Dietetyk - czym się zajmuje i jak może pomóc?

Spis treści:

Dietetyka czym jest?
Dietetyk kim jest i jak może pomóc?
Czym zajmuje się dietetyk – zakres działań
W czym jeszcze może pomóc dietetyk?
Przed wizytą u dietetyka
Choroby dietozależne
Zasady zdrowej diety

Celem działalności dietetycznej jest promocja zdrowego stylu życia i podstaw racjonalnie prowadzonej diety dla wszystkich grup wiekowych – w zdrowiu i chorobie. Dieta to skuteczna profilaktyka, stąd tak ważny jest sposób odżywiania się na co dzień. Wiele jednostek chorobowych wymaga czasowego wprowadzenia zmian w jadłospisie lub staje się codzienną dietą nie tylko dla utrzymania zdrowia, ale również komfortu życia. Chcąc ustalić odpowiedni dla siebie sposób żywienia, warto skonsultować się ze specjalistą z zakresu dietetyki.

Czym zajmuje się dietetyk?

Spis treści:

Dietetyka czym jest?
Dietetyk kim jest i jak może pomóc?
Czym zajmuje się dietetyk – zakres działań
W czym jeszcze może pomóc dietetyk?
Przed wizytą u dietetyka
Choroby dietozależne
Zasady zdrowej diety

Dietetyka czym jest?

Dietetyka klasyfikowana jest do nauk interdyscyplinarnych, łączących w sobie wiedzę m.in. z zakresu: fizjologii, patofizjologii, medycyny klinicznej, biochemii, technologii żywności i żywienia oraz higieny
i profilaktyki zdrowia.

Rozwój medycyny i nauki o żywieniu dał niepodważalne dowody na to, że istnieje bezpośredni związek między zdrowym odżywianiem, a poprawą jakości życia z odpowiednio niższym ryzykiem zachorowania na przewlekłe choroby niezakaźne.

Dietetyk kim jest i jak może pomóc?

Dietetyk wykorzystuje w praktyce naukę o żywieniu i wiedzę na temat procesów zachodzących
w organizmie. Jest to specjalista do spraw żywności i żywienia – jednak, wbrew pozorom, nie zajmuje się tylko odchudzaniem pacjentów. Wiemy już, że utrzymanie prawidłowej masy ciała i prawidłowe zwyczaje żywieniowe wpływają na możliwość zachowania zdrowia do późnej starości.

Pomoc dietetyczna

Dietetyk udziela także porad związanych z przejściem na specyficzny tryb żywienia, np. wegetarianizm lub weganizm, jak również udziela wsparcia pacjentom z problemami medycznymi, takimi jak:

dna moczanowa,
celiakia,
refluks żołądkowo-przełykowy,
choroby tarczycy,
zaburzenia lipidowe,
alergia,
zespół jelita drażliwego,
cukrzyca, insulinooporność,
choroby autoimmunologiczne,
niedokrwistość,
otyłość, nadwaga
i inne.

Wizyta w gabinecie dietetyka wiąże się z oceną stanu odżywienia pacjenta, której dokonuje się m.in. na podstawie wywiadu żywieniowego oraz badań antropometrycznych.

Czym zajmuje się dietetyk – zakres działań

Dietetyk czym się zajmuje?

Konsultacje indywidualne i/lub grupowe w tym m.in.:

wymagania i znaczenie diety,
sposoby przygotowania posiłków,
planowanie i komponowanie posiłków,
znaczenie składników odżywczych.

Ocena stanu zdrowia i odżywienia.

Obliczanie wartości odżywczych posiłku/łków.

Pomiary:

obwodów ciała (m.in. bioder, talii, bioder, ramion),
wysokości i masy ciała,
grubości fałdów skórno-tłuszczowych,
wyliczenie wskaźników stanu odżywienia (m.in. WHR, WHtR, BMI)
pomiary dodatkowe, w tym m.in. analiza składu ciała (BIA - Bioelectrical Impedance Analysis; metoda bioimpedancji elektrycznej).

Planowanie diet i jadłospisów:

opracowanie indywidualnych programów dietetycznych dla osób pragnących utrzymać zdrowie i sylwetkę,
zastosowanie odpowiedniej diety w danej jednostce chorobowej,
zastosowania odpowiedniej suplementacji
i środków specjalnego przeznaczenia żywieniowego w zależności od stanu zdrowia,
nadzorowanie przygotowywania
i podawania posiłków,
monitorowanie spożycia i jakości żywności w trakcie opieki,
obliczanie wartości odżyw

Edukacja żywieniowa:

pokrycie zapotrzebowania energetycznego na składniki odżywcze zgodne z zalecanymi normami,
planowanie, prowadzenie i ocena programów profilaktycznych,
opracowywanie materiałów edukacyjnych.

Wybranymi parametrami stanu odżywienia stosowanymi przez dietetyków, są wyniki wskaźników obliczanych na podstawie wzoru:

BMI (Body Mass Index) orientacyjny wskaźnik stanu odżywienia: masę ciała podaną w kilogramach, dzielimy przez kwadrat wzrostu podany w metrach.

Zakresy wartości BMI:

mniej niż 16	wygłodzenie
16 - 16.99	wychudzenie
17 - 18.49	niedowaga
18.5 - 24.99	wartość prawidłowa
25 - 29.99	nadwaga
30 - 34.99	I stopień otyłości (otyłość średniego stopnia)
35 - 39.99	II stopień otyłości (otyłość znacznego stopnia)
powyżej 40	III stopień otyłości (otyłość bardzo znacznego stopnia; otyłość olbrzymia).

Wskaźnik BMI nie będzie miarodajny np. u sportowców, którzy wykazują znaczną zawartość tkanki mięśniowej (mięśnie ważą więcej, niż tłuszcz).

WHR (waist-to-hip ratio) – stosunek obwodu talii do obwodu bioder: wskaźnik stosowany
w celu określenia typu otyłości.

Zakresy wartości WHR:

WHR > 1,0 u mężczyzn i WHR > 0,8 u kobiet świadczy o otyłości brzusznej:

- otyłość androidalna, typ "jabłko",
- więcej tłuszczu brzusznego,
- większe (w stosunku do gynoidalnej) ryzyko problemów zdrowotnych.

WHR < 1,0 u mężczyzn i WHR < 0,8 u kobiet świadczy o otyłości pośladkowo-udowej:

- otyłość gynoidalna, typ "gruszk",
- mniej tłuszczu brzusznego.

WHtR (Waist-to-Height Ratio) stosunek obwodu talii do wzrostu (podany w centymetrach):

Kobieta
< 0,35	niedożywienie
0,35 - 0,42	niedowaga
0,42 – 0,46	lekka niedowaga
0,46 – 0,49	norma
0,49 – 0,54	nadwaga
0,54 – 0,58	poważna nadwaga
> 0,58	otyłość
Mężczyzna
< 0,35	niedożywienie
0,35 - 0,43	niedowaga
0,43 - 0,46	lekka niedowaga
0,46 – 0,53	norma
0,53 - 0,58	nadwaga
0,58 – 0,63	poważna nadwaga
> 0,63	otyłość

W czym jeszcze może pomóc dietetyk?

Dietetyk pomaga pacjentom zrozumieć dodatnią korelację między żywieniem, a stanem zdrowia i samopoczuciem. Edukacja żywieniowa jest kluczowym zadaniem specjalisty, który w ten sposób buduje fundamenty terapii dietetycznej. Wiedza pomaga pacjentowi np. wybierać odpowiednie produkty żywieniowe – ich ilość oraz jakość.

W kompetencjach dietetyka mieści się realizowanie wysokiej jakości pracy jako nieodłącznego elementu działań zawodowych, realizowanych w zakresie usług żywieniowych. Dietetyk świadomie i dobrowolnie bierze na siebie odpowiedzialność za zdrowie pacjenta [1].

[1] https://ptd.org.pl/sites/default/files/kodeks-etyki-zawodowej-dietetyka.pdf

Dietetyk w Centrum Medycznym Medicover

Możesz zadbać o swoje zdrowie, dobre samopoczucie i sylwetkę, kontaktując się z naszymi specjalistami z zakresu dietetyki. Specjalistyczne konsultacje dietetyczne w wybranym Centrum Medycznym Medicover są dostępne w sklepie internetowym Medistore:

Konsultacja dietetyka - wizyta z przeprowadzeniem analizy składu ciała (bioimpedancja elektryczna BIA).
Konsultacja dietetyka bez analizy składu ciała.

Zadbaj o siebie z Medicover Dieta, a otrzymasz profesjonalne plany treningowe i dietetyczne – program wspierany przez wykwalifikowanych trenerów Men’s Health i Women’s Health, którzy przygotowali filmy treningowe uzupełniające prawidłową dietę jako kompleksowe podejście
do zdrowego stylu życia.

Konsultacja dietetyczna

Usługę konsultacji dietetycznej możesz zrealizować w wybranej przez siebie placówce Medicover, wskazanej podczas zakupu w sklepie internetowym Medistore. Ponadto, warto wiedzieć, jaki jest zakres działań i czym się zajmują dietetycy.

Pierwsza konsultacja dietetyczna obejmuje zwyczajowo:

wywiad zdrowotny i żywieniowy;
przyjrzenie się ogólnemu stanu zdrowia;
omówienie trybu życia (udział wysiłku fizycznego; ocenę nawyków żywieniowych),
wykonanie pomiarów antropometrycznych;
przeprowadzenie analizy składu ciała:

- analizator składu ciała to urządzenie pomiarowe pozwalające określić nie tylko masę ciała, ale między innymi zawartość tłuszczu, masy mięśniowej czy stopień nawodnienia organizmu (bioimpedancja elektryczna);

po zebraniu przez dietetyka wszelkich niezbędnych informacji, specjalista opracowuje zalecenia żywieniowe, w tym: plan żywieniowy oraz czas jego trwania.

Przed wizytą u dietetyka

Przed pierwszą wizytą u dietetyka zaleca się:

spisać szczegółową listę posiłków/przekąsek/napojów, które spożywało się w ciągu 2-3 ostatnich dni przed dniem wizyty (dzienniczek żywieniowy powinien obejmować dni powszednie i dni wolne od pracy lub weekendy),
konsultacja dietetyczna to m.in. rozmowa o sytuacji żywieniowej, zwyczajach, porach spożywania posiłków,
przygotować (jeśli wymagane) zalecenia lekarza prowadzącego, listę zażywanych leków oraz ostatnio wykonywane badania krwi.

Jeśli ich brak, zaleca się na prośbę lekarza/dietetyka wykonanie:

- morfologii,
- lipidogramu (cholesterol całkowity, LDL, HDL, Trójglicerydy),
- glikemii (cukier na czczo),
- hormonów tarczycy: T3 i T4 oraz TSH,
- poziomu kreatyniny, mocznika i kwasu moczowego (przy problemach z nerkami).

jeden dzień przed wizytą u dietetyka, z pakietem Medistore "Konsultacja dietetyka - wizyta z przeprowadzeniem analizy składu ciała", nie zaleca się ćwiczeń fizycznych, wizyt na saunie, oraz spożywania alkoholu i kawy (uniknięcie zafałszowanych wyników z analizatora składu ciała),
kilka godzin przed konsultacją, powinno ograniczyć się spożywanie posiłków i płynów, jeśli jest to możliwe i brak jest przeciwwskazań lekarskich/wynikających z choroby/ zaleceń.

Choroby dietozależne

Do chorób dietozależnych zalicza się:

otyłość;
choroby układu krążenia: nadciśnienie tętnicze, niedokrwienna choroba serca (choroba wieńcowa), zawał mięśnia sercowego, miażdżyca,
cukrzyca typu II,
choroba wrzodowa,
choroby nowotworowe,
osteoporoza,
alergia,
próchnica.

W powstawaniu większości nowotworów złośliwych biorą udział czynniki szkodliwe związane przede wszystkim ze sposobem życia. Za około 60% nowych przypadków raka odpowiedzialne są czynniki takie, jak palenie tytoniu i dieta [2].

[2] http://www.phie.pl/pdf/phe-2013/phe-2013-2-166.pdf

Zasady zdrowej diety

Warto zapoznać się z zasadami zdrowej diety: https://blog.medicoverdieta.pl/zasady-diety/ i być
na bieżąco z rekomendacjami od Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej. Twoje zdrowie jest
w Twoich rękach.

Dietetyczne fakty

Otyłość zwiększa ryzyko raka piersi w okresie pomenopauzalnym kobiet o około 50%, prawdopodobnie poprzez zwiększenie w surowicy stężenia wolnego estradiolu [3].
Wśród czynników związanych z dietą, nadwaga i otyłość przekonująco zwiększają ryzyko wystąpienia nowotworu (…) Po paleniu - najważniejsza możliwa do uniknięcia przyczyna raka w populacji zachodniej (…) wśród osób niepalących w tych populacjach, unikanie nadwagi jest najważniejszą strategią profilaktyki raka [4].
Dzienna dawka zjadanych owoców i warzyw powinna być nie mniejsza niż 5 porcji. Regularne spożywanie owoców może obniżyć aż o 20% ryzyko wystąpienia nowotworu [5].

[3] https://www.who.int/nutrition/publications/public_health_nut6.pdf

[4] https://www.who.int/nutrition/publications/public_health_nut6.pdf

[5] http://www.phie.pl/pdf/phe-2013/phe-2013-2-166.pdf