Higiena jamy ustnej
– jak dbać o zęby?

Higiena jamy ustnej a zdrowie

Niemal każdy doświadczył w swoim życiu bólu zęba i wie, że zdecydowanie nie jest to uczucie należące do najprzyjemniejszych. Chore zęby powodują, że trudno jest normalnie funkcjonować z uwagi na dolegliwości, traci się apetyt, spada nastrój. To bezpośrednie konsekwencje. Skutki braku dbania o higienę jamy ustnej są też widoczne „gołym okiem” – w estetyce uśmiechu – przebarwienia, skrzywienia i próchnica potrafią pozbawić pewności siebie.

Choroby zębów mają również związek z problemami natury wewnętrznej. Zepsuty ząb wywołuje stan zapalny, który może sprawić, że bakterie będą przedostawać się do krwioobiegu. Tym samym to, że ma się nieleczone zęby, może skutkować dolegliwościami układów krążenia, oddechowego czy pokarmowego. Chore zęby mogą być w pewnych przypadkach przyczyną ograniczenia możliwości leczenia innych chorób czy wystąpienia powikłań pooperacyjnych. Co więc można zrobić, żeby zachować dobry stan zdrowia zębów i całej jamy ustnej?

Co robić żeby mieć zdrowe zęby?

Podstawowym elementem dbania o higienę jamy ustnej jest proces, który wymieniłby chyba każdy – regularne mycie zębów. Co oznacza regularność w tym przypadku? Minimum 2 razy dziennie, po 2-3 minuty. Idealnie byłoby robić to po każdym posiłku (chociaż nie bezpośrednio), ale wiadomo, że jest to na co dzień utrudnione. Jakiej szczoteczki do zębów najlepiej używać? Na rynku jest obecnie bardzo duży wybór różnego rodzaju produktów do czyszczenia zębów. Są szczoteczki manualne, są elektryczne, soniczne, magnetyczne. Te klasyczne mogą być wykonane z plastiku albo być bardziej ekologicznymi wersjami powstałymi z bambusa. To, jaką szczoteczkę do zębów powinno się wybrać, zależy w największej mierze od osobistych preferencji. Elektryczna szczoteczka zagwarantuje więcej ruchów na minutę, ale tak naprawdę najważniejsza i tak jest technika szczotkowania zębów.

Jak myć zęby?

1. Należy czyścić zęby ruchami wymiatającymi, a zdecydowanie unikać ruchów szorujących, które powodują ścieranie szkliwa.
2. Nacisk szczoteczki na zęby nie może być zbyt duży. Nie powinno się przykładać zbyt dużej siły, ponieważ w ten sposób zęby mogą ulegać uszkodzeniu. Optymalne są delikatne, ale precyzyjne ruchy.
3. Ważne jest pamiętanie o wszystkich miejscach w jamie ustnej, szczególnie tych trudniej dostępnych, jak np. okolice ósemek.

W tym miejscu warto podkreślić, że duże ułatwienie stanowią szczoteczki zasilane energią elektryczną. Dlaczego? Ponieważ część pracy wykonują za użytkownika. Kiedy myje się zęby np. szczoteczką wyposażoną w technologię magnetyczną, to wystarczy przykładać jej główkę do każdego zęba na ok. 2 sekundy, a resztę potrzebnych ruchów zrealizuje technologia oscylacyjno-rotacyjna, którą dodatkowo wspomagają mikrowibracje. Podobnie jest w przypadku szczoteczek elektrycznych i sonicznych. Co więcej, wiele nowoczesnych, inteligentnych szczoteczek posiada wbudowany czujnik nacisku. Dzięki temu unika się chociażby ryzyka podrażnienia dziąseł.

Proces mycia zębów powinien również obejmować przestrzeń języka i podniebienia – tam również gromadzą się bakterie. Po zakończeniu używania szczoteczki, warto użyć nici dentystycznej lub irygatora do zębów, aby mieć pewność, że przestrzenie międzyzębowe zostały doczyszczone i nie pozostały w nich np. resztki jedzenia. Na koniec dobrze jest przepłukać jamę ustną dedykowanym do tego celu płynem. Da to nie tylko gwarancję pełnej higieny, ale i zapewni uczucie odświeżenia oddechu.

Technika mycia zębów jest kluczowa, ale nawet najlepsza nie będzie w stanie odpłacić się zdrowym uśmiechem jeśli nie będzie się regularnie wymieniać użytkowanego produktu. Szczoteczkę do zębów powinno się wymieniać co ok. 3 miesiące lub w każdym momencie jeśli zauważy się uszkodzenia lub odkształcenia włosia. Dotyczy to zarówno produktów manualnych, jak i końcówek w szczoteczkach elektrycznych. Szczoteczka do zębów, jak każdy produkt, ulega zużyciu, a odkształcone włókna nie zapewniają odpowiedniego poziomu czyszczenia, gdyż nie przylegają dobrze do powierzchni zębów. Poza tym, na szczoteczce z czasem zbierają się bakterie, dlatego by zapewnić sobie właściwą higienę należy wymieniać ją regularnie. W każdym zaś przypadku po przebytej infekcji.

Samo mycie, nitkowanie i przepłukiwanie płynem to jednak nie wszystko co można zrobić dla zapewnienia sobie pięknego uśmiechu. Czy dla zdrowia zębów ma znaczenie dieta?

Co jeść, a czego unikać żeby mieć białe zęby?

Spożywanie określonych produktów sprawia, że jest większa szansa na posiadanie zdrowych i mocnych zębów. Analogicznie jednak są też tego rodzaju napoje czy posiłki, które szkodzą estetyce i dobrej kondycji uśmiechu. Jak jeść i pić świadomie, tak, żeby sobie nie zaszkodzić?

Produkty dobre dla zębów

Wiele słyszy się o tym, jak ważny dla zdrowych zębów jest wapń. To właśnie m.in. dlatego dzieciom poleca się spożywanie produktów mlecznych – zawierają one tego budulcowego pierwiastka najwięcej. Dorośli powinni też jeść produkty bogate w fosfor oraz nie zapominać o witaminach – witamina D wspiera przyswajanie minerałów, a witamina C wzmacnia dziąsła. Jedzenie czego będzie dobre dla zębów i dziąseł? Oto przykładowe produkty:

• nabiał,
• jajka,
• ryby,
• orzechy,
• warzywa.

Produkty o negatywnym wpływie na zęby – próchnica i przebarwienia

Są jednak także produkty, których spożywania, przynajmniej częstego, warto unikać. To przede wszystkim te, które zawierają dużo cukru. Jest on pożywką dla bakterii, co w konsekwencji prowadzi do rozwoju próchnicy. Czekolada, cukierki, produkty mączne – często „oblepiają” zęby, wchodzą w zakamarki i przestrzenie międzyzębowe, przez co skutki ich spożywania są znacznie bardziej odczuwalne, bo negatywne działanie cukrów na szkliwo jest wydłużone. To dlatego tak ważne jest częste i dokładne mycie zębów. Oprócz cukrów, niepożądane dla higieny jamy ustnej są też kwasy, zawarte chociażby w owocach cytrusowych. Groźne mogą być również napoje o niskim ph, takie jak coca-cola czy soki owocowe. Przyczyniają się one do erozji szkliwa, dlatego warto spożywać je z umiarem.

Co powoduje przebarwienia zębów? Są to głównie produkty silnie barwiące. Owoce leśne, kawa, mocna herbata czy czerwone wino. Dobrze jest ograniczyć ich spożycie oraz pamiętać, że równie szkodliwe w tej kwestii jest działanie papierosów.

Jak często chodzić do dentysty?

Odpowiednia higiena jamy ustnej to podstawa, ale taką samą bazę stanowią regularne wizyty u dentysty. Przegląd stomatologiczny to coś, o czym każdy powinien pamiętać przynajmniej raz na pół roku. Kontrola u lekarza stomatologa pozwoli wykryć ewentualne zmiany chorobowe w zębach na wczesnym etapie ich rozwoju. Dzięki temu łatwo można zapobiec namnażaniu się próchnicy i cieszyć się długo pięknym uśmiechem. Częstsze wizyty u dentysty są też znacznie przyjemniejsze, ponieważ zwykle likwiduje się na nich drobne zmiany próchnicze, a rzadziej poważne i zaawansowane problemy, które wymagają np. leczenia kanałowego.

Oprócz przeglądów stomatologicznych dobrze jest też pamiętać o higienizacji. Z czym się ona wiąże i na czym polegają zabiegi higienizacji w gabinecie dentystycznym?

Płytka nazębna jest siedliskiem bakterii próchnicowych oraz drobnoustrojów odpowiedzialnych za paradontozę. Usuwając ją regularnie, zapobiegamy poważniejszym problemom, dbając przy tym o estetykę uśmiechu, bo pozbywamy się części przebarwień powierzchniowych. Higienizacja, na którą składa się skaling i piaskowanie, zalecana jest raz do dwóch razy w roku, ale u osób z wyższym ryzykiem stanów zapalnych dziąseł nawet raz na kwartał i to w rozszerzonej, ośmioetapowej procedurze.

Lek.dent. Agnieszka Juśkiewicz

Medicover Stomatologia Łódź Pomorska

Higienizacja zębów w gabinecie stomatologicznym – dlaczego warto?

Higienizacją nazywa się wszelkie zabiegi, których celem jest oczyszczenie zębów z przebarwień powierzchniowych, osadu czy kamienia nazębnego. Poszczególnym celom przypisane są odpowiednie rodzaje zabiegów. I tak skaling, najczęściej dzięki ultradźwiękom, usuwa właśnie nagromadzony kamień nazębny. Piaskowanie polega na działaniu wyzwalanego pod ciśnieniem strumienia wody, powietrza i piasku stomatologicznego i służy likwidowaniu osadów nazębnych. Często skutkuje delikatnym rozjaśnieniem zębów. Fluoryzacja zaś to zabieg, podczas którego pokrywa się powierzchnię zębów preparatem z fluorem, który wnikając w nie, wzmacnia szkliwo i zapewnia mu większą odporność na działanie szkodliwych substancji (np. kwasów).

Zabiegi higienizacyjne najlepiej wykonywać w pakiecie, ponieważ dają wtedy najlepsze efekty. Co jaki czas wykonywać higienizację zębów? Zaleca się poddawać zabiegom najlepiej raz w roku lub częściej, jeśli występują nasilone problemy z odkładaniem się kamienia nazębnego.

Jak dbać o zęby u dziecka?

Czy o higienę zębów mlecznych trzeba dbać tak samo, jak o zęby stałe? Podobnie, chociaż warto zwracać uwagę na szczegóły, które się różnią. Podobnie jak w przypadku dorosłych, tak i u dzieci, należy przede wszystkim zadbać o regularność – zarówno w przypadku mycia zębów, jak i wizyt w gabinecie stomatologicznym. Należy jednak odpowiednio dobrać szczoteczkę (o mniejszym rozmiarze i miększym włosiu niż tradycyjna) oraz ilość pasty potrzebną podczas pojedynczego mycia.

Dobrze też od małego kształtować u dziecka odpowiednie nawyki i wypracowywać odpowiednią technikę mycia zębów. W nauce pomóc może lekarz pedodonta, czyli specjalista zajmujący się zębami małych pacjentów.

Czy dbanie o zęby jest ważne?

Zdrowe zęby to po pierwsze – lepsze samopoczucie i komfort życia, po drugie – brak dolegliwości i chorób powiązanych, a po trzecie – większa pewność siebie. Piękny uśmiech to ważny element wizerunku, na który coraz więcej osób zwraca uwagę. Warto o niego zadbać, tym bardziej, że w wielu przypadkach nie wymaga to skomplikowanych i kosztownych działań. Wystarczy świadomość tego, co zębom szkodzi, a co pomaga. Dodając do tego odrobinę regularności i wizyty kontrolne u stomatologa i higienistki łatwo osiągnąć olśniewający efekt!

Konsultacja merytoryczna artykułu: lek. dent. Konrad Telecki

Dowiedz się więcej

Fluoryzacja

Higienizacja i profilaktyka

Piaskowanie zębów

Skaling