Medicover
Działanie grejpfruta na leki
W procesie biotransformacji (metabolizmu) leków najważniejszą rolę odgrywają enzymy z grupy cytochromu P-450. Najwyższe stężenie enzymów metabolizujących leki stwierdza się w wątrobie i jelicie cienkim. Pewne produkty żywnościowe mogą powodować zmianę ich aktywności, dając metaboliczne interakcje pokarmu z lekiem.
Spośród składników odżywczych, mających wpływ na przebieg biotransformacji leku, należy wymienić flawonoidy, będące składnikami owoców i warzyw. Niektóre z nich, na przykład naryngenina i kwercetyna z soku grejpfrutowego, hamują aktywność enzymów CYP3A, powodując spowolnienie procesu metabolizmu wielu leków, a przez to utrzymywanie się ich wysokiego stężenia we krwi. Ten typ interakcji zalicza się do niebezpiecznych ze względu na rodzaj leków, których metabolizm zostaje zahamowany. Może on nawet stanowić zagrożenie dla życia.
Przy jakich lekach unikać grejpfruta?
Do istotnych tu leków należą: blokery kanału wapniowego (stosowane w leczeniu nadciśnienia), leki przeciwhistaminowe, leki hipolipemiczne (lowastatyna, symwastatyna), leki przeciwwirusowe stosowane w leczeniu HIV i AIDS oraz cyklosporyna (stosowana między innymi w immunosupresji po przeszczepieniu narządów). Wzrost stężenia któregokolwiek leku z wymienionych grup skutkuje niepożądanymi i niebezpiecznymi działaniami ubocznymi. W przypadku blokerów kanału wapniowego stężenie leku zwiększa się wielokrotnie (3–10 razy), przyczyniając się do obniżenia ciśnienia tętniczego przy pionizacji ciała i bólów głowy. Zahamowanie metabolizmu leków przeciwhistaminowych stwarza ryzyko groźnych dla życia zaburzeń rytmu serca. Z kolei interakcja cyklosporyny z flawonoidami soku grejpfrutowego rodzi niebezpieczeństwo znacznego wzrostu ciśnienia krwi wraz z napadem drgawek. W zaleceniach dotyczących sposobu stosowania wymienionych leków ostrzega się przed piciem soku grejpfrutowego w czasie krótszym niż 6 godzin przed przyjęciem leku lub po nim. Odnośne badania wykazały, że hamujące działanie soku grejpfrutowego w stosunku do CYP3A występuje jeszcze po 10 godzinach, a bywa wykrywalne nawet i po 24. Dotyczy to także spożycia grejpfrutów (Citrus paradisi).
Leki a inne owoce cytrusowe
Podobne właściwości hamowania aktywności CYP3A wykazano w związku z innymi owocami cytrusowymi, takimi jak pomelo, czyli pomarańcza olbrzymia (Citrus grandis), sweetie (mieszaniec grejpfruta z pomarańczą olbrzymią) i pomarańcza gorzka (Citrus aurantium).
Jak widać, rajskie owoce nie zawsze pozwalają na chwilę beztroski. Sięgając po nie, trzeba mieć się na baczności i starannie sprawdzać, jakie zażywa się leki. Jeżeli te znajdują się w grupie zagrożonej interakcjami z cytrusami, zdecydowanie lepiej będzie ugasić pragnienie wodą.
„Twój Farmaceuta” nr 8, listopad/grudzień 2016
Prezentowanych informacji o charakterze medycznym nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz indywidualnie, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję w porozumieniu z pacjentem. W przypadku chęci realizacji badań nieobjętych wskazaniami lekarskimi, pacjent ma możliwość ich odpłatnego wykonania. Należy potwierdzić przy zakupie badania szczegóły do jego przygotowania. |
