Promieniowanie rentgenowskie jest często stosowane w diagnostyce obrazowej. Badanie RTG klatki piersiowej (potocznie nazywane: prześwietlenie klatki piersiowej) służy do oceny płuc, serca i ściany klatki piersiowej i może być stosowane do diagnozowania duszności, uporczywego kaszlu, bólu w klatce piersiowej lub urazu, a także do diagnozowania i monitorowania leczenia różnych chorób płuc, takich jak zapalenie płuc, rozedma i rak. Do wykonania badania RTG klatki piersiowej, podobnie jak innych badań RTG, niezbędne jest skierowanie od lekarza.

RTG klatki piersiowej warto wykonać m.in. w przypadku duszności, bólu w klatce piersiowej czy długotrwałego, uporczywego kaszlu

Spis treści:

Na czym polega badanie RTG klatki piersiowej?

RTG klatki piersiowej to jedno z najczęściej wykonywanych badań obrazowych. Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania. Warto ze sobą zabrać wyniki poprzednich badań radiologicznych, jeśli takowe były wykonywane.

Prześwietlenie płuc

W ramach badania RTG klatki piersiowej lekarz może ocenić stan płuc. RTG płuc to jedno z najpowszechniejszych badań w pulmonologii. Prześwietlenie pozwala zdiagnozować m.in. zmiany nowotworowe płuc, zapalenie płuc czy gruźlicę.

Prześwietlenie płuc jest pomocne m.in. w diagnozie zmian śródmiąższowych.

Przebieg RTG klatki piersiowej

Przed prześwietleniem klatki piersiowej należy rozebrać się od pasa w górę, zdjąć biżuterię oraz różnego rodzaju elementy metalowe, np. okulary, które mogą wpłynąć na wynik badania. Następnie ustawić przy aparacie do badania, zgodnie ze wskazówkami osoby wykonującej prześwietlenie.

RTG klatki piersiowej to badanie szybkie, bezbolesne, aczkolwiek może być nieprzyjemne, ponieważ w jego trakcie należy przystawić klatkę piersiową do chłodnej płyty urządzenia do RTG.

Badanie RTG klatki piersiowej wykonywane jest najczęściej w dwóch pozycjach: w projekcji PA (tylno-przedniej) oraz AP (przednio-tylnej), przy czym projekcja AP wykonywana jest zwykle u pacjentów leżących, u których stan zdrowia uniemożliwia wykonanie badania w projekcji PA. Ponadto możliwe jest wykonanie RTG w projekcji bocznej lub skośnej, jednak są one stosowane znacznie rzadziej. Przed wykonaniem zdjęcia trzeba wziąć głęboki oddech i wstrzymać oddech aż do końca badania.

Wskazania do robienia RTG klatki piersiowej 

Badanie RTG klatki piersiowej wykonywane jest na podstawie skierowania od lekarza. Prześwietlenie często jest elementem diagnostyki u osób, u których występują niepokojące objawy, mogące świadczyć o poważnej chorobie. Lekarz rodzinny lub specjalista (np. pulmonolog lub kardiolog) mogą podjąć decyzję o konieczności wykonania badania, jeśli pacjent skarży się na występowanie duszności czy dolegliwości bólowych w obrębie klatki piersiowej.

RTG klatki piersiowej warto wykonać również u osób, u których utrzymuje się długotrwały i uporczywy kaszel, w tym gdy podczas kaszlu dochodzi do odkrztuszania plwociny z krwią. Diagnostyka przeprowadzana jest także u osób, u których doszło do urazu klatki piersiowej. Badanie wspomaga diagnostykę w przebiegu zapalenia płuc, gruźlicy, podejrzenia zmian nowotworowych, rozedmy czy niewydolności serca. RTG klatki piersiowej przeprowadzane jest również w przypadku występowania zaburzeń rozwojowych zlokalizowanych w obrębie klatki piersiowej.

Przeciwwskazania do wykonania badania RTG

Przeciwwskazaniem do wykonania prześwietlenia, poza wyjątkowymi sytuacjami, jest ciąża (więcej przeczytasz TUTAJ). Nie zaleca się także badania RTG osobom poniżej 18. roku życia i osobom, które wykonują prześwietlenie często.

Wyniki prześwietlenia

Wyniki RTG klatki piersiowej odczytywane są przez radiologa na ekranie komputera.

Na podstawie widocznego obrazu sporządza on opis zdjęcia rentgenowskiego. Lekarz zwraca uwagę na drogi oddechowe, przeponę, płuca, żebra, a także serce, aortę oraz widoczny na zdjęciu odcinek kręgosłupa. Ocenia ewentualne nieprawidłowości w budowie anatomicznej serca. Zwraca także uwagę na nieprawidłowości w obrębie węzłów chłonnych.

 

Zdjęcie RTG klatki piersiowej - co na nim widać?

Promienie rentgenowskie przechodzą przez różne części ciała, tworząc obrazy tkanek, narządów i kości. Na zdjęciu rentgenowskim obszary o dużej gęstości (np. kości) pochłaniające promieniowanie w największym stopniu, widoczne są jako jasne elementy, natomiast narządy pochłaniające promieniowanie w mniejszym stopniu, są ciemne lub szare. Powietrze wypełniające płuca na zdjęciu jest czarne. Obraz powstający na kliszy fotograficznej lub elektronicznie w systemie cyfrowym ułatwia diagnozowanie chorób i urazów. Dzięki temu możliwe jest wdrożenie odpowiedniego leczenia oraz postępowania terapeutycznego i farmakologicznego.

Prześwietlenie klatki piersiowej. Kliknij, aby powiększyć zdjęcie.

Prześwietlenie klatki piersiowej jest pomocnym narzędziem do diagnozy takich schorzeń jak np. 

RTG klatki piersiowej w ciąży

Nie zaleca się przeprowadzania diagnostyki rentgenowskiej u kobiet w ciąży, chyba że jest to bezwzględnie konieczne. Kobieta, na każdym etapie ciąży albo nawet podejrzewając, że może być w ciąży, powinna poinformować swojego lekarza i technika rentgenowskiego o swoim stanie, aby możliwe było wdrożenie dodatkowych środków ostrożności.

Wiele badań obrazowych nie jest wykonywanych w czasie ciąży, aby nie narażać płodu na promieniowanie. Jeśli konieczne jest wykonanie prześwietlenia, zostaną podjęte środki ostrożności, aby zminimalizować narażenie dziecka na promieniowanie.

Jak często robić prześwietlenie klatki piersiowej?

Ilość promieniowania X emitowana przez nowoczesny sprzęt diagnostyczny nie jest duża, jednak należy mieć świadomość, że nie pozostaje bez wpływu na organizm człowieka. Dlatego każde badanie RTG wykonywane jest wyłącznie na podstawie skierowania od lekarza, w uzasadnionych przypadkach medycznych.