Medicover
Ponad 10 mln Polaków nosi okulary, a prawie połowa osób w wieku 16–54 lat potrzebuje korekcji wzroku. Producenci okularów dwoją się i troją, by sprostać oczekiwaniom rosnącej grupy klientów. I trzeba powiedzieć, że świetnie im się to udaje.
Spis treści:
Podobno okulary zawdzięczamy Arabom. A dokładnie arabskiemu uczonemu Alhazenowi, żyjącemu na przełomie X i XI w., uważanemu za ojca optyki i jednego z najwybitniejszych fizyków w dziejach. To on po raz pierwszy opisał właściwości soczewki. Pierwsze okulary we współczesnym tego słowa znaczeniu pojawiły się natomiast we Włoszech, w 1317 r. Były przeznaczone wyłącznie dla dalekowidzów.
Okulary do ręki
W XV w. istniały już duże ośrodki produkujące okulary. Najbardziej znane znajdowały się w Niderlandach, Anglii oraz Niemczech. W tym czasie okulary składały się z dwóch soczewek, osadzonych w obręczach metalowych, rogowych lub drewnianych i nie posiadały zauszników. Trzymano je w ręce, bo nie było wówczas zwyczaju zakładania okularów na cały dzień. Zauszniki pojawiły się dopiero w XVII wieku. Wtedy także istniały już okulary dla krótkowidzów, a szkła zaczęto dzielić według mocy.
Szklane lub plastikowe
Dzisiaj na rynku dostępna jest szeroka gama okularów, które nie tylko pozwalają na korekcję wad wzroku, ale i odpowiadają na potrzeby różnych grup użytkowników: pracowników biurowych, kierowców, sportowców, dzieci. Soczewki okularowe rozróżnia się przede wszystkim ze względu na materiał, z którego są wykonane. Wyróżniamy soczewki mineralne oraz organiczno-plastikowe. Soczewki mineralne to soczewki najbardziej tradycyjne, zwane również szklanymi. Kiedyś były normą, obecnie stosuje się je rzadziej, ale nadal mają swoje miejsce w optometrii. Ich zaletą jest mniejsza grubość, łatwość czyszczenia i większa odporność powierzchni na zarysowania. Wadą natomiast brak odporności na kruszenie czy odpryski oraz znaczący ciężar. Soczewki mineralne, ze względu na trudność w obróbce, można stosować wyłącznie do pełnych opraw.
Odporne i bezpieczne
Inaczej jest w przypadku soczewek okularowych organicznych, zwanych potocznie plastikowymi, które można montować do wszystkich rodzajów opraw. Obecnie wszystkie nowoczesne konstrukcje soczewek, w tym soczewki progresywne, wykonywane są tylko z tego materiału. Okulary z soczewkami organicznymi szczególnie poleca się dzieciom i sportowcom. Są odporne na stłuczenia, znacznie lżejsze niż soczewki szklane i o wiele bezpieczniejsze. Szybciej też odparowują przy większych zmianach temperatury otoczenia. Wadą soczewek organicznych jest ich podatność na zarysowania. Można ją jednak znacząco zmniejszyć, nakładając na soczewki powłokę utwardzającą albo uszlachetnienie w postaci powłoki mineralnej.
Do każdego typu wady
Soczewki okularowe rozróżnia się także ze względu na moc. Tutaj obowiązuje podział na soczewki dodatnie (skupiające) tzw. plusy, które służą do korekcji dalekowzroczności, oraz soczewki ujemne (tzw. minusy), do korekcji krótkowzroczności. Najważniejszy jest jednak podział soczewek ze względu na sposób korygowania wad wzroku. Wyróżniamy soczewki jednoogniskowe, dwuogniskowe i progresywne. Okulary jednoogniskowe przeznaczone są do korekcji jednej wady wzroku, a więc krótkowzroczności (minusy) lub dalekowzroczności (plusy). Mogą być wykorzystywane przy tylko jednej aktywności, np. tylko do czytania, inaczej niż dwuogniskowe. Te podzielone są na dwa segmenty: górna część przeznaczona jest do korekcji widzenia dali, natomiast dolna do bliży. Dzięki temu można ich używać zarówno do czytania, jak i innych czynności, bez konieczności noszenia dwóch par okularów. Wadą tych soczewek jest natomiast brak korekcji na odległości pośrednie, czyli pomiędzy dalą a bliżą. Odpowiedzią na ten problem są okulary progresywne, które umożliwiają jednoczesną korekcję widzenia dali, bliży i odległości pośrednich.
Nowoczesne rozwiązania
Nowoczesne soczewki okularowe odpowiadają na potrzeby różnych grup klientów. W dobie informatyzacji bardzo dba się szczególnie o nowoczesne rozwiązania dla osób pracujących przed komputerem. Takim rozwiązaniem jest powłoka antyrefleksyjna. Od jej wynalezienia minęło już ponad 40 lat. Od niedawna jednak dostrzega się jej zalety dla osób, które nie rozstają się z komputerem. Głównym zadaniem powłoki antyrefleksyjnej jest eliminowanie uciążliwych dla oczu refleksów świetlnych – odblasków powstających w wyniku padania światła na okulary. Antyrefleksy świetnie sprawdzają się też podczas oglądania telewizji czy podczas nocnej jazdy samochodem. Ciekawym rozwiązaniem są też soczewki okularowe fotochromowe. Są to inteligentne soczewki, które reagują na światło – przyciemniają się na słońcu, a rozjaśniają w pomieszczeniach. Na rynku obecne są już od około lat 60. XX w. Przez lata doprecyzowano ich formułę, dzięki czemu dzisiaj są bardzo popularne wśród osób, które często przemieszczają się z miejsc o dużym naświetleniu do przyciemnionych.
Nowinki technologiczne
Rynek odpowiada także na potrzeby sportowców. Soczewki okularowe dla osób uprawiających sport tworzone są z materiałów odpornych na uszkodzenia i zarysowania i dopasowane do indywidualnych potrzeb sportowca. Możliwe jest na przykład stworzenie okularów korekcyjnych dla pływaków. Nowoczesne technologie nie stawiają dzisiaj żadnych barier. Zresztą obecnie okulary przestają być już używane wyłącznie do korekcji wzroku. To coraz częściej dodatek technologiczny. W Japonii skonstruowano prototypowe okulary z wbudowanym GPS-em, które za pomocą diod LED doprowadzą użytkownika do celu. Dzięki wbudowanemu czujnikowi rozpoznają położenie głowy użytkownika, a następnie używają diod LED na oprawie, aby pokazać, w którą stronę zmierzać. Swoje nowoczesne okulary przedstawiło także Google. Okulary Google Glass pozwalają na rejestrowanie obrazu i dźwięku czy robienie zdjęć. Na życzenie wyświetlają temperaturę i prognozę pogody. Pozwalają także od razu dzielić się nagraniami za pośrednictwem internetu. Dodatkowo są zintegrowane z wirtualnym tłumaczem Google Translate, który może okazać się przydatny na przykład podczas zagranicznych podróży.
Okulary za darmo
Pewne jest, że na rynku okularów w najbliższych latach sporo się będzie działo. Badania pokazują, że prawie połowa osób w wieku 16–54 lat potrzebuje korekcji wzroku. Oczy cierpią z powodu powszechnej komputeryzacji. Warto pamiętać, że od kilku lat można uzyskać refundację na zakup okularów: od pracodawcy albo Narodowego Funduszu Zdrowia. Zgodnie z obowiązującą ustawą, każdej osobie pracującej przed komputerem przez co najmniej połowę dobowego wymiaru czasu pracy, pracodawca powinien zapewnić okulary do pracy, korygujące wzrok. Oznacza to, że pracownik, który pracuje przy komputerze i któremu lekarz okulista podczas badań profilaktycznych, w ramach obowiązkowej opieki zdrowotnej, zaleci stosowanie okularów korekcyjnych, może domagać się zwrotu środków przeznaczonych na ich zakup. Aby go uzyskać, pracownik musi wystąpić z podaniem o dofinansowanie kosztów zakupu okularów korekcyjnych. Dofinansowanie można uzyskać także z Narodowego Funduszu Zdrowia. Wystarczy posiadać receptę na okulary wystawioną przez okulistę, który ma podpisana umowę z NFZ, potwierdzić receptę w lokalnym oddziale NFZ i udać się z nią do zakładu optycznego, który ma podpisaną umowę z funduszem. Optyk od ceny soczewek odejmuje wartość przysługującej refundacji.
Autor: Justyna Sobolak
