Medicover
Co to jest wojeryzm?
Termin "wojeryzm" sam w sobie jest dość sugestywny – wywodzi się od francuskiego słowa voir, które oznacza "patrzeć". O wojeryzmie, jak również skopofilii, mówimy wówczas, gdy satysfakcja seksualna uzyskiwana jest na drodze obserwowania osób nagich, rozbierających się lub w trakcie aktywności seksualnych.
Z zaburzeniem parafilnym mamy do czynienia w momencie, kiedy osoba fantazjująca o podglądaniu innych, zaczyna podejmować działania, aby te potrzeby zaspokoić – obserwuje osoby, które nie są tego świadome i nie wyraziły na to zgody. Jest jedną z najczęściej występujących parafilii i potencjalnie najczęstszą, powodującą konsekwencje prawne.
Jak są objawy wojeryzmu (podglądactwa)?
Chęć oglądania ludzi w trakcie czynności seksualnych nie zawsze musi być wyrazem zaburzenia – na przykład u nastolatków, u których podglądanie wynikać może z faktu dojrzewania oraz zaspokojenia pewnej ciekawości, tym samym traktowane jest z pewną dozą pobłażliwości. Niemniej, to właśnie w tym wieku mogą pojawić się pierwsze objawy zaburzenia. Znacznie częściej parafilia ta występuje wśród populacji heteroseksualnych mężczyzn, choć zdarzają się też przypadki wśród kobiet.
Wojerysta aktywnie poszukuje kolejnych okazji do podglądania ludzi, często tym samym zaniedbując swoje obowiązki życiowe. Orgazm osiągany jest poprzez masturbację podczas samego aktu oglądania innych lub jakiś czas później, po „zarejestrowaniu” seksualnych obrazów. Co istotne, wojeryści nie poszukują kontaktu cielesnego i nie chcą włączać się do aktywności seksualnej. Ważny jest jedynie element obserwowania i towarzysząca temu atmosfera tajemnicy – ofiary nie zdają sobie sprawy z tego, że ktoś je obserwuje.
| Przeczytaj także: Uzależnienie od seksu – kontrowersje, objawy, leczenie |
Jakie są przyczyny podglądactwa?
Klasyfikacja DSM-5 wskazuje kilka czynników, które mogą przyczynić się do rozwoju tej parafilii. Tak, jak w przypadku innych zaburzeń preferencji seksualnych, kluczową rolę może odegrać doświadczenie wykorzystywania seksualnego w dzieciństwie, które z kolei doprowadzić może do rozchwiań w rozwoju seksualnym. Innymi faktorami, choć niespecyficznymi, są m.in. nadużywanie substancji psychoaktywnych, a także hiperseksualność – może ona stanowić diagnozę towarzyszącą dla skopifilii.
Leczenie wojeryzmu
Według klasyfikacji DSM-5, w celu postawienia rozpoznania zaburzenia wojerystycznego, spełnione muszą zostać następujące kryteria:
- pacjent musi regularnie i intensywnie doświadczać podniecenia seksualnego w związku z podglądaniem osób nagich lub angażujących się w czynności seksualne;
- pacjent podejmuje konkretne działania skutkujące zaspokojeniem swoich potrzeb podglądania innych z osobami, które nie są tego świadomie i nie wyrażają na to zgody oraz/lub zachowania te powodują znaczące cierpienie i stres, a także upośledzenie funkcjonowania na ważnych płaszczyznach codziennego życia, takich jak praca i związki;
- wymienione objawy muszą utrzymywać się, co najmniej 6 miesięcy.
Jeśli takie osoby nie doświadczają cierpienia, lęku, obsesji czy poczucia winy i wstydu w związku ze swoimi tendencjami parafilicznymi i nie są nieprzystosowane w istotnych sferach życia ze względu na swoje preferencje seksualne, a co za tym idzie pragnienia i potrzeby nie zostają wcielane w życie - mówimy wówczas o wykazywaniu wojerystycznych zainteresowań seksualnych, ale nie o zaburzeniu wojerystycznym.
Wpływ zaburzeń preferencji seksualnych na funkcjonowanie jednostki może znacząco różnić się między osobami, dlatego też zróżnicowane będą opcje leczenia. Głównie jednak opiera się ono na psychoterapii poznawczo-behawioralnej oraz, jeśli wojeryzmowi towarzyszy diagnoza hiperseksualności, w grę może wejść leczenie farmakologiczne, które ma doprowadzić do obniżenia popędu płciowego.
Przeczytaj także:
Ekshibicjonizm - przyczyny, jak rozpoznać, leczenie
Fetysz – co to jest i jakie są jego rodzaje? Kiedy staje się niezdrowy?
Masochizm seksualny – objawy, przyczyny i pomoc w leczeniu zaburzenia
Źródła:
- Richard Balon (2016): Lack of clarity in the DSM-5 criteria of Voyeuristic
- Disorder., Journal of Sex & Marital Therapy
- https://www.msdmanuals.com/professional/psychiatric-disorders/paraphilic-disorders/voyeuristic-disorder
- “Voyeuristic Disorder”: Etymological and Historical Note
- Kryteria diagnostyczne zaburzeń parafilicznych. W. Oronowicz
Prezentowanych informacji o charakterze medycznym nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz indywidualnie, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję w porozumieniu z pacjentem. W przypadku chęci realizacji badań nieobjętych wskazaniami lekarskimi, pacjent ma możliwość ich odpłatnego wykonania. Należy potwierdzić przy zakupie badania szczegóły do jego przygotowania. |