Paracetamol

1. Co to jest paracetamol?
2. Dawkowanie paracetamolu
3. Przyjęcie zbyt dużej ilości leku
4. Interakcje z alkoholem
5. Paracetamol w ciąży i okresie laktacji

Co to jest paracetamol?

Paracetamol to substancja czynna o działaniu przeciwbólowym oraz przeciwgorączkowym. Obecna jest w składzie wielu leków dostępnych bez recepty, jak m.in. Apap, Gripex, Fervex, Antidol. Do leków z paracetamolem na receptę należą natomiast Doreta, Zaldiar, i Poltram combo.

Działanie leku

Jak działa paracetamol? Właściwości przeciwbólowe substancji czynnej polegają na hamowaniu cyklooksygenazy kwasu arachidonowego, co pozwala na blokowanie syntezy prostaglandyn w ośrodkowym układzie nerwowym (OUN). Dzięki temu mechanizmowi u pacjenta występuje podwyższenie progu bólowego. Z kolei działanie paracetamol na gorączkę jest osiągane poprzez zmianę stężenia prostaglandyn w podwzgórzu, dzięki czemu podwyższona temperatura ulega obniżeniu.

Ponadto lek posiada bardzo słabe działanie przeciwzapalne, ale odwrotnie niż ibuprofen i inne niesteroidowe leki przeciwzapalne nie zwalcza stanu zapalnego.

Wskazania do stosowania preparatu

Na co stosować Paracetamol? Leki z tą substancją czynną zaleca się w celu obniżenia temperatury i złagodzenia bólu o słabym bądź umiarkowanym nasileniu. Wśród wskazań do przyjmowania preparatu znajdują się:

• bóle głowy, także migrenowe,
• nerwobóle,
• ból zęba,
• bolesne miesiączkowanie,
• bóle mięśni i pleców,
• gorączka, np. w przebiegu przeziębienia lub grypy.

Kiedy nie stosować tego leku

Przeciwskazania do przyjmowania paracetamolu obejmują m. in.:

• nadwrażliwość na lek,
• niewydolność wątroby lub nerek,
• niedobór enzymu G-6-PD,
• niedobór reduktazy methemoglobiny,
• wiek poniżej 3 miesiąca życia.

Ponadto zaleca się zachowanie ostrożności przy stosowaniu leku pacjentom, którzy nadużywają alkoholu, są odwodnieni lub niedożywieni.

Dawkowanie paracetamolu

Dawkowanie u osób dorosłych

• Zalecana doustna, pojedyncza dawka paracetamolu u pacjentów pełnoletnich wynosi 500-1000 mg. Lek można przyjmować 3-4 razy na dobę, wtedy gdy jest to konieczne. 
• Maksymalna dopuszczalna dawka dobowa leku osób dorosłych o wadze powyżej 50 kg wynosi 4 g na dobę. Jednak u osób cierpiących na niewydolność nerek, czynną lub wyrównaną przewlekłą chorobę wątroby, u pacjentów odwodnionych lub długotrwale niedożywionych maksymalna dawka dobowa leku wynosi 60 mg/kg mc./dobę, przy czym łącznie nie więcej niż 3 g/dobę.

Co ile można brać paracetamol? Należy pamiętać, że pomiędzy każdą kolejną dawką trzeba zachować co najmniej 4 godziny odstępu od poprzedniej.

Dawkowanie u dzieci i młodzieży

• Jeśli chodzi o dawkowanie paracetamol u dzieci i młodzieży od 12 do 18 roku życia, to lek należy stosować doustnie w pojedynczej dawce 500 mg. W razie konieczności preparat można przyjmować do 3 lub 4 razy dziennie. Zalecany odstęp między dawkami wynosi minimum 4 godziny.
• Maksymalna dawka dobowa leku u pacjentów w wieku 12-18 lat oraz osób dorosłych o masie ciała do 50 kg to 60 mg/kg mc./dobę, przy czym łącznie nie więcej niż 3 g/dobę w podziale na dawki po 10-15 mg/kg mc.

Przyjęcie zbyt dużej ilości leku

Mimo, że można kupić leki z paracetamolem bez recepty, to należy stosować tę substancję ostrożnie. Przedawkowanie paracetamolu doprowadzić może do poważnych konsekwencji, w tym także do uszkodzenia wątroby, a nawet śmierci. Pierwsze objawy przedawkowania, jakie pojawiają się po zażyciu zbyt dużej ilości leku to np.:

• bóle brzucha,
• nudności,
• wymioty,
• złe samopoczucie
• utrata apetytu,
• bladość powłok skórnych,
• spadek samoświadomości pacjenta przy zachowaniu przytomności.

Warto pamiętać, że jest to substancja czynna stosowana w wielu lekach. Należy uważać, by nie przekroczyć zalecanej dobowej dawki paracetamolu biorąc pod uwagę wszystkie stosowane środki farmakologiczne.

Na toksyczne działanie substancji bardziej narażone są m.in.:

• małe dzieci,
• osoby w wieku podeszłym,
• pacjenci z chorobami wątroby i nerek,
• osoby często pijące alkohol,
• osoby niedożywione.

Interakcje z alkoholem

Nie należy łączyć paracetamolu z alkoholem, gdyż może on nasilić wystąpienie skutków ubocznych leku. Szczególnie niebezpieczne jest picie alkoholu podczas przyjmowania leku, ponieważ zwiększa ryzyko uszkodzenia wątroby.

Paracetamol w ciąży i okresie laktacji

Ciąża

Nie stwierdzono, aby stosowanie paracetamol w ciąży wpływało na ryzyko wystąpienia wad wrodzonych płodu lub jego rozwój. Kobiety ciężarne mogą stosować lek, jeśli występują wskazania do jego podania. Należy przy tym pamiętać, by przyjmować najmniejszą skuteczną dawkę, a długość terapii ograniczyć do niezbędnego minimum.

Okres karmienia piersią

Paracetamol przenika do mleka kobiecego, jednakże w ilościach tak niewielkich, że karmienie piersią nie stanowi przeciwwskazania do jego przyjmowania. Jednakże zaleca się, aby w okresie laktacji stosować leki z tą substancją wyłącznie wtedy, gdy jest to niezbędne.