Chemseks – co to jest, jakie niesie zagrożenia?

Czym jest chemsex?

Termin „chemseks” opisuje aktywność seksualną pod wpływem intencjonalnego zażycia konkretnych substancji psychoaktywnych, przede wszystkim w populacji mężczyzn uprawiających seks z mężczyznami (MSM). Wywodzi się ono od słowa „chems”, które jest potoczną nazwą GHB/GBL oraz metamfetaminy. Zjawisko to zostało zaobserwowane po raz pierwszy około 20 lat temu w Wielkiej Brytanii, kiedy zauważono alarmujące trendy związane ze stosowaniem środków psychoaktywnych w populacji homoseksualnych mężczyzn w Londynie i innych dużych miastach.

Wraz z upływem czasu oraz rozwojem nowoczesnych technologii, a także pojawieniem się licznych aplikacji geolokalizacyjnych, dzięki którym znacznie prostsze stało się poznawanie wielu potencjalnych partnerów seksualnych, częstotliwość występowania zjawiska chemseksu przybiera na sile – od kilku lat także w Polsce.

Najczęściej wymienianymi substancjami psychoaktywnymi związanymi z chemseksem są metamfetamina krystaliczna, katynony oraz GHB/GBL. Oczekiwanymi przez użytkowników efektami stosowania tych środków mają być m. in. obniżenie granic personalnych, redukcja napięcia, wydłużenie czasu trwania stosunku seksualnego, a także zwiększenie towarzyszących mu doznań. Jest to kluczowe o tyle, iż nie każdy kontakt seksualny pod wpływem środków psychoaktywnych może być uznany za chemseks. Jako przykład mogą posłużyć kannabinoidy, których zastosowanie co prawda przyczynia się do zmniejszenia napięcia oraz niewielkiego wzrostu doznań seksualnych, ale nie wydłuża czasu trwania stosunku.

Jakie są przyczyny chemseksu?

Wśród możliwych przyczyn i motywacji angażowania się w chemseks wymienia się głównie stygmatyzację oraz stres mniejszościowy, na który są narażone osoby z mniejszości społecznych (w tym przypadku osoby z populacji MSM) i który towarzyszy jednostce cały czas. Oprócz chroniczności, charakteryzuje się on również unikatowością co oznacza, że osoby należące do mniejszości doświadczają stresu wynikającego z samego faktu przynależności do konkretnej grupy. Dodatkowo wynika on z wrogiego nastawienia środowiska do danej mniejszości.

Chemsex stanowi wówczas ucieczkę od przeżywania trudnych emocji – związanych z brakiem akceptacji dla własnej osoby na poziomie poznawczym i emocjonalnym, poczuciem winy, wstydu i nieatrakcyjności.

Dowiedz się więcej:

• Na czym polega uzależninie od seksu, jakie są objawy i leczenie
• Masochizm seksualny – objawy, przyczyny i pomoc w leczeniu zaburzenia

Z jakim niebezpieczenstwem wiąże się chemseks?

Trzeba mieć świadomość, iż angażowanie się w chemseks może wiązać się z zagrożeniem dla zdrowia zarówno fizycznego, jak i psychicznego

Konsekwencje nagłe oraz długoterminowe

Zażywanie środków uzależniających i toksycznych w trakcie ryzykownych czynności seksualnych może doprowadzić do wystąpienia stanu bezpośredniego zagrożenia zdrowia i życia. Wiele osób praktykujących chemseks stosuje również farmakoterapeutyki poprawiające sprawność seksualną, a często także benzodiazepiny. Łączenie tych substancji niesie ze sobą ryzyko ostrej intoksykacji – w przypadku GHB/GBL przedawkowanie może objawiać się m. in. poprzez:

• nudności i wymioty,
• biegunkę,
• ślinotok,
• drżenie i pobudzenie,
• w bardzo ciężkich przypadkach także depresję oddechową,
• drgawki i śpiączkę.

Substancje stymulujące, takie jak metamfetamina czy mefedron, to nie tylko niebezpieczeństwo dla osoby przyjmującej dany środek, ale także dla jej otoczenia. Środki te mogą powodować wystąpienie ostrej psychozy i agresywnego zachowania. W dłuższej perspektywie, używanie substancji psychoaktywnych będzie skutkować pojawieniem się reakcji adaptacyjnych w ośrodkowym układzie nerwowym, co z kolei może doprowadzić do rozwoju uzależnienia. Co więcej, uzależnienie może dotyczyć nie tylko środków psychoaktywnych (uzależnienie chemiczne), ale także seksu (uzależnienie behawioralne) – współistnienie tych rodzajów uzależnień określa się jako uzależnienie mieszane. Badania sugerują także, że poza uzależnieniem, osoby regularnie przyjmujące wymienione wcześniej substancje psychoaktywne są bardziej narażone na pojawienie się u nich ubytków poznawczych.

Wspomnieć należy także o ryzyku związanym z chorobami przenoszonymi drogą płciową. Zakażenia są przekazywane najczęściej podczas stosunku seksualnego bez użycia prezerwatywy. Niektóre z STD (sexually transmitted diseases) są przenoszone w trakcie wymiany płynów ustrojowych, takich jak nasienie, wydzielina cewki moczowej czy krew zakażonej osoby (HIV, WZW B i C), inne zaś jak rzeżączka, kiła, chlamydie, opryszczka narządów płciowych i brodawki narządów płciowych, manifestują się zmianami głównie na narządach płciowych, ale mogą lokalizować się również na błonie śluzowej jamy ustnej, gardle, odbycie i skórze.

Osoby uprawiające chemseks są też bardziej narażone na szkody psychologiczne i emocjonalne, co w konsekwencji może prowadzić do rozpadu relacji osób angażujących się w ten rodzaj aktywności seksualnej.

Przeczytaj o badaniach, które wykonywane są w kierunku rozpoznania chorób przenoszonych drogą płciową:

• Badanie chlamydii - na czym polega, jakie są wskazania?
• Test na kiłę

Chemseks - gdzie zwrócić się po pomoc

Złożoność zjawiska, jakim jest chemsex, powoduje, iż pomoc dla osób uzależnionych powinna być wielowymiarowa. Psychoterapia różni się od tradycyjnej metody leczenia uzależnień, gdyż nie opiera się na całkowitej abstynencji, a ukierunkowaniu na świadome życie seksualne i zidentyfikowanie przyczyn. Konieczna jest weryfikacja m.in.: czy uzależnienie wiąże się ze stosowaniem substancji psychoaktywnych, możliwości występowania uzależnienia od seksu, jak również czy chemseks sam w sobie stanowi problem bądź nie jest oznaką innych dysfunkcji lub kompensacją różnych zaburzeń. 

Rekomendowanym podejściem psychoterapeutycznym jest psychoterapia poznawczo-behawioralna. Bardzo ważne jest określenie celów terapeutycznych oraz ocena motywacji pacjenta do zmiany. Istotą terapii chemseksu jest koncentracja pacjenta na zmianie nastawienia i przekonań dotyczących siebie oraz swojej seksualności, a także zachowań związanych z praktyką chemseksu.

Przeczytaj także:

Dysforia płciowa. Objawy, leczenie niezgodności płciowej (zaburzeń identyfikacji płciowej)

Źródła:

„ChemSex, ujęcie wielodyscyplinarne” R. Kowalczyk, A. Stola

CHEMSEX – PRÓBA ZDEFINIOWANIA ZJAWISKA W POLSCE, Michał Muskała

https://psychologiawpraktyce.pl/artykul/chemsex-zachowania-seksualne-po-substancjach-psychoaktywnych-wsrod-spolecznosci-lgbt