Technologia. W domu czy w pracy – wszędzie towarzyszą nam komputery, internet, tablety, smartfony. To, co ma nam ułatwić pracę czy komunikację z innymi ludźmi, przy nieumiarkowanym użytkowaniu może również zaszkodzić. Organem szczególnie narażonym na pogorszenie sprawności jest oko. A wzrok to przecież jeden z najważniejszych zmysłów. Jak powinniśmy o niego dbać, by cieszyć się jego dobrą kondycją przez lata? Czego unikać? Oto kilka wskazówek, które mogą pomóc w odpowiedzi na te pytania.

Wśród przyczyny zmęczenia oczu są złe oświetlenie i notoryczne niedosypianie.

Spis treści:

1. Higiena wzroku

2. Najczęstsze przyczyny zmęczenia wzroku

3. Sposoby na regenerację zmęczonych oczu

4. Sztuczne łzy

5. Soczewki okularowe z fotochromem/antyrefleksem

6. Pomoc dla oczu z natury

7. Dieta dla oczu

Oczy każdego człowieka są stereoskopowe. Oznacza to mniej więcej tyle, że działają po trosze jak okulary 3D, których używamy w kinie podczas projekcji filmów trójwymiarowych. Każde z nich postrzega ten sam obraz w nieco inny sposób. Obrazy rejestrowane przez oboje oczu nakładają się jeden na drugi w ośrodku wzrokowym. To sprawia, że do pewnego momentu, mamy możliwość widzenia przestrzennego. Ta skomplikowana „maszyna” to niesamowity dar, o który powinniśmy pieczołowicie dbać. Rzeczywistość pokazuje, że nie zawsze tak jest…

Higiena wzroku

Tak jak każdego dnia dbamy o higienę całego ciała, tak powinniśmy dbać o higienę naszego wzroku. Oko jako organ czuły na czynniki zewnętrzne potrzebuje odpowiednich warunków, by mógł efektywnie i długo pracować. Aby nasze oczy były zdrowe, wystarczy spełnić kilka prostych warunków:

  • Zapewnić odpowiednie oświetlenie – najlepiej lampkę ze standardową żarówką lub żarówką LED, która nie męczy wzroku.
  • Pamiętać o regularnych przerwach w pracy przy komputerze –15-minut po każdych 2 godzinach pracy, a przy wielogodzinnym cyklu pracy – przerwy 10-minutowe po każdej godzinie.
  • Przyjmować duże ilości płynów – nawodnienie organizmu działa na wszystkie organy.
  • Często wietrzyć pomieszczenia, w których pracujemy – świeże powietrze dobrze zrobi nie tylko oczom.
  • Ergonomiczne stanowisko w pracy – światło, którym dysponujemy w ramach stanowiska pracy, powinno być rozproszone. Jeśli to tylko możliwe, ekran monitora powinien być skierowany bokiem do okna, w odległości co najmniej 1 metra od niego. Krawędź monitora winna znajdować się w odległości ok. 45-70 cm. Górny brzeg ekranu powinien być nieco poniżej poziomu wzroku, a w żadnym wypadku powyżej tego poziomu. Warto także dopilnować, by na ekranie podczas pracy przy komputerze nie pojawiały się odbicia (np. krajobraz za oknem) i odblaski rzeczy znajdujących się wokół.

Najczęstsze przyczyny zmęczenia wzroku

Nieodpowiednie oświetlenie

Naturalne dla oka jest światło dzienne. Byłoby idealnie, gdyby można było pracować, korzystając wyłącznie z jego dobrodziejstw. Niestety, w biurach i innych pomieszczeniach, w których pracujemy, nie zawsze jest go pod dostatkiem. Wówczas do doświetlania wykorzystywane jest światło sztuczne (często jarzeniowe), które jest jedną z głównych przyczyn zmęczenia wzroku. Zimne, migające światło powoduje, że po całym dniu w pomieszczeniu nasze oczy są ciężkie, czujemy się ospali.

Praca w półmroku i ciemności

Półmrok jest idealny do kolacji przy świecach, a ciemność sprawdza się podczas snu i seansów filmowych w kinie. W każdym innym przypadku męczą one oczy i powodują tworzenie się wad wzroku. Czytanie książki „pod kołdrą” również nie jest najlepszym pomysłem.

Długotrwałe wpatrywanie się w ekran/monitor.

To dość oczywista przyczyna zmęczenia wzroku w dzisiejszym świecie. W dobie płaskich kineskopów i nowoczesnych monitorów nie ma ona już związku ze szkodliwym promieniowaniem, które emitowały ekrany starej generacji, jednak godziny spędzone na wpatrywaniu się w ekran telewizora lub monitor komputera potrafią odbić się negatywnie na jakości widzenia. Dlatego właśnie warto zadbać o odpowiednią ilość przerw, które pozwolą oczom na chwilę odpoczynku, zwłaszcza kiedy czujemy, że nasze powieki są ciężkie lub odczuwamy pieczenie oczu.

Klimatyzacja

Z jednej strony, dobrodziejstwo, z drugiej przekleństwo – zwłaszcza dla wzroku. Wysusza spojówki i powoduje syndrom suchego oka (swędzenie, zaczerwienienie)

Notoryczne niedosypianie

Żyjemy w biegu. Wiele rzeczy trzeba zrobić „na wczoraj”. Skoro doby nijak nie da się wydłużyć, najczęściej odbywa się to kosztem snu. Częste niedosypianie może być dla naszych oczu ogromnym obciążeniem, które dodatkowo, po skończonej pracy odczujemy po wielokroć.

Sposoby na regenerację zmęczonych oczu

Zielona oaza spokoju. Jeśli w miejscu, gdzie przebywamy, są jakiekolwiek rośliny – zróbmy z nich użytek! Aby dać oczom odpocząć, wpatrujmy się w nie przez kilka minut. Kolor zielony ma zbawienny wpływ nie tylko na wzrok, ale także na psychikę. Działa uspokajająco i pozwala się odprężyć. Jeżeli natomiast w naszym najbliższym otoczeniu nie ma roślin, możemy wybrać inny zielony element (ściana, kubek, obraz etc.). O ile są ku temu możliwości, można również wyjść na kilka chwil przed budynek. Tam z pewnością znajdzie się roślinność, a przy okazji przewietrzymy się nieco – co także jest elementem higieny wzroku.

Ćwiczenia dla oczu

Proste ćwiczenia rozluźniające oko. Nie zajmują wiele czasu i nie są skomplikowane. Idealne na chwilę przerwy w pracy. Oto kilka propozycji:

  • odrywamy wzrok od komputera i patrzymy w daleko położony punkt (patrzenie w jedno miejsce, na coś, co położone jest blisko, męczy wzrok),
  • często przenośmy spojrzenie z przedmiotów bliskich na dalekie,
  • przy każdej okazji zawieszajmy spojrzenie na przedmiotach znajdujących się daleko – patrzenie w dal odpręża oczy,
  • patrzmy jak najdalej w różnych kierunkach, do góry, na dół, w lewo i prawo i po skosie – rozciągając mięśnie,
  • często mrugajmy; to naturalny sposób nawilżania śluzówki i spojówki oka.

Sztuczne łzy

Ten preparat można kupić w każdej aptece. Jeśli długo pracujemy przed komputerem, pasjami czytamy książki lub pracujemy w pomieszczeniu, gdzie jesteśmy narażeni na styczność z kurzem i czujemy, że nasze oczy są nienaturalnie suche, możemy ich użyć, by przywrócić spojówkom naturalne nawilżenie, gdy nie jesteśmy w stanie sami go wytworzyć. Przed użyciem najlepiej skonsultować się z lekarzem, by potwierdził, że wymienione objawy nie są związane z inną dolegliwością oka.

Soczewki okularowe z fotochromem/antyrefleksem

To idealne rozwiązanie dla tych, którzy mają problem zmęczonych oczu. Fotochrom w soczewkach okularowych, reagując na silne światło (zwłaszcza na zewnątrz), powoduje przyciemnienie powierzchni, dzięki czemu widząc wciąż bardzo wyraźnie, nie drażni nam ono oka tak, jak miałoby to miejsce w przypadku zwykłych soczewek. Jest to świetne rozwiązanie także poza pracą. Jeśli nie przepadamy za plastikowymi nakładkami antysłonecznymi, a z racji wady wzroku nie możemy korzystać ze zwykłych okularów przeciwsłonecznych, warto rozważyć tę opcję. Pamiętajmy, że soczewki przeznaczone do prac biurowych powinny mieć również powłokę antyrefleksową.

Pomoc dla oczu z natury

Można wspomagać się sztucznymi łzami, można obserwować wszystko, co zielone, można wreszcie sięgnąć po mądrości naszych mam i babć, które także musiały zmagać się ze zmęczeniem oczu. Oto kilka recept, jak poradzić sobie m.in. z bólem oczu, używając tego, co mamy w domu, a ściślej rzecz ujmując w… kuchni.

Zioła – dar natury, który od wieków pomaga w walce z licznymi dolegliwościami. Aby ulżyć obciążonemu wzrokowi, należy zrobić ciepły kompres z naparu świetlika lekarskiego (w sprzedaży są także żele chłodzące z wyciągiem ze świetlika). Okład przykładamy do każdej z powiek i pozostawiamy na około 10 minut. Powtarzamy wedle uznania.

Czarna herbata (w saszetkach) – możemy nie tylko rozkoszować się jej smakiem i aromatem, ale także wykorzystać saszetki z herbacianą zawartością jako kompres na powieki. Pamiętajmy, aby używać do tego celu herbat, które zawierają susz herbaciany wysokiej jakości. Jedynie wtedy kompres da oczekiwany efekt.

Zielony ogórek – okład z niego jest idealnym rozwiązaniem w sytuacji, gdy zmęczone oczy dają o sobie znać. Używany jako składnik wielu kremów i maseczek, w swojej pierwotnej postaci także działa cuda. Wystarczy obrać go ze skórki i pokroić na plastry, które następnie przyłożymy do powiek. Ulga gwarantowana!

Dieta dla oczu

Aby mieć pewność, że odpowiednio dbamy o wzrok, powinniśmy zwrócić uwagę na to, co jemy.

– Dieta odgrywa bardzo ważną rolę w pielęgnacji wzroku. Powinna zawierać produkty bogate w witaminy, minerały, kwasy tłuszczowe omega-3, antocyjany i luteinę. Zawarte są one w owocach, warzywach, rybach, olejach roślinnych, orzechach. Bardzo zdrowe dla oczu są owoce o intensywnych kolorach, np. czarna jagoda, borówka amerykańska, aronia, a także wszystkie czerwone i zielone warzywa, np. pomidory, brokuły, szpinak i owoce np. porzeczki , truskawki – potwierdza lek. med. Katarzyna Jagielska-Gądek, specjalista chorób oczu Medicover.

Zdrowe odżywianie ma działanie stymulujące i profilaktyczne. Jest bardzo ważne i konieczne dla oczu i całego organizmu, ale nie zwalnia nas od całokształtu higieny wzroku. Jeśli nie mamy możliwości, by odżywiać się w pełni zdrowo, możemy wspomagać się odpowiednimi suplementami diety.

Sposobów na pielęgnację naszego wzroku jest wiele. Warto się do nich stosować, choć nie można zapominać, jak ważna jest diagnostyka okulistyczna. Nawet niewielkie wady, które początkowo wcale nie muszą nam przeszkadzać, mogą stać się zaczątkiem dolegliwości bólowych oczu i głowy. Bądźmy zatem przezorni, by rzeczywistość widzieć zawsze ostro.

Suplementy dla oczu

Na rynku istnieją preparaty, które zawierają witaminy A, C i E oraz minerały takie jak selen, cynk , mangan, miedź, kwasy omega-3, luteinę, antocyjany. Choć są skuteczne, należy pamiętać, że nie zastąpią zdrowego odżywiania. Witaminy minerały zawarte w pokarmach są przyswajane najlepiej.

 

Autor: Paweł Kawałek

 

Prezentowanych informacji o charakterze medycznym nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz indywidualnie, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję w porozumieniu z pacjentem. W przypadku chęci realizacji badań nieobjętych wskazaniami lekarskimi, pacjent ma możliwość ich odpłatnego wykonania.