Medicover
Androstendion to jeden z wielu męskich hormonów płciowych, klasyfikowany w grupie hormonów glikokortykosteroidowych. Odpowiada za męskie i żeńskie cechy fizyczne. Jak wykonywane jest badanie i jakie ma znaczenie dla zdrowia?
Spis treści:
Co to jest androstendion? | Kiedy badać androstendion | Przygotowanie do badania androstendionu | Androstendion normy | Co oznacza podwyższony poziom androstendionu? | Co oznacza niski poziom androstendionu?
Co to jest androstendion?
Za wytwarzanie hormonu steroidowego o nazwie androstendion w organizmie człowieka odpowiada kora nadnerczy oraz gonady. U mężczyzn są to jądra, a u kobiet jajniki. Steryd ten pełni funkcję prekursora w biosyntezie hormonów płciowych - testosteronu u mężczyzn oraz estradiolu i estronu, tj. hormonów z grupy estrogenów, u kobiet.
Kiedy badać androstendion?
Badanie stężenia androstendionu we krwi wykonywane jest na zlecenie lekarza, gdy występują objawy mogące świadczyć o nieprawidłowym poziomie hormonu (za wysokie bądź niskie stężenie).
Badanie pozwala diagnozować stany chorobowe wynikające z hiperandrogenizmu (nadmiaru androgenów), wówczas najczęściej analiza wykonywana jest łącznie z oznaczeniem innych hormonów. Użyteczność badania ważna jest w rozpoznawaniu zespołu androgenitalnego, ale także w przypadku podejrzenia wad enzymatycznych o charakterze wrodzonym w obrębie syntezy hormonów nadnerczy. Ocena stężenia androstendionu pozwala też diagnozować oraz monitorować wrodzony przerost nadnerczy.
Ponadto oznaczenie ilości androstendionu pomocne jest podczas stawiania diagnozy w zakresie hirsutyzmu, wirylizmu, a także w zespole policystycznych jajników.
Badanie to może być pomocne w określaniu płci noworodka, gdy występują obojnacze cechy płciowe lub gdy u dziewczynki rozwijają się męskie cechy płciowe. Androstendion bada się również u zbyt wcześnie lub zbyt późno pokwitających chłopców.
Wynik badania poziomu androstendionu u kobiet
U kobiet wynik badania stężenia tego hormonu może mieć istotne znaczenie podczas poszukiwania przyczyn:
- braku miesiączki,
- łysienia typu męskiego lub nadmiernego owłosienia,
- niskiego głosu, muskularnej budowy ciała,
- trądziku.
Badanie stężenia androstendionu pozwala także monitorować terapię zastępczą glikokortykoidami, która stosowana jest we wrodzonym przeroście nadnerczy.
Przygotowanie do badania androstendionu
Charakterystyczną cechą androstendionu jest to, że jego stężenie w osoczu cechuje się zmiennością dobową. Najwyższe jego stężenie obserwuje się rano, natomiast najniższe - w nocy. Dlatego też do laboratorium należy udać się z samego rana.
Oznaczenie androstendionu w cyklu miesiączkowym
Kobiety powinny ponadto pamiętać, że stężenie androstendionu zależne jest od fazy cyklu miesiączkowego. W czasie menstruacji jego poziom może być nawet dwukrotnie wyższy, dlatego najlepiej jest wykonać badanie około tygodnia przed miesiączką lub dopiero po jej zakończeniu.
Androstendion normy
W przypadku oceny stężenia ważna jest płeć, a także wiek - w przypadku kobiet.
Analiza uzyskanego wyniku powinna zostać przeprowadzona przez lekarza, który uwzględni powyższe czynniki oraz indywidualną sytuację pacjenta.
Co oznacza podwyższony poziom androstendionu?
Zbyt wysokie stężenie androstendionu oznacza, że nadnercza lub gonady produkują zbyt wiele androgenów. Może się zdarzyć, że nieprawidłowości mają podłoże idiopatyczne, czyli powstają niespodziewanie, co jest charakterystyczne dla zespołu policystycznych jajników lub w przypadku stosowania pewnych grup suplementów steroidowych, zarówno u kobiet jak i mężczyzn.
Jeżeli u kobiet występuje podwyższone stężenie androstendionu, może to prowadzić do pojawienia się symptomów hirsutyzmu (nadmiernego owłosienia typu męskiego) lub wirylizmu (nabywanie wtórnych cech męskich przez dziewczynki), przedwczesnego pokwitania u chłopców i dziewcząt oraz zaburzeń miesiączkowania.
Podwyższone stężenie obserwowane jest u pacjentów, u których występują guzy nadnerczy albo gonad (guzy te mogą produkować dodatkowe hormony). Podwyższone stężenie androstendionu obserwuje się także u kobiet z zespołem policystycznych janików.
Niski poziom androstendionu
Nie tylko zbyt wysoki, ale również zbyt niski poziom androstendionu jest niekorzystny dla organizmu. Obniżone wartości obserwowane są m.in. w przypadku niedoczynności tarczycy lub przysadki, w niektórych chorobach autoimmunologicznych, we wrodzonej hipoplazji nadnerczy, a także u osób, u których wykonano obustronne usunięcie nadnerczy.
Przeczytaj także:
