Witamina E

Wpływ witaminy E na zdrowie człowieka jest nie do przecenienia. Witamina ta bierze udział w wielu ważnych procesach zachodzących w naszym organizmie. Zmniejsza ryzyko rozwoju nowotworów i chorób serca, wspomaga pracę mięśni oraz wpływa na płodność. Jeśli chcemy zachować zdrowie i urodę, powinniśmy zadbać o jej prawidłowy poziom w diecie.

Spis treści:

1. Działanie witaminy E
2. Witamina E właściwości
3. Źródła witaminy E
4. Witamina E dawkowanie
5. Witamina E w suplementach

Witamina E obejmuje swą nazwą dwie grupy związków organicznych: tokoferole i tokotrienole. Każda z nich posiada cztery formy: alfa, beta, gamma i delta. Najbardziej aktywny biologicznie jest alfa-tokoferol i to on dominuje w naszym pożywieniu. Jednak pozostałe formy witaminy E, choć mniej aktywne, dla organizmu są tak samo ważne.

Działanie witaminy E

Witamina E jest jednym z najsilniejszych antyoksydantów. Hamuje utlenianie tłuszczów, obecnych zarówno w błonach komórkowych, jak i we krwi. W rezultacie obniża poziom złego cholesterolu LDL i zapobiega powstawaniu blaszki miażdżycowej.

Związek ten hamuje także agregację płytek krwi, zmniejszając jednocześnie ryzyko pojawienia się zakrzepów. Z tego powodu ma duże znaczenie w profilaktyce chorób układu sercowo-naczyniowego.

Witamina E, niszcząc wolne rodniki, które uszkadzają DNA komórek organizmu, ogranicza prawdopodobieństwo rozwoju nowotworów. Dzięki swoim właściwościom antyoksydacyjnym opóźnia starzenie się skóry, poprawia jej wygląd, a ponadto wpływa korzystnie na funkcjonowanie narządu wzroku.

Witamina E właściwości

Witamina E chroni krwinki czerwone przed przedwczesnym rozpadem i uczestniczy w transporcie tlenu do komórek mięśniowych, podnosząc wydolność mięśni.

O jej prawidłowy poziom powinni dbać cukrzycy, ponieważ zwiększa wrażliwość komórek na insulinę, oraz osoby cierpiące na chorobę Parkinsona i Alzheimera, gdyż spowalnia procesy starzenia się mózgu. Ten ważny związek bierze udział w tworzeniu nasienia u mężczyzn, jego niedobór może więc być przyczyną niepłodności.

Obecność witaminy E w diecie pozostaje równie istotna dla przyszłych mam. Witamina ta wraz z kwasem foliowym zapobiega wadom cewy nerwowej u płodu i zapewnia jego prawidłowy rozwój.

Wykazano, że jej suplementacja u kobiet może łagodzić lub niwelować objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego, takie jak bóle głowy, obrzęk piersi i nerwowość. Związek ten wpływa także pozytywnie na aktywność komórek układu odpornościowego, wspomagając znacząco jego działanie, a tym samym chroniąc organizm przed infekcjami.

Źródła witaminy E

Gdzie występuje witamina E? Wytwarzana jest głównie w produktach roślinnych. Naturalnym źródłem tego związku są głównie oleje roślinne – słonecznikowy, rzepakowy, kukurydziany. Warto wiedzieć, że oleje tłoczone na zimno zawierają go o około 75% więcej niż te otrzymywane drogą rafinacji. Do produktów bogatych w witaminę E należą również: orzechy włoskie i ziemne, migdały, pestki dyni, pełne ziarna zbóż oraz warzywa, w tym kapusta, szpinak i sałata.

Czego nie lubi witamina E

Witamina E jest odporna na działanie wysokich temperatur, ale niszczy ją mrożenie oraz ekspozycja na tlen i promieniowanie słoneczne. Dlatego oleje i warzywa bogate w ten związek warto przechowywać w ciemnym miejscu.

Na proces wchłaniania witaminy E niekorzystnie wpływają środki antykoncepcyjne, leki przeczyszczające i hormony tarczycy. Z kolei witamina A, witamina C, witaminy z grupy B, mangan, selen i nienasycone kwasy tłuszczowe zwiększają jej przyswajanie.

Palenie papierosów i związki żelaza niszczą aktywność tego cennego elementu zdrowia.

Witamina E dawkowanie

Dzienne zapotrzebowanie organizmu na witaminę E zależy od płci i wieku. U dorosłego człowieka wynosi ono od 8 mg u kobiet i 10 mg u mężczyzn do ponad 20 mg u osób starszych.

Niedobór witaminy E 

Niedobór witaminy E u osób z dobrze zbilansowaną dietą zdarza się bardzo rzadko.

Objawy niedoboru witaminy E:

• zmęczenie,
• osłabienie koncentracji,
• anemia,
• zaburzenia funkcjonowania mięśni,
• zwiększona podatność na infekcje,
• pogorszenie się wzroku,
• bezpłodność.

Na braki witaminy E najbardziej narażone są osoby chore na celiakię i mukowiscydozę, palące papierosy oraz kobiety przyjmujące środki antykoncepcyjne.

Nadmiar witaminy E

Warto również wiedzieć, że nadmierna podaż tej witaminy jest jednak niekorzystna dla organizmu, zwłaszcza kobiet ciężarnych.

Witamina E w suplementach

Jeśli konieczna staje się suplementacja witaminy E, najlepiej wybierać produkty zawierające jej naturalne formy w postaci mieszaniny różnych tokoferoli (alfa-, beta-, gamma-, delta-). W naturze tokoferole występują jako D-izomery, dlatego sięgajmy po preparaty zawierające D-tokoferole (zamiennie określane RRR-tokoferolami). Pamiętajmy też, że preparatów witaminy E nie należy przyjmować na czczo, lecz w trakcie lub po posiłku zawierającym tłuszcze.

„Twój Farmaceuta” nr 9, styczeń/luty 2017

Uwaga! Suplement diety nie może być stosowany jako substytut zróżnicowanej diety. Dla zachowania zdrowia ważne jest stosowanie zbilansowanej diety i prowadzenie zdrowego stylu życia.