć w hotelach, hostelach czy domkach letniskowych. Atakują w nocy. Zazwyczaj nieosłonięte miejsca na ciele. Ślady po ugryzieniu pluskwy silnie swędzą. Z reguły mają postać czerwonych plamek, a po pewnym czasie – grudek lub bąbli pęcherzykowych o średnicy ok. 5 cm. W środku wykwitów nierzadko jest widoczny ciemniejszy punkt – jest to miejsce ugyzienia. Charakterystyczne dla ugryzień pluskwy jest ułożenie zmian w liniach, zazwyczaj po trzy, co potocznie nazywa się śniadaniem, obiadem i kolacją. Wykwity mogą się zlewać. W przypadku nielicznych ukąszeń zmiany ustępują samoistnie w ciągu 1-2 tygodni.

• Przeczytaj więcej o objawach ugryzienia przez pluskwy i sposobach na pozbycie się insektów >>

Ugryzienie pchły

Pchły żerują na wielu gatunkach zwierząt i na człowieku. Ślady po ich ukąszeniach mają postać grudek, zazwyczaj z punktową wybroczyną na środku. Często są ułożone w linie („śniadanie”, „obiad”, „kolacja”) lub zgrupowane. Pchły w pierwszej kolejności atakują nogi. Zmiany skórne mocno swędzą, co powoduje drapanie i może prowadzić do wtórnego zakażenia bakteryjnego. Do ugryzień przez pchły dochodzi najczęściej, np. na strychach czy w piwnicach. Pasożyty mogą też bytować w sierści padłych zwierząt. Pchły przenoszą liczne schorzenia wirusowe i bakteryjne. Z tego powodu nawet pojedyncze ugryzienie może być groźne dla człowieka.

Ugryzienie wszy

Wszawica głowowa to najczęstsza postać choroby pasożytniczej wywoływanej przez wszy ludzkie. Schorzenie objawia się przede wszystkim swędzeniem, będącym następstwem ugryzienia przez wszy. Na skórze można zauważyć niewielkie czerwonawe grudki. Obserwuje się też wyprysk w okolicy skroni i karku oraz wtórne zakażenia skóry wynikające z drapania. Może im towarzyszyć powiększenie węzłów chłonnych. Na włosach widoczne są również jaja wszy, zwane gnidami.

Źródło zdjęcia: KostaMumcuoglu, na licencji CC BY-SA 3.0.

Ugryzienie kleszcza

Ukłucie przez kleszcza często pozostaje niezauważone. Jeśli jednak widzimy pajęczaka wkłutego w skórę, trzeba go szybko usunąć. Należy to zrobić za pomocą wąskich szczypczyków lub profesjonalnego przyrządu kupionego w aptece. Nie można stosować „domowych” sposobów na kleszcze, czyli np. tłuszczu, przypalania czy nacinania skóry. Umiejętne pozbycie się pajęczaka zmniejsza ryzyko zakażenia chorobami, które są przenoszone przez część kleszczy. Do najczęstszych z nich należy borelioza z Lyme i kleszczowe zapalenie mózgu. Po usunięciu kleszcza miejsce ukłucia trzeba obserwować jeszcze przez 3-4 tygodnie. Wystąpienie powiększającego się rumienia (tzw. wędrującego), kształtem przypominającego tarczę, to pierwszy objaw boreliozy, choć nie zawsze się pojawia. Początkowo zmiana jest widoczna w okolicy ukłucia przez kleszcza, następnie stopniowo powiększa się, tworząc czerwoną lub sinoczerwoną plamę z przejaśnieniem w środku. Najczęściej zmiana przekracza 5 cm.

BADANIE NA BORELIOZĘ

SPRAWDŹ

Ugryzienie pająka

Jad pająków żyjących w Polsce nie stanowi zagrożenia dla życia zdrowego człowieka. Poza tym tylko nieliczne krajowe gatunki są zdolne do przekłucia ludzkiego naskórka. Należy do nich np. kątnik większy, bagnik przybrzeżny czy kolczak zbrojny. Ukąszenia niektórych z nich są bolesne. Mogą również powodować zaburzenia czucia i zmiany skórne. Bywają one mylone z rumieniem wędrującym. Na skórze mogą być widoczne dwa małe, lekko zaczerwienione punkty położone blisko siebie, ale niektóre pająki mogą nie zostawiać śladu. Częściej jednak w miejscu ugryzienia pojawiają się zaczerwienienie, obrzęk, świąd, pieczenie.

Kliknij, aby powiększyć zdjęcie.

Dowiedz się więcej:

• Użądlenia i ukąszenia owadów. Skuteczne sposoby łagodzenia objawów
• Ukąszenie przez żmiję - objawy i pierwsza pomoc
• Nużeniec ludzki (pasożyt) – przyczyny, objawy, leczenie nużycy

Źródła:

https://podyplomie.pl/pediatria/17273,pokasania-przez-pluskwy-czy-nadal-aktualny-problem (dostęp 19.05.2021)

https://podyplomie.pl/stanynaglepodyplomie/31038,niealergiczne-uzadlenia-owadow-kiedy-konieczna-jest-interwencja-medyczna (19.05.2021)

https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/014/650/original/33-41.pdf?1481032827 (dostęp 19.05.2021)

http://alergia-astma-immunologia.pl/_en/2015_20_3/aai_volume-20_issue-3_article-1240.pdf

https://bios.net.pl/blog/co-mnie-ugryzlo-najczestsze-ugryzienia-i-ich-zdjecia