Medicover
Kontrowersje wokół "uzależnienia od seksu"
Środowiska naukowe od kilkudziesięciu lat prowadzą dyskusję czy można uzależnić się od seksu podobnie jak od alkoholu czy narkotyków. Różne grona ekspertów spierają się czy jest to nałóg, czy zaburzenie o charakterze kompulsywnym.
Pojęcie „uzależnienia od seksu” użył Patrick Carnes w 1983r.
Ani w europejskiej klasyfikacji ICD-10, ani w amerykańskiej DSM-V nie ma takiego rozpoznania jak „uzależnienie od seksu”. W klasyfikacji medycznej ICD-10 zachowania te są określane jako: nadmierny popęd seksualny czy zaburzenia z zakresu kontroli nawyków i popędów. Te rozpoznania nie w pełni opisywały istotę tego zaburzenia.
W najnowszej klasyfikacji ICD-11 wprowadzono jednostkę zwaną kompulsywne zachowania seksualne. Wpisanie jej na listę ICD – 11 powinno pomóc pacjentom, których dotyczy to rozpoznanie, jak również specjalistom prowadzącym diagnozę i terapię.
Nazewnictwo
W przeszłości kompulsywne zachowania seksualne określano jako nimfomania (u kobiet), satyryzm (u mężczyzn), hiperseksualność, uzależnienie od seksu.
W języku potocznym osobę "uzależnioną od seksu" nazywa się seksoholikiem.
Objawy kompulsywnych zachowań seksualnych
Kompulsywne zachowania seksualne są rozumiane jako intensywne myśli, impulsy, zachowania seksualne. Osoba wielokrotnie podjęła próby ograniczenia czy kontrolowania tych zachowań, jednak bez powodzenia. Jednostka powtarza te zachowania, pomimo szkód i negatywnych konsekwencji, które przynoszą w jej życiu (konflikty czy utrata relacji, konsekwencje finansowe, prawne), nawet jeśli czerpie z tego niewielką lub żadną przyjemność, co więcej może odczuwać poczucie winy czy wstydu.
Dana osoba często opisuje myśli, impulsy i zachowania jako takie, nad którymi nie może zapanować.
Powyższy wzorzec zachowań trwa przez dłuższy czas (6 miesięcy i dłużej), jest źródłem niepokoju i stresu w życiu osoby nimi dotkniętej i skutkuje tym, że dana osoba zaniedbuje swoje życie osobiste, zawodowe czy zainteresowania.
Kompulsywne zachowania seksualne mogą przejawiać się w nadmiernej masturbacji, korzystaniu z pornografii, cyberseksu, płatnych usług seksualnych, podejmowaniu kontaktu z przypadkowymi partnerami. Powyższe zachowania często służą redukcji napięcia emocjonalnego, są sposobem na radzenia sobie z lękiem, smutkiem, samotnością, rzadziej dostarczają przyjemności.
Osoby cierpiące na "uzależnienie od seksu" poprzez brak kontroli nad swoimi zachowaniami krzywdzą siebie, ale też i swoich bliskich. Mają trudności z utrzymaniem relacji. Zdarza się, że nawiązują ryzykowne znajomości. Przez niebezpieczne akty seksualne, seks z przypadkowymi osobami czy korzystanie z usług prostytutek, są bardziej narażeni na choroby przenoszone drogą płciową.
Różnicowanie kompulsywnych zachowań seksualnych
Diagnoza kompulsywnych zachowań seksualnych nie znajdzie zastosowania u osób, u których cierpienie związane jest z osądami moralnymi i dezaprobatą wobec impulsów, myśli czy zachowań (np. osoba religijna ma przekonanie, że nie powinna się masturbować). Sam dyskomfort moralny nie jest wystarczający to postawienia takiego rozpoznania.
Wspomniany brak kontroli nie jest wynikiem zażywania leków czy substancji psychoaktywnych, nie wiąże się ze schorzeniami w obrębie ośrodkowego układu nerwowego. Nie wiąże się też z epizodem maniakalnym u chorych na chorobę afektywno-dwubiegunową. Rozpoznania tego nie postawimy również wśród nastolatków, które przejawiają intensywne seksualne zachowania (np. masturbacja), powszechne dla tej grupy wiekowej, nawet jeśli wiąże się to u nich z cierpieniem. .
Kompulsywne zachowania seksualne a płeć
Wśród osób cierpiących na to uzależnienie więcej jest mężczyzn niż kobiet. Kobiety z tą diagnozą częściej niż mężczyźni mają w swojej historii doświadczenie nadużycia seksualnego w dzieciństwie.
Problem wewnętrznego przymusu uprawiania seksu dotyczy od 1,5 do 5 procent populacji.
Leczenie osób "uzależnionych od seksu"
Seks jest naturalną potrzebą człowieka i nie można jej całkowicie wyeliminować, tak jak ma to miejsce w przypadku osób uzależnionych od alkoholu czy narkotyków. Z tego powodu leczenie kompulsywnych zachowań seksualnych bywa trudniejsze niż leczenie uzależnienia od np. alkoholu.
Leczenie "uzależnienia seksualnego" wymaga współpracy kilku specjalistów zarówno z obszaru medycyny (np.lekarza seksuologa, psychiatry) jak i psychoterapii. Celem terapii jest wypracowanie lepszej kontroli nad seksualnymi zachowaniami tak, aby zachowania związane z aktywnością seksualną nie wiązały się z cierpieniem i szkodami. Dobre efekty przynosi terapia prowadzona w nurcie poznawczo-behawioralnym.
Pomocniczo w leczeniu stosuje się farmakoterapię, głównie środki przeciwdepresyjne z grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI). Czasami – u mężczyzn – stosuje się preparaty antyandrgenowe.
Duże znaczenie w leczeniu przymusowych zachowań seksualnych ma wsparcie ze strony bliskich osób.
Bibliografia:
icd.who.int
naukawpolsce.pl/aktualnosci
Może cię zainteresować:
Prezentowanych informacji o charakterze medycznym nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz indywidualnie, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję w porozumieniu z pacjentem. W przypadku chęci realizacji badań nieobjętych wskazaniami lekarskimi, pacjent ma możliwość ich odpłatnego wykonania. Należy potwierdzić przy zakupie badania szczegóły do jego przygotowania. |