Kiedy zrobić badania w kierunku raka jajnika
Niestety, nie ma badań przesiewowych, które mogłyby wykrywać chorobę na wczesnym etapie. Diagnoza jest zazwyczaj kwestią przypadku. Choć z wiekiem zwiększa się ryzyko nowotworu, diagnozowany jest on też u dwudziestokilkulatek, a nawet u młodszych kobiet.
Metodą oceny ryzyka wystąpienia raka jajnika jest wywiad rodzinny i badanie genetyczne sprawdzające obecność mutacji w genie nazywanym BRCA. Szacuje się, że w Polsce około 100 tys. kobiet jest nosicielkami mutacji genu BRCA1, który znacznie to ryzyko podwyższa.
Zdiagnozowanie takiej mutacji oznacza konieczność częstszych badań ginekologicznych, a w przypadku dużego ryzyka, zwłaszcza, jeśli kobieta nie planuje więcej dzieci, rozważa się też profilaktyczne usunięcie jajników.
Angelina Jolie a rak jajnika
Nowotwory zabiły moją matkę, babcię i ciotkę. Teraz wiem, że moje dzieci nigdy nie będą musiały powiedzieć: mama zmarła na raka jajnika
– powiedziała Angelina Jolie po operacji profilaktycznego usunięcia jajników, której się poddała w 2015 r..
Aktorka zdecydowała się na tak drastyczny krok, ponieważ wykryto u niej mutację genu BRCA1. To jedyna skuteczna profilaktyka raka jajnika u pań, które są genetycznie obciążone tą chorobą.
Badanie genetyczne powinna też zrobić sobie kobieta, u której wykryto ten nowotwór. Obecność mutacji w genach BRCA1 lub BRCA2 u chorej to sygnał dla członków jej rodziny, że muszą wykonać badania genetyczne. Pozytywny wynik oznacza podniesienie czujności onkologicznej – częstsze badania oraz rozważenia zastosowania profilaktycznych zabiegów usunięcia jajników i piersi.
Testy genetyczne na raka jajnika
Testy genetyczne należy wykonać w placówce, gdzie badania przeprowadzane są z krwi, a wyniki opisywane przez lekarza, który ustala indywidualny plan profilaktyki i wczesnego wykrywania nowotworów.
Trzeba również pamiętać, że zapis materiału genetycznego to wrażliwe informacje medyczne, dlatego placówka powinna gwarantować odpowiednie ich zabezpieczenie.
Testy genetyczne rekomendowane są szczególnie osobom, u których w rodzinie wystąpiły rak:
- jelita grubego,
- trzustki,
- piersi,
- jajnika,
- prostaty,
- trzonu macicy,
- nerki,
- tarczycy,
- żołądka,
- czerniak.
Zalecane są one też, jeśli u najbliższych krewnych potwierdzono obecność mutacji któregoś z genów zwiększających ryzyko zachorowania na nowotwór.
Testy poleca się też wszystkim, którzy chcą wykryć możliwe predyspozycje genetyczne do zachorowania, aby podjąć wczesną profilaktykę.
Inne badanie pomocne w wykryciu choroby nowotworowej jajników to marker nowotworowy CA 125. Zalecane jest m.in. w przypadku wystąpienia mutacji BRCA1 i BRCA2.
Prezentowanych informacji o charakterze medycznym nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz indywidualnie, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję w porozumieniu z pacjentem. W przypadku chęci realizacji badań nieobjętych wskazaniami lekarskimi, pacjent ma możliwość ich odpłatnego wykonania. |