Zakrzepowo zatorowe przewlekłe nadciśnienie płucne jest bardzo rzadkim następstwem ostrego zatoru płucnego. U części chorych dochodzi do wbudowania materiału zatorowego w ściany naczyń
płucnych i powstania zwężeń lub niedrożności gałęzi tętnicy płucnej. Proces przebudowy gałęzi tętnic
płucnych jest przyczyną narastającego nadciśnienia płucnego.

Zatorowość płucna występuje w Polsce u około 20 tys. osób rocznie. Jednak tylko u około 20-30 osób wykonuje się operacje. Leczenie operacyjne jest jedyną szansą na zdrowie, gdy wyczerpane zostaną farmakologiczne formy leczenia. Oddział Kardiochirurgii Szpitala Medicover ma największe doświadczenie w Polsce w leczeniu operacyjnym zatorowości płucnej. Jako jedyny ośrodek wykonuje regularnie operacje przewlekłej zatorowości płucnej (endarterektomię tętnic płucnych).

Najczęstszymi objawami nadciśnienia płucnego są:

  • duszność wysiłkowa
  • ograniczenie tolerancji wysiłku
  • obrzęki
  • nietypowe bóle w klatce piersiowej
  • bóle głowy
  • utraty przytomności

Leczeniem przewlekłego nadciśnienia płucnego jest endarterektomia płucna. 
Operacja wykonywana jest w znieczuleniu ogólnym. Chirurg uzyskuje dostęp do serca przez podłużne przecięcie mostka. Operacja wykonywana jest z zastosowaniem krążenia pozaustrojowego, czyli sztucznego płuco-serca (krew poprzez specjalne kaniule płynie do pompy, która ją natlenia, a następnie wraca do chorego). Po uruchomieniu krążenia pozaustrojowego chory jest schładzany do około 19-20oC. Po osiągnięciu tej temperatury zatrzymuje się krążenie pozaustrojowe, wtedy otwiera się obie gałęzie tętnicy płucnej i usuwa się z nich świeże lub zorganizowane skrzepliny. Typowe zatrzymanie krążenia pozaustrojowego trwa od 20 do 60 minut. Po usunięciu skrzeplin chirurg przywraca krążenie pozaustrojowe i chory jest ogrzewany do temperatury 36,6oC. Po stabilizacji krążenia chorego, odłącza się krążenie pozaustrojowe.

Przygotowanie do operacji

  • z wyjątkiem sytuacji ratujących życie, na 6 tygodni przez operacją należy wykonać szczepienie przeciwko WZW B (żółtaczka zakaźna)
    Konieczne jest oznaczenie grupy krwi
  • należy wykonać podstawowe badania: morfologię krwi, badanie ogólne moczu, RTG klatki piersiowej.
  • wskazane jest odstawienie wybranych leków przeciwkrzepliwych – po konsultacji z lekarzem.
  • Pacjent rozpoczyna hospitalizację dzień przed zabiegiem, ponieważ całe przygotowanie odbywa się już w Oddziale

Rekomendujemy oddanie krwi przez członka rodziny pacjenta w Regionalnym Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa, przy ulicy Saskiej w Warszawie. Oddający krew nie musi posiadać tej samej grupy krwi co pacjent. Należy podać dane pacjenta, dla którego oddawana jest krew.

Postępowanie po zabiegu

Po operacji pacjent zostaje przeniesiony na oddział pooperacyjny (Intensywnej Terapii), gdzie pozostaje średnio 1 lub 2 doby. Następnie zostaje przeniesiony do Oddziału Kardiochirurgii na kilka kolejnych dni w zależności od stanu zdrowia. W tym Pacjent jest monitorowany i wprowadzane są także pierwsze elementy rehabilitacji. Cały pobyt w Szpitalu jak również powrót do pełni sił trwają zazwyczaj krócej niż w przypadku operacji metodą klasyczną.

Rekonwalescencja

Powrót do pełni sił zabiera zazwyczaj kilka, ale czasem nawet kilkanaście tygodni. Zaleca się stosowanie lekkostrawnej, zbilansowanej diety, unikanie używek, ograniczenie stresu. Niezwykle ważna jest umiarkowana, dostosowana do możliwości pacjenta, aczkolwiek regularna aktywność fizyczna.

Po zabiegu pacjent może zostać skierowany na rehabilitację kardiologiczna do ośrodków NFZ.

Zalecenia dla chorego po operacji kardiochirurgicznej

Skontaktuj się z nami i dowiedz się więcej.
Infolinia dla pacjentów NFZ: tel. 500 900 543
Rejestracja dla pacjentów komercyjnych: 500 900 900  |  Napisz do nas >>

O przyczynach i leczeniu zatorowości płucnej mówią dr. n. med. Krzysztof Wróbel, p.o. Kierownika Oddziału Kardiochirurgii Szpitala Medicover, który jako pierwszy w Polsce wykonał małoinwazyjną naprawę zastawki mitralnej na bijącym sercu i lek. med. Dariusz Zieliński, kardiochirurg prowadzący w Szpitalu Medicover program chirurgicznego leczenia zatorowo-zakrzepowego nadciśnienia płucnego i zatorowości płucnej wdrożony przez prof. dr hab. med. Andrzeja Biedermana.

Czym jest zatorowość płucna i jakie są jej pierwsze symptomy - co nas powinno niepokoić?

Niestety, nie ma objawów, które są charakterystyczne dla tej choroby. Wszystko zależy od ilości materiału zatorowego, który przedostał się do tętnic płucnych. Może ona przebiegać od formy bezobjawowej, po nagłe zatrzymanie krążenia. Podejrzewać ją można u pacjentów z dusznością, bólem w klatce piersiowej, omdleniem, ale są to objawy, które znacznie częściej towarzyszom innym chorobom. Dopiero na podstawie obrazu klinicznego i czynników ryzyka określa się prawdopodobieństwo wystąpienia zatorowości. Rozpoznanie potwierdza się badaniem tomografii komputerowej.

Co wpływa na pojawienie się tego problemu zdrowotnego?

Ryzyko zatorowości płucnej rośnie wraz z długością życia pacjenta, ale może dotknąć osób w każdej grupie wiekowej. Duże znaczenie mają czynniki ryzyka takie jak: długie unieruchomienie (po operacjach - szczególnie ortopedycznych, czy po długich podróżach), choroby nowotworowe, antykoncepcja hormonalna, zaburzenia krzepnięcia (o których często pacjenci nie wiedzą) i wiele, wiele innych. Również stres jest wymieniony wśród czynników ryzyka wg. wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Zatem sytuacja permanentnego stresu, w jakim żyjemy może przyczyniać się do tego typu chorób.

Jak wygląda leczenie? Czy można uniknąć operacji?

Niedawno przyjęta została do Oddziału Kardiochirurgii Szpitala Medicover pacjentka z powodu ostrej zatorowości płucnej, w stanie bezpośredniego zagrożenia życia. Leczeniem pierwszego wyboru jest metoda polegająca na stosowaniu leków, które mają za zadanie rozpuszczenie skrzeplin w tętnicach płucnych. Jednak z powodu przeciwwskazań występujących u pacjentki nie można było zastosować tej metody. Zespół Oddziału zdecydował się wykonać operację ratującą jej życie.

Proszę pamiętać, że wszystkie operacje ostrej zatorowości płucnej są operacjami ratującymi życie. Bez operacji ryzyko zgonu jest wysokie. Efekt operacji zależy od skutecznego udrożnienia tętnic płucnych w trakcie zabiegu. W tym przypadku u pacjentki przeprowadzono operację usunięcia materiału zatorowego z zastosowaniem krążenia pozaustrojowego w hipotermii, czyli schłodzeniu pacjentki do temperatury 20-25°C. Dodatkowo, z powodu obecności zmian zatorowych o charakterze przewlekłym w dystalnych odcinkach tętnic płucnych, wykonano odpowiednie procedury chirurgiczne.

Od czego zależy powrót do zdrowia?

Jego przebieg po operacjach związanych z zatorowością płucną jest porównywalny do innych operacji kardiochirurgicznych, jesli nie wystąpiły powikładnia. Niestety, komplikacje są trudne do przewidzenia i w dużej mierze zależne od wyjściowego stanu zdrowia pacjenta oraz towarzyszących zaburzeń funkcji narządów (nerek, wątroby). W przypadku operowanej pacjentki z ostrą zatorowością płucną, efekt operacji jest dobry. Ma ona duże szanse na powrót do pełni zdrowia.

Oddział Kardiochirurgii
Szpital Medicover
Aleja Rzeczypospolitej 5
02-972 Warszawa  

Szpital Medicover