Nie zachoruj latem

W biurach, samochodach, hotelach, sklepach, a coraz częściej również w domach. Klimatyzatory stają się obowiązkowym wyposażeniem pomieszczeń, w których przebywamy, a funkcjonowanie bez nich latem jest trudne do wyobrażenia. Dzięki klimatyzacji udaje się przetrwać najbardziej upalne dni. Jak działają takie urządzenia? Bardzo prosto. Pobierają powietrze z zewnątrz, a następnie je oziębiają i wpuszczają do pomieszczeń, w których się znajdujemy. Dostajemy schłodzone i rześkie powietrze, oczyszczone z kurzu, roztoczy, sierści zwierząt. To dlatego alergicy w klimatyzowanych pomieszczeniach czują się o wiele lepiej niż poza nimi. Ale klimatyzacja ma też wady, o których często zapominamy, a które odbijają się na naszym zdrowiu.

Zaniedbane klimatyzatory

Urządzenia same w sobie nie są dla nas groźne, ale nieumiejętne z nich korzystanie już tak. Klimatyzatory wymagają regularnego czyszczenia środkami grzybobójczymi oraz okresowej wymiany filtrów. Osiada na nich skraplająca się z powietrza woda, która zawiera bakterie i grzyby, a wilgotne środowisko sprzyja ich namnażaniu. Brak odpowiedniej konserwacji daje bakteriom pole do popisu. Pierwszym sygnałem, świadczącym o tym, że w urządzeniach rozwijają się bakterie, jest wydobywający się z nich nieprzyjemny zapach. Kolejny sygnał zaobserwujemy po naszym złym samopoczuciu. Nie tylko jednak same urządzenia są niebezpieczne dla naszego zdrowia. W pomieszczeniach klimatyzowanych występuje suche powietrze, o niskiej wilgotności, a że na pierwszej linii frontu znajduje się gardło, to ono najbardziej na tym cierpi.

Nieprzyjemne objawy po klimatyzacji

Powietrze z klimatyzatorów wysusza błonę śluzową gardła i powoduje odczucie suchości i drapania. Objawia się chrypką, chrząkaniem, a w konsekwencji może prowadzić do rozwoju nieżytu gardła. – Korzystanie z systemów klimatyzacyjnych wpływa na parametry powietrza, którym oddychamy, a tym samym może powodować lub nasilać schorzenia górnych i dolnych dróg oddechowych. Najczęściej są to zmiany zapalne błony śluzowej, objawiające się dolegliwościami ze strony nosa (katar, blokada nosa, utrata powonienia), gardła (drapanie, pieczenie, ból, itp.), krtani (chrypa, bezgłos, odchrząkiwanie), dolnych dróg oddechowych (kaszel) – mówi dr n. med. Paweł Szwedowicz, otolaryngolog ze Szpitala Medicover.

Syndrom SBS

Długie przebywanie w pomieszczeniach klimatyzowanych jest niebezpieczne dla astmatyków – może wywołać duszności. Wysusza też spojówki i prowadzi do powstania zespołu suchego oka. Choroby, które wywołuje m.in. źle konserwowana klimatyzacja, doczekały się jednej, wspólnej nazwy – syndrom chorych budynków SBS (z angielskiego Sick Building Syndrome). SBS to szereg różnych dolegliwości, których źródłem jest przebywanie w budynkach, gdzie jest za mało świeżego powietrza lub jego jakość nie jest najlepsza. Źródłami zanieczyszczeń powietrza w pomieszczeniach, wywołujących syndrom SBS, mogą być organizmy żywe, np. produkty uboczne oddychania, grzyby, pleśnie, materiały budowlane oraz systemy wentylacji i klimatyzacji. Objawy mogą być różne: od zawrotów głowy, zmniejszonej koncentracji, po napady kaszlu czy ból gardła.

Zapobieganie chorobom wywołanym przez klimatyzatory

Aby zapobiegać chorobom wywołanym przez klimatyzatory, należy przede wszystkim dbać o ich czystość, ale też właściwie ich używać. – Najlepszą metodą walki z chorobami spowodowanymi przez klimatyzatory jest, oczywiście, zapobieganie ich powstaniu. Należy rozsądnie korzystać z klimatyzacji: nie nastawiać zbyt niskich temperatur, nawilżać powietrze w pomieszczeniach klimatyzowanych oraz dokonywać regularnych przeglądów konserwacyjnych urządzeń klimatyzacyjnych, połączonych z ich czyszczeniem i wymianą filtrów. Jeżeli pomimo przedsięwzięcia wszystkich kroków zapobiegawczych pojawi się jednak ból gardła, to jego leczenie nie różni się zasadniczo od walki z bólem gardła towarzyszącym zwykłemu przeziębieniu – informuje dr n. med. Paweł Szwedowicz. Bardzo istotne w zapobieganiu bólowi gardła jest ustawienie odpowiedniej temperatury klimatyzatora. Powinna być dostosowana do temperatury panującej na zewnątrz, a różnica między nimi wynosić nie więcej niż 6 stopni. Pamiętajmy, że naszą odporność osłabia nagła i drastyczna zmiana temperatur, a te fundujemy sobie latem najczęściej, wychodząc z klimatyzowanych pomieszczeń na zewnątrz, gdzie panują upały. Dlatego dbajmy, by te różnice były jak najmniejsze. Osoby korzystające z klimatyzacji powinny pamiętać, by nie ustawiać nawiewu bezpośrednio na siebie. Najlepiej strumień powietrza ustawić tak, by rozchodził się na całe pomieszczenie.

Co nam szkodzi w upale?

Równie ostrożnie jak do korzystania z klimatyzacji, należy podchodzić do innych letnich przyjemności. Ból gardła może powodować jedzenie lodów czy picie zimnych napojów. Wszystko przez duże wahania temperatur. Rozszerzone gorącem naczynia krwionośne gwałtownie się kurczą, powodując, że śluzówka staje się bardziej podatna na zakażenia. Dlatego jeśli szybko wypijemy zimny napój lub zjemy lody w bardzo upalny dzień, możemy narazić się na ból gardła. Szczególnie ostrożne latem w kojeniu pragnienia lodami czy zimnymi napojami powinny być dzieci. Ból gardła u dzieci jest bardziej dokuczliwy niż u dorosłych. Często towarzyszy mu katar, zaczerwienione oczy i ogólne osłabienie. Może być też pierwszym objawem anginy. Ta choroba latem bardzo często dotyka najmłodszych. Wystarczy, że rozgrzane na słońcu dziecko wskoczy do zimnej wody, aby uśpione w migdałkach bakterie zaczęły gwałtownie się rozmnażać, powodując chorobę. Zaczyna się bólem gardła. Bardzo ostrym, zwiększającym się podczas przełykania. Może mu towarzyszyć odczucie kłucia w uchu, a nawet wymioty. Dziecko ma także gorączkę, nawet do 40°C. Leczenie należy podjąć jak najszybciej, bo nieleczona lub źle leczona angina może powodować groźne powikłania.

Wszystko zaczyna się od gardła

Aby nie dać się położyć chorobie latem, należy nie tylko jej zapobiegać, poprzez właściwą konserwację klimatyzatorów, odpowiedni do temperatury ubiór czy ostrożne jedzenie lodów i picie zimnych napojów, ale i odpowiednio ją leczyć już przy pierwszych objawach. Jeśli pojawi się ból gardła, najlepiej od razu sięgnąć po farmaceutyki, łagodzące dyskomfort z nim związany. W aptekach dostępnych jest wiele preparatów: i tych do ssania, płukania i w sprayu. Eliminują ból i zapobiegają rozprzestrzenianiu się infekcji. Warto mieć je pod ręką latem.