Zmiana temperatur, suche powietrze w pomieszczeniach i osłabienie całego organizmu (jesień i zima to sezon przeziębień) wpływają znacząco na jakość widzenia. Kiedy dzień staje się krótszy i zmniejsza się ilość światła naturalnego, czas zadbać o zdrowie oczu.

Po zmianie czasu z letniego na zimowy wcześniej zapada zmrok i w rezultacie dłużej korzystamy ze światła sztucznego. Twoje źrenice reagują na pogorszone warunki oświetleniowe: rozszerzają się, by wpuścić więcej światła. To sprawia, że zmienia się głębia ostrości, a widzenie jest nie tak wyraźne jak przy świetle dziennym. Dlatego o tej porze roku warto nosić nawet najmniejszą, aktualną korekcję okularową (lub odpowiednio dobrane soczewki kontaktowe). 

W zimnych i wietrznych warunkach wiele osób skarży się na częste łzawienia oczu. Jest to typowa, choć zazwyczaj nieprzyjemna reakcja obronna organizmu na czynniki drażniące powierzchnię oka. Aby zapobiec łzawieniu, załóż okulary. Działają one jak bariera dla warunków atmosferycznych i zapewniają oczom ochronę przed wiatrem.

Gdy okulary parują

Jeśli zdarza się, że Twoje okulary są zaparowane, np. po założeniu maseczki ochronnej czy w wyniku źle dobranej oprawy korekcyjnej, która zbyt mocno opiera się na policzkach, zauważ, kiedy dzieje się to najczęściej. Aby rozwiązać ten problem, możesz: 

  • zadbać o prawidłowe dopasowanie okularów do twarzy; 
  • wybrać soczewki z hydrofilną powłoką, która zapewnia łatwą pielęgnację i szybsze odparowywanie; 
  • kupić profesjonalny płyn czyszczący do okularów (antyfog) – niweluje on efekt pary i przedłuża żywotność powłok antyrefleksyjnych.

Gdy wokół śnieg lub lód

Okulary przeciwsłoneczne służą nam nie tylko w lecie. Jesienią i zimą również. Ze względu na to, że śnieg i lód skutecznie odbijają światło słoneczne, promieniowanie UV może docierać do Twoich oczu również od powierzchni ziemi. Choć początkowo możesz nie odczuwać żadnych jego skutków, to skumulowane w tkance oka zwiększa ryzyko wystąpienia chorób takich jak: zaćma, skrzydlik czy zwyrodnienie plamki żółtej. Optymalną ochronę przed promieniowaniem dają okulary z filtrem UV kategorii 3. Warto się w nie zaopatrzyć.

Jeśli jednak lubisz sporty zimowe lub wspinaczkę górską, koniecznie stosuj filtry kategorii 4. W przeciwnym razie narazisz się na ślepotę śnieżną. Intensywna ekspozycja na światło UV powoduje oparzenie rogówki nawet w ciągu godziny, choć objawy mogą być odczuwalne dopiero po 12 godzinach [1]. Filtr kategorii 4 zapewnia 100% ochrony przed szkodliwym UV. Poza tym, oprawa okularów sportowych powinna być mocno zaokrąglona i przylegająca, by jak najlepiej chronić powierzchnię oka. Odpowiednim materiałem na soczewki okularowe będzie w tym przypadku poliwęglan – jest lekki i bardzo trwały. Rozważ też zakup szkieł polaryzacyjnych, które szeregują promienie i zwiększają kontrast widzenia.

Gdy jesteś kierowcą

Jeśli prowadzisz samochód, jesienią i zimą możesz odczuwać pogorszenie widoczności w trakcie jazdy, ponieważ w tych porach roku słońce znajduje się znacznie niżej i powoduje olśnienie. Jak sobie pomóc? Upewnij się, że przednia szyba oraz lusterka samochodowe są czyste. Zakładaj okulary przeciwsłoneczne z aktualną korekcją lub okulary z nakładką przeciwsłoneczną, które zniwelują refleksy. Koniecznie zapytaj również optyka o powłokę antyrefleksyjną redukującą efekt olśnienia. 

Gdy pracujesz z ekranem i w pomieszczeniu

Odkąd pandemia COVID-19 spowodowała, że coraz więcej czasu spędzasz wewnątrz, a chłodne dni mniej sprzyjają wychodzeniu i codziennej aktywności fizycznej na świeżym powietrzu, Twoje oczy potrzebują dodatkowego wsparcia.

Suchość i zmęczenie oczu może pojawić się, gdy korzystasz z komputera. Jeśli pracujesz w trybie zdalnym lub w jesienno-zimowe wieczory spędzasz więcej czasu z ekranami, mrugasz znacznie rzadziej. Przy skupianiu wzroku w bliskiej odległości – nawet o 60% [2]. Dbaj o higienę brzegów powiek i rozważ używanie kropli nawilżających. Wybierz je najlepiej w porozumieniu ze swoim specjalistą, który wskaże odpowiednie produkty do pielęgnacji.

Aby nie przemęczać wzroku, stwórz sobie również prawidłowe warunki na stanowisku pracy. Monitor ustaw w odległości 60-70 cm od oczu, bokiem do okna, tak aby na ekranie nie pojawiały się refleksy. Zachowuj odpowiednią higienę pracy wzrokowej. Stosuj regularne, krótkie przerwy w pracy z bliska – Twoje oczy będą mogły odpocząć od niebieskiego światła i napięć mięśniowych. Staraj się też ograniczać czas spędzany z ekranami, aby uniknąć cyfrowego zmęczenia wzroku.

Centralne ogrzewanie i niska wilgotność powietrza w pomieszczeniu wpływają na suchość oczu. Takie warunki wzmagają uczucie podrażnienia i doprowadzają do szybszego odparowywania łez – co powoduje problemy z niestabilnym widzeniem. Aby poczuć się bardziej komfortowo, postaraj się:

  • zmniejszyć temperaturę w pomieszczeniach, 
  • wietrzyć pomieszczenie przez kilka minut, 
  • używać nawilżaczy powietrza lub ustawić pojemnik z wodą obok kaloryfera,
  • pamiętać o prawidłowym nawadnianiu organizmu - pij minimum 2 litry wody dziennie, 
  • dbać o prawidłową dietę – unikaj żywności przetworzonej, półproduktów i nadmiernej ilości cukrów prostych
  • rzucić palenie papierosów, gdyż dym tytoniowy szkodzi zdrowiu oczu.

Gdy panuje smog

W rozwijającym się świecie rośnie zanieczyszczenie powietrza z powodu emisji szkodliwych pyłów i gazów. Smog jest największy, kiedy sprzyjają mu warunki, takie jak: mróz, brak wiatru i wysoka wilgotność powietrza. Najbardziej narażone na działanie smogu są dzieci i osoby starsze. Szczególnie szkodliwy jest pył PM10, który drażni i wysusza aparat ochronny oka: dochodzi do nadmiernego parowania, wysychania lub upośledzenia produkcji łez. Konsekwencją jest zespół suchego oka lub stan zapalny powierzchni oka [3]. Aby uchronić się przed szkodliwymi skutkami smogu: 

  • w czasie nasilenia zanieczyszczeń pozostań w domu, 
  • noś okulary korekcyjne lub przeciwsłoneczne, które stanowią barierę dla pyłu,
  • jeśli korzystasz z soczewek kontaktowych, wybieraj te jednodniowe oraz przestrzegaj higieny rąk,
  • używaj kropli nawilżających, które wypłukują pyły,
  • w domu korzystaj z oczyszczacza powietrza.

Troszcz się o swoje oczy

Jeżeli w okresie jesienno-zimowym zauważysz jakiekolwiek problemy ze wzrokiem, umów się na wizytę do naszego okulisty lub optometrysty, by zadbać o odpowiednią higienę wzroku i dobrać aktualną korekcję. W Medicover Optyk zaopatrzysz się w odpowiednie okulary, soczewki kontaktowe oraz produkty do pielęgnacji oczu i ochrony wzroku.

Bibliografia 

[1] Field Guide to Wilderness Medicine, 32, 371-392; rozdz. Wilderness Eye Emergencies

[2] Wpływ pracy wzrokowej na film łzowy i stopień zmęczenia oczu. Alicja Pas-Wyroślak, Ewa Wągrowska-Koski

[3] Eye protection against effects of smog Janusz Czajkowski; Robert Grabowski 

Autor: Weronika Kołeczek, dyplomowana optometrystka, Medicover Optyk