Len zwyczajny. Najbardziej przydatna roślina świata

Len bywa określany mianem najbardziej przydatnej rośliny na świecie. Drugi człon jego łacińskiej nazwy brzmi usitatissimum, czyli „bardzo użyteczny”. Nic dziwnego, dzięki niemu można się bowiem ubrać i zdrowo najeść. Panujący w VIII wieku król Karol Wielki wydał nawet akt prawny nakazujący uprawę i spożywanie lnu. Dziś naukowcy podtrzymują opinię, że jest on bardzo pomocny w ochronie naszego zdrowia.

Len jako roślina lecznicza

Do celów leczniczych wykorzystuje się nasiona lnu (Semen Lini, tzw. siemię lniane) i olej lniany (Oleum Lini). Nasiona są bogate w substancje śluzowe (6–10%), a wytłaczany z nich olej (35–45%) jest doskonałym źródłem niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT) – omega-3, omega-6 i omega-9. Poza tymi niezwykle ważnymi składnikami w nasionach lnu znajdują się również białka, błonnik, glikozydy cyjanogenne, fitosterole, enzymy, witamina E i inne związki. Wymienione bogactwo umożliwia liczne zastosowania lnu w medycynie. Do najbardziej znanych zalicza się: wspomaganie leczenia choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy, leczenie zaparć i hemoroidów, obniżanie poziomu cholesterolu, przeciwdziałanie miażdżycy, łagodzenie stanów zapalnych, zmniejszanie nadwagi i otyłości oraz regulację gospodarki hormonalnej u kobiet. Zawarte w nasionach lnu nienasycone kwasy tłuszczowe są niezbędne dla prawidłowego odżywienia skóry, włosów i paznokci. To właśnie dzięki nim nasze ciało pięknieje. Omega-3 i omega-6 zapobiegają wysuszaniu skóry oraz powstawaniu wyprysków i stanów zapalnych. Warto pamiętać o tym, że len ma doskonałe proporcje tych kwasów. Olej lniany zastosowany miejscowo na skórę normalizuje jej funkcje – nadaje prawidłową elastyczność, zapewnia odporność na szkodliwe czynniki zewnętrzne oraz poprawia zdolność ziarninowania i szybkiej regeneracji naskórka. Podobnie korzystnie działa na błony śluzowe – regenerująco i powlekająco.

Len w kosmetyce

Len posiada wszechstronne zastosowanie w produktach do pielęgnacji skóry. Bazujące na nim kosmetyki naturalne mogą zawierać zarówno ekstrakt z nasion lnu, jak i olej lniany. Substancje te są najczęściej składnikami mydeł, kremów, maseczek i szamponów do włosów. Dzięki właściwościom zmiękczającym, oczyszczającym i przeciwzapalnym służą do pielęgnacji skóry suchej, zniszczonej i łuszczącej się.

Inne ważne zastosowania lnu

Poza stosowaniem w lecznictwie i kosmetyce len od dawna wykorzystuje się jako roślinę spożywczą. Bogate w składniki odżywcze jadalne nasiona to doskonały dodatek do różnego rodzaju pieczywa, paluszków, ciastek czy musli. Olej lniany z kolei używany jest do przygotowywania potraw. Ze względu na nietrwałość i zachodzące w nim procesy utleniania wymaga jednak przechowywania w warunkach chłodniczych bez dostępu światła i powietrza.

„Twój Farmaceuta” nr 12, lipiec/sierpień 2017