Fluoryzacja

Co to jest fluoryzacja?

Fluoryzacja to prosta procedura stomatologiczna, polegająca na pokryciu zębów preparatami bogatymi we fluor. Największą popularnością w gabinetach dentystycznych cieszą się specjalne lakiery, które po naniesieniu na zęby uwalniają pierwiastek i wysycają nim szkliwo. Do przeprowadzenia fluoryzacji lekarze wykorzystują ponadto żele, pasty lub pianki. Powyższe zabiegi zaliczamy do profilaktyki egzogennej (kontaktowej) – stomatolog podaje substancje przeciwpróchnicze na powierzchnię zębów.

Fluoryzacja endogenna polega na suplementacji mikroelementu wraz z pożywieniem, wodą lub lekami. Do produktów szczególnie bogatych we fluor zalicza się:

• herbatę;
• ryż;
• rośliny strączkowe;
• wodę mineralną;
• wątrobę;
• cielęcinę.

W wyrobach farmaceutycznych fluor występuje najczęściej w formie tabletek, pastylek, kropli lub gum. Aby zmaksymalizować korzyści z przyjmowania leków, przeznaczone do tego celu medykamenty należy jak najdłużej ssać lub żuć. Dzięki temu wykorzystuje się bezpośredni efekt działania fluoru w jamie ustnej. Preparaty powinno się stosować po konsultacji z lekarzem.

Po co fluoryzacja?

Fluor należy do grupy pierwiastków nazywanych mikroelementami. Molekuły te są niezbędne do życia, występują jednak w organizmie w niewielkiej ilości.

Głównym rezerwuarem fluoru w organizmie człowieka jest szkliwo. Pierwiastek wchodzący w reakcje chemiczne wzmacnia zewnętrzną powierzchnię zębów oraz zapobiega rozwojowi próchnicy (efekt kariostatyczny).

Fluoryzacja jest zalecana przede wszystkim dzieciom. Szybko rosnące zęby mleczne oraz młode zęby stałe wykazują szczególną tendencję do rozwoju zmian próchniczych. Zabezpieczone preparatami z fluorem szkliwo stanowi tarczę przed niszczącym działaniem bakterii i pozwala utrzymać dziecięcy uśmiech w zdrowiu.

Dzieci zazwyczaj niechętnie współpracują ze stomatologami, a wiele z nich cierpi na dentofobię. Aby pokazać maluchowi, że wizyta u dentysty to nic strasznego, warto rozpocząć przygodę dziecka z dbaniem o uśmiech od prostego przeglądu profilaktycznego oraz fluorowania. Zabieg odznacza się szybkością wykonania i bezbolesnością.

Zabieg fluoryzacji zębów kojarzy się ze szkolnymi korytarzami i higienistką, nakładającą specjalną pastę na dziecięce szczoteczki. Nie można jednak zapomnieć, że o szkliwo trzeba dbać również w wieku dorosłym. Naukowcy podkreślają dobroczynne działania fluoru na zęby w postaci:

• zahamowania demineralizacji szkliwa;
• zwiększania tempa procesu remineralizacji;
• hamowania szkodliwego wpływu bakterii.

Próchnica to poważny problem w populacji dorosłych, a związane z nią powikłania mogą prowadzić nawet do konieczności usunięcia zębów. Regularna fluoryzacja co pół roku pozwoli uchronić uśmiech przed przykrymi konsekwencjami. Najlepszy efekt higieniczny, jak również kosmetyczny, uzyskuje się łącząc fluoryzację z piaskowaniem zębów oraz skalingiem.

Fluorowanie polecane jest także osobom poddającym się leczeniu ortodontycznemu oraz może przyczyniać się do złagodzenia objawów nadwrażliwości zębiny.

Zalecenia po fluoryzacji

Niezależnie od wybranej metody fluoryzacji w gabinecie stomatologicznym, zalecenia po zabiegu przedstawiają się podobnie. Najważniejszą restrykcją jest powstrzymanie się od spożywania posiłków przez min. 1,5-2 godziny. Nie powinno się szczotkować zębów, palić papierosów, ani żuć gumy przez 12-24 godziny. Im dłużej preparat pozostanie na szkliwie, tym lepsze będą rezultaty jego zastosowania.

Na rynku istnieją preparaty do domowej fluoryzacji, ale z racji konieczności ostrożnego obchodzenia się ze związkami fluoru, jedynie zabieg przeprowadzony w gabinecie przez specjalistę ma gwarancję rezultatu oraz bezpieczeństwa.

Ważna wydaje się być samoobserwacja tuż po domowym fluorowaniu. Fluor to pierwiastek silnie reaktywny, który przy przedawkowaniu może powodować ostre oraz przewlekłe zatrucia. Mogą wtedy wystąpić takie objawy, jak:

• silny ból głowy;
• nadmierne łzawienie;
• wzmożona potliwość;
• nudności;
• wymioty;
• bóle brzucha.

Fluor wykazuje tendencję do akumulacji w organizmie, więc przy przewlekłym stosowaniu dużych dawek pierwiastka pojawiają się symptomy fluorozy. Najczęściej spotykanym objawem są kredowobiałe przebarwienia zębów oraz wzrost kruchości szkliwa. Ponadto, nadmiar fluoru działa niekorzystnie również na układ nerwowy.

Podsumowując zalecenia po zabiegu fluoryzacji:

1. Nie należy jeść i pić przez 1 godzinę.
2. Najwcześniej po 12 godzinach po zabiegu można umyć zęby szczoteczką i pastą. Do tego czasu higienę jamy ustnej należy ograniczyć do płukania wodą.
3. Po zabiegu do końca dnia nie należy spożywać produktów kwaśnych takich jak owoce cytrusowe, soki, napoje gazowane oraz produktów o konsystencji lepkiej, które pozostają na powierzchni zębów typu jogurty: z owocami, banany, musli, herbatniki, biszkopty, chipsy, wafelki, karmel, toffi.
4. Ponieważ u niektórych pacjentów aby zabiegi fluoryzacji były skuteczne muszą być powtarzane w konkretnych odstępach czasu, należy przestrzegać harmonogramu ich wykonania i zgłaszać się na wizyty w wyznaczonym terminie.

Fluoryzacja – przeciwwskazania

Zabieg fluoryzacji zębów należy do bardzo prostych i nie ingerujących w tkanki głębokie, więc mówimy raczej o wskazaniach niż przeciwwskazaniach.

Warto rozważyć odstąpienie od zabiegu, gdy pacjent zgłasza objawy zatrucia fluorem albo wykazuje reakcje nadwrażliwości lub alergii na stosowane podczas procedury preparaty.

Ile kosztuje fluoryzacja zębów?

Cena za cały zabieg waha się w zależności od zastosowanej metody oraz liczby zębów poddanych fluoryzacji. W placówkach Medicover najczęściej wykonuje się fluoryzację kontaktową 1 łuku lub kompleksową, obejmującą obszar 2 łuków.

Aktualne ceny procedur higienizacyjnych można znaleźć na naszej stronie internetowej.

Fluoryzację można przedstawić jako zabieg prosty, szybki, bezbolesny oraz bezpieczny, jeśli jest wykonywany w odpowiednich odstępach czasu przez profesjonalistę. Stanowi ważny filar w profilaktyce przeciwpróchniczej.

Bibliografia:

• Jańczuk Z., Kaczmarek U., Lipski M..: Stomatologia zachowawcza z endodoncją. Zarys kliniczny, Warszawa, 2014;
• Bańkowski E.: Biochemia. Podręcznik dla studentów uczelni medycznych. Wydanie drugie, Wrocław, 2009.

Dowiedz się więcej

Higiena jamy ustnej
– jak dbać o zęby?

Higienizacja i profilaktyka

Piaskowanie zębów

Skaling