Metocard

Metocard co to jest?

Metocard to lek na nadciśnienie i inne schorzenia układu krążenia. Dostępny jest wyłącznie za okazaniem recepty. Występuje pod dwiema nazwami handlowymi, w kilku postaciach o różnej dawce substancji czynnej. Pod nazwą Metocard sprzedawane są:

• tabletki 50 mg, 30 sztuk
• tabletki 100 mg, 30 sztuk
• roztwór do wstrzykiwań 1 mg/1ml, 5 ampułek po 5 ml.

Metocard 50 mg i 100 mg został objęty refundacją 100% dla osób powyżej 75 roku życia, zgodnie z zaleceniami i wskazaniami ChPL.

Pełny skład preparatu

1 tabletka Metocard zawiera 50 lub 100 mg winianu metoprololu.
Substancje pomocnicze: skrobia ryżowa, celuloza mikrokrystaliczna, laktoza jednowodna, powidon, talk, magnezu sterynian.

1 ampułka Metocard zawiera 5 mg winianu metropololu.
Substancje pomocnicze: sodu chlorek, woda do wstrzykiwań.

Jak działa Metocard?

Preparat powoduje zmniejszenie lub całkowite zahamowanie działania katecholamin na serce. Katecholaminy wydzielane są szczególnie pod wpływem stresu fizycznego lub psychicznego, a ich pojawienie się w organizmie może powodować tachykardię, zwiększać kurczliwość serca czy obniżać ciśnienie tętnicze. Ponadto lek wykazuje słabe działanie stabilizujące na błony komórkowe.

Tabletki po podaniu doustnym są wchłaniane szybko i prawie całkowicie. Tabletki o przedłużonym działaniu zawierają dużą liczbę peletek, które rozprzestrzeniają się w przewodzie pokarmowym i uwalniają metoprolol w sposób kontrolowany i ciągły przez 20 godzin. Lek podany dożylnie ulega dystrybucji w organizmie w przeciągu 5 - 10 minut. Niezależnie od postaci preparatu substancja czynna jest metabolizowana w wątrobie, a wydalana wraz z moczem.

Szybkie podanie leków z metoprololem po ostrym zawale mięśnia sercowego zmniejsza obszar martwicy oraz ryzyko migotania komór. Pozwala także na zmniejszenie dawek środków przeciwbólowych.

Tabletki Metocard wskazane są osobom dorosłym, które cierpią z powodu nadciśnienia tętniczego, dławicy piersiowej i zaburzeń rytmu serca, szczególnie częstoskurczu komorowego. Mogą być także stosowane pomocniczo w leczeniu nadczynności tarczycy.

Tabletki o przedłużonym uwalnianiu również zaleca się pacjentom dorosłym w leczeniu nadciśnienia tętniczego krwi, dławicy piersiowej i zaburzeń rytmu serca. Ponadto stosowane są w kołataniu serca wywołanym czynnościowymi zaburzeniami pracy serca, w stabilnej objawowej niewydolności serca w skojarzeniu z innymi metodami, zapobiegawczo przeciw ponownemu zawałowi mięśnia sercowego po przebyciu ostrej fazie zawału serca oraz przeciw śmierci z przyczyn sercowych, a także w migrenach. U dzieci powyżej 6 roku życia lek stosuje się w nadciśnieniu tętniczym.

Preparat do wstrzykiwań wykorzystywany jest w leczeniu częstoskurczów, zwłaszcza częstoskurczów nadkomorowych. Jego podanie w ostrym zawale serca obniża śmiertelność.

Kiedy nie stosować tego leku

Istnieją pewne przeciwwskazania do przyjmowania tego leku. Nie należy go stosować w żadnej z postaci, jeśli u pacjenta występuje:

• nadwrażliwość na substancję czynną, inne β-adrenolityki lub nadwrażliwość na pozostałe substancje obecne w składzie,
• nieleczona niewydolność serca z obrzękiem płuc, niedociśnieniem lub niedokrwieniem narządów,
• bradykardia zatokowa istotna klinicznie,
• wstrząs kardiogenny,
• zespół chorego węzła zatokowego,
• blok przedsionkowo-komorowy 2 i 3 stopnia,
• ciężkie zaburzenia krążenia tętnic obwodowych,
• kwasica metaboliczna,
• nieleczony chromochłonny guz nadnerczy,
• podejrzewany zawał serca, jeśli czynność serca wynosi mniej, niż 45 skurczów na minutę, ciśnienie skurczowe jest poniżej 100mmHg lub odstęp PQ jest większy od 0,24 s.,
• leczenie produktami zwiększającymi kurczliwość serca (o działaniu inotropowym będącymi agonistami receptorów β-adrenergicznych), zarówno krótkotrwałe jak i długotrwałe.

W przypadku tabletek czynnikiem wykluczającym są także:

• ciężkie zaburzenia obwodowego krążenia tętniczego,
• niedociśnienie,
• ciężka astma oskrzelowa,
• przewlekła obturacyjna choroba płuc,
• stosowanie jednocześnie inhibitorów MAO, innych niż inhibitory MAO-B,
• za wyjątkiem OIOM – jednoczesne podawanie dożylne leków blokujących kanały wapniowe lub innych leków o działaniu przeciwarytmicznym.

Przed rozpoczęciem stosowania tabletek w niewydolności serca i powtarzającym się ciśnieniu skurczowym >100 mmHg wskazane jest badanie.

Dawkowanie preparatu

Dawkowanie Metocard zależne jest od indywidualnej tolerancji pacjenta, leczonego schorzenia oraz postaci, w jakiej preparat ma być przyjmowany. Te czynniki warunkują wielkość przyjmowanych dawek, ich częstotliwość oraz czas trwania terapii.

W przypadku tabletek Metocard 50 i 100 mg:

• W nadciśnieniu tętniczym stosuje się dawkę 100 – 400 mg na dobę, jednorazowo lub w dwóch dawkach podzielonych. Terapię rozpoczyna się od dawki dobowej 100 mg, którą można zwiększać o 100 mg w odstępach tygodniowych, w zależności od efektów leczenia i stanu pacjenta, nie przekraczając 400 mg na dobę. Gdyby dawka ta nadal nie przynosiła zadowalającego efektu, można dodatkowo wdrożyć lek moczopędny lub inny o działaniu obniżającym ciśnienie krwi.
• W przypadku dławicy piersiowej preparat należy podawać w dawce 50 – 100 mg od 2 do 3 razy na dobę.
• W leczeniu zaburzeń rytmu stosuje się dawki 50 – 100 mg podawane 2 lub 3 razy na dobę. Jeżeli dobrana dawka okaże się niewystarczająca, można zastosować 300 mg substancji na dobę w podziale na mniejsze dawki.
• Jeżeli lek stosowany jest w nadczynności tarczycy, należy podawać 50 mg 4 razy na dobę. W razie wystąpienia eutyreozy dawkę należy zmniejszyć.
• Po ostrej fazie zawału mięśnia sercowego podanie tabletek Metocard należy rozpocząć w ciągu 15 minut od dożylnego podania ostatniej dawki metoprololu. Przez pierwsze 48 godzin pacjent powinien przyjmować dawkę 50 mg co 6 godzin. Jeżeli preparat podany dożylnie nie był tolerowany, pacjentowi należy podawać połowę zalecanej dawki tabletek (25 mg). Najczęściej stosowana dobowa dawka podtrzymująca wynosi 200 mg substancji czynnej podawanej w sposób podzielony.

Preparat do wstrzykiwań powinien być podawany wyłącznie przez personel doświadczony jego stosowaniu. Stosowany jest dożylnie według następujących wytycznych:

W leczeniu częstoskurczów podaje się 5 mg winianu metoprololu z szybkością 1-2 mg na minutę. Dawkę można ponawiać co 5 minut, aż zostanie uzyskany pożądany efekt terapeutyczny. Zazwyczaj wystarczająca dawka wynosi od 10 do 15 mg, przy czym maksymalna dopuszczalna dawka to 20 mg.

• W przypadku zawału mięśnia sercowego preparat powinien być zastosowany w ciągu 12 godzin od pojawienia się bólu w klatce piersiowej. Leczenie rozpoczyna się od dożylnego podania dawki 5 mg. Następnie co 2 minuty należy powtarzać dawkę 5 mg, maksymalnie do łącznego podania 15 mg. Po każdej z kolejnych dawek należy sprawdzić częstość skurczów serca oraz wysokość ciśnienia tętniczego. Nie należy podawać następnej dawki, jeżeli czynność serca jest wolniejsza niż 40/min, ciśnienie skurczowe wynosi poniżej 90 mmHg i odcinek PQ jest dłuższy niż 0,26 s, a także gdy skóra pacjenta będzie spocona i zimna lub nastąpi zaostrzenie duszności. Po upływie 15 minut od podania ostatniej dawki preparatu dożylnie, należy podać pacjentowi tabletkę z zawartością 50 mg substancji czynnej i kontynuować nimi terapię co 6 godzin przez 2 doby. W razie nietolerancji po podaniu dożylnym stosuje się połowę dawki doustnej.

Możliwe skutki uboczne

Metocard może wywołać działania niepożądane. Ich lista została zawarta w ulotce preparatu. Obowiązkiem pacjenta jest zapoznanie się z nią przed rozpoczęciem terapii.

Bardzo często występującym skutkiem ubocznym leku jest zmęczenie.

Często notuje się: ból i zawroty głowy, zaburzenia równowagi połączone z omdleniem (nie dotyczy preparatu do wstrzykiwań), bradykardię, kołatanie serca, wyraźne zmniejszenie ciśnienia tętniczego krwi i niedociśnienie ortostatyczne, bardzo rzadko z omdleniem (w przypadku tabletek o przedłużonym uwalnianiu skutek ten pojawia się bardzo często), duszność wysiłkową, nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunkę, zaparcia, uczucie zimna w obwodowych częściach kończyn (w przypadku tabletek występuje niezbyt często).

Niezbyt często zgłaszano: zwiększenie masy ciała, depresję, osłabienie koncentracji, senność lub bezsenność, koszmary senne, parestezje, zaostrzenie objawów niewydolności serca o charakterze przejściowym, blok przedsionkowo-komorowy I stopnia, ból w okolicy przedsercowej, skurcz oskrzeli, wymioty, wysypkę (pokrzywka łuszczyco-podobna i dystroficzne zmiany skórne), zwiększoną potliwość, skurcze mięśni, obrzęki.

W przypadku preparatu do wstrzykiwań niezbyt częstym objawem niepożądanym jest także wstrząs kardiogenny u pacjentów z ostrym zawałem mięśnia sercowego.

Wśród rzadkich skutków ubocznych pojawiają się: zaostrzenie utajonej cukrzycy (nie dotyczy Metocard do wstrzykiwań), nerwowość, napięcie, zaburzenia widzenia, suchość lub podrażnienie oczu, zapalenie spojówek, czynnościowe objawy zaburzeń pracy serca, zaburzenia rytmu serca, zaburzenia przewodzenia w sercu, nieżyt nosa, suchość w ustach, nieprawidłowe wyniki badań czynności wątroby, wypadanie włosów, impotencja i inne zaburzenia seksualne, plastyczne stwardnienie prącia (choroba Peyroniego) (nie dotyczy Metocard do wstrzykiwań).

W przypadku preparatu do wstrzykiwań rzadko występują również nasilenie istniejącego bloku przedsionkowo-komorowego, zespół Raynauda oraz dodatnie miano przeciwciał przeciwjądrowych, które nie jest związane z toczniem rumieniowatym układowym.

Skutki występujące bardzo rzadko znacznie różnią się w zależności od postaci preparatu. W przypadku Tabletek Metocard oraz tabletek o przedłużonym uwalnianiu są to: trombocytopenia, leukopenia, zapominanie lub osłabienie pamięci, splątanie, omamy, szumy uszne, martwica u pacjentów z ciężkimi chorobami naczyń obwodowych występujących przed leczeniem, pogorszenie chromania przestankowego, zaburzenia smaku, zapalenie wątroby, reakcje związane z nadwrażliwością na światło, zaostrzenie łuszczycy, bóle stawów.

Częstość występowania niektórych z nich jest nieznana. W przypadku tabletek Metocard i tabletek o przedłużonym uwalnianiu należą do nich także: zmiany osobowości (np. zmiany nastroju), zaburzenia słuchu, pogorszenie zespołu Raynauda, łuszczycopodopne zmiany na skórze, wystąpienie łuszczycy, osłabienie mięśni.

Interakcje z alkoholem

Po połączeniu Metocard z alkoholem zachodzą interakcje o charakterze niemożliwym do przewidzenia. Spożywanie alkoholu w ilościach od umiarkowanych do dużych przez długi czas powoduje wzrost ciśnienia tętniczego oraz może zmniejszać skuteczność działania leków przeciwnadciśnieniowych beta-adrenolitycznych. Stan poważnego upojenia alkoholowego może z kolei wywołać zwiększenie niedociśnienia ortostatycznego. Przed rozpoczęciem przyjmowania leków typu Metocard należy pacjentów uczulić, by nie spożywali w tym czasie alkoholu.

Metocard w ciąży

Stosowanie preparatu w ciąży jest niewskazane. Leki z grupy β-adrenolityków, do której należy, niosą ze sobą ryzyko śmierci płodu oraz przedwczesnego porodu. Długotrwałe stosowanie metoprololu przez kobiety ciężarne z łagodnym lub umiarkowanym nadciśnieniem tętniczym może prowadzić do opóźnienia rozwoju wewnątrzmacicznego płodu. Ponadto preparaty β-adrenolityczne mogą wywołać bradykardię u płodów i noworodków, a także wydłużyć czas porodu. Zgłaszano także przypadki wystąpienia u noworodków hipoglikemii, niedociśnienia, zwiększonej bilirubinemii oraz utrudnionej odpowiedzi na niedotlenienie tkanek.

W związku z tymi zagrożeniami tabletki mogą być wdrożone wyłącznie wtedy, gdy korzyści dla matki są większe, niż ryzyko dla zarodka lub płodu. Metocard należy odstawić 49-72 godziny przed planowanym terminem porodu, a jeżeli nie można tego zrobić, to zachodzi konieczność obserwacji noworodka pod kątem objawów zablokowania receptorów β-adrenergicznych przez pierwsze 2 lub 3 doby życia.

Metocard a karmienie piersią

Preparat podczas karmienia piersią można przyjmować jedynie, gdy jest to konieczne, a korzyści dla pacjentki przewyższają ryzyko dla dziecka. Stężenie metoprololu w mleku kobiety jest 3 razy większe, niż w osoczu jej krwi, więc znacznie większa ilość leku przekazywana jest dziecku. Mimo, że badania wykazały, iż poza kobietami o powolnym metabolizmie wpływ na dzieci karmione piersią przez matki stosujące preparat jest niewielki, to jednak należy je szczególnie obserwować.