Żurawina wielkoowocowa. Borówka z mocą antybiotyku

Od niepamiętnych czasów żurawina uważana była za ważny składnik diety, mający duży wpływ na poprawę stanu zdrowia. Jej cudowne właściwości z powodzeniem wykorzystywano w medycynie ludowej. Owoce żurawiny stosowano jako środek leczniczy, m.in. w reumatyzmie, zapaleniach śluzówki jamy ustnej, przeziębieniach, anginie, problemach żołądkowo-jelitowych, a nawet przy bólach głowy spowodowanych zaczadzeniem.

Żurawina jako roślina lecznicza

Szerokie możliwości lecznicze żurawiny i jej wykorzystanie w medycynie wiążą się z bogatym składem chemicznym soku zawartego w owocach.

Składniki aktywne w żurawinie

Do tej pory oznaczono następujące składniki aktywne żurawiny: kwasy organiczne (cytrynowy, chinowy, jabłkowy, benzoesowy), fruktozę, witaminy (C, A, B1, B2), flawonoidy (kwercetyna, kemferol), antocyjany (cyjanidyna, delfinidyna, peonidyna, malwidyna), taniny i glikozydy flawonowe.

Właściwości i zastosowanie żurawiny

Żurawina najbardziej znana jest ze skutecznego leczenia chorób nerek i pęcherza moczowego (zmniejsza przyczepność Escherichia coli do ścian dróg moczowych, jednocześnie obniżając poziom tych bakterii w moczu). Pomaga w profilaktyce infekcji pęcherza moczowego u osób mających problemy z jego opróżnianiem, np. w chorobach prostaty. Przyjmowanie żurawiny zaleca się też przy skłonnościach do częstych infekcji dróg moczowych w celu zapobiegania ich ewentualnym nawrotom. Jej działanie nie ogranicza się jednak tylko do układu moczowego. Przeprowadzono wiele badań potwierdzających wpływ żurawiny również na układ krążenia. Naukowcy są przekonani, że regularne picie soku z tych małych cierpkich owoców zmniejsza ryzyko miażdżycy i innych chorób układu sercowo-naczyniowego. Za najważniejsze uznaje się tu bioflawonoidy żurawiny, które zapobiegają powstawaniu zakrzepów i wpływają korzystnie na rozszerzanie naczyń krwionośnych. Część badaczy podkreśla także ich pozytywny wpływ na poziom dobrego cholesterolu HDL, co obniża ryzyko zawałów serca. Jeszcze inne badania dowodzą, że sok z owoców żurawiny chroni tętnice przez stwardnieniem. Okazało się bowiem, iż zawarte w nim polifenole zmniejszają liczbę komórek śródbłonka, które produkują związek zwany osteokalcyną, łączony przez badaczy z twardnieniem tętnic. Ponadto żurawina doceniana jest w stomatologii jako środek wspomagający redukcję patogennych bakterii w jamie ustnej. Obecne w niej składniki działają jak teflon, utrudniając przyleganie bakterii do szkliwa. Kolejne ważne zastosowanie żurawiny to profilaktyka choroby wrzodowej żołądka. Badania wykazały, że jej związki aktywne (taniny) powstrzymują osadzanie się Helicobacter pylori na błonie śluzowej żołądka oraz hamują rozwój innych szkodliwych bakterii przewodu pokarmowego.

Inne ważne zastosowania żurawiny

Oprócz wyżej wymienionych wskazań leczniczych żurawinę można stosować dla wzmocnienia odporności, w przypadku przemęczenia, paradontozy, osłabienia wiosennego, zaburzeń funkcji żołądka i jelit. Poza tym znalazła ona zastosowanie w kosmetyce jako bogate źródło antyoksydantów. Najczęściej jest składnikiem odżywczych i liftingujących kremów oraz masek.

Żurawina w apteczce

Żurawinę najlepiej suplementować w postaci kapsułek zawierających sproszkowany ekstrakt z owoców żurawiny wielkoowocowej. Największe korzyści przynosi zażywanie od 400 mg do 800 mg ekstraktu dziennie. Wtedy dostarczamy do organizmu tyle substancji aktywnych, ile znajduje się w 0,25 litra (1 szklanka) do 0,5 litra (2 szklanki) soku ze świeżych żurawin. Dwie kapsułki po 400 mg zastępują około 0,4 kg świeżych owoców.

Działania niepożądane żurawiny i przeciwwskazania

Żurawina i jej substancje aktywne, zawarte w przetworach oraz suplementach diety, wykazują wysoki poziom bezpieczeństwa w stosowaniu u pacjentów w różnych grupach wiekowych. Działań ubocznych nie zaobserwowano nawet u kobiet w ciąży i karmiących.

„Twój Farmaceuta” nr 5, maj/czerwiec 2016