Kiła - objawy kiły, leczenie, zarażenie

Kiła to choroba przenoszoną głównie drogą płciową. Wielu ludzi uważa, że to choroba naszych przodków, tymczasem kiła jest groźna dla człowieka również i dziś. Jak ją rozpoznać? I kto powinien się zbadać?
Testy na kiły wykonuje się obowiązkowo kobietom w ciąży.

Nieleczona kiła może prowadzić do uszkodzenia układu nerwowego, układu krążenia, uszkodzenia kości, stawów, utraty wzroku, a w niektórych przypadkach nawet do śmierci.

Kiła jest chorobą, która grozi poważnymi konsekwencjami dla naszego zdrowia. Bo choć wielu ludzi sądzi, że kiła to choroba sprzed wieków, okazuje się, że jest ona dla nas ciągle aktualnym zagrożeniem. Według Światowej Organizacji Zdrowia co roku na kiłę zachorowuje 12 mln ludzi. Wzrost zachorowań jest również widoczny w Polsce od lat 90.

Testy na kiłę są wskazane po każdym niezabezpieczonym stosunku seksualnym. Warto je zrobić także po zażyciu substancji psychoaktywnych, a nawet po wypiciu alkoholu, jeśli nie pamiętamy, jak zachowywaliśmy się po tych używkach i mogliśmy znaleźć się w ryzykownej sytuacji.

Badanie na kiłę. Tylko w marcu -15% na badania

KUP TERAZ

Jak można zarazić się kiłą?

Kiła jest chorobą przenoszoną drogą płciową, dlatego zarazić się nią można podczas stosunku, jednak nie tylko pochwowego, ale również analnego i oralnego. Inne drogi zakażenia są bardzo mało prawdopodobne.

Kiłą nie można zarazić się także przez zwykły pocałunek. Choroba nie przenosi się drogą kropelkową, dlatego zwykły kontakt z osobą zarażoną nie jest groźny. Podanie ręki czy dotykanie tych samych przedmiotów codziennego użytku nie spowoduje zakażenia bakterią kiły.

Jednak należy pamiętać, że bakterie krętka bladego przenikają do organizmu nie tylko przez błony śluzowe, ale również uszkodzenia skóry, dlatego dotknięcie wydzieliny z kiłowych owrzodzeń lub zakażonej krwi dłonią, na której mamy zadrapanie, również może prowadzić do zakażenia.

Możliwą drogą zakażenia jest przeniesienie choroby z matki na dziecko – podczas porodu.

Jak uniknąć zakażenia kiłą?

Najważniejsze to stosowanie ochrony podczas kontaktów seksualnych i unikanie przygodnych kontaktów z nieznajomymi partnerami.

Lekarze zalecają stosowanie prezerwatyw i chusteczek lateksowych nie tylko w przypadku stosunku pochwowego, ale również analnego i oralnego. Nie jest to stuprocentowe zabezpieczenie przed chorobą, jednak pozwala znacznie zmniejszyć ryzyko zakażenia, a dotąd lepszego zabezpieczenia nie opracowano. Aby prezerwatywa właściwie chroniła przed przeniesieniem zakażenia powinna być użytkowana we właściwy sposób i odpowiednio przechowywana. Prezerwatywy kupuj w aptekach, gdzie są przechowywane właściwie i nie ma niebezpieczeństwa, że są przeterminowane bądź były narażone na zmiany temperatury czy promieniowanie słoneczne.

Jedynym, bardziej skutecznych zabezpieczeniem jest współżycie z jednym partnerem – jeśli partnerzy przed rozpoczęciem współżycia zbadają się i wykluczą chorobę, a potem będą sobie wierni, kiła nie będzie im straszna.

Objawy kiły w różnych fazach

Objawy kiły są różnorodne i niespecyficzne, co czasem utrudnia diagnozę. Są również różne w różnych fazach choroby, która może trwać latami.

Objaw pierwotny kiły

Bakterie krętka bladego dostają się do organizmu przez błony śluzowe lub uszkodzoną skórę. Jeśli dojdzie do zakażenia, to właśnie w miejscu, w którym bakterie wniknęły do organizmu po 3-9 tygodniach pojawiają się niewielkie, pojedyncze owrzodzenia. To tzw. objaw pierwotny.

Owrzodzenia te są zupełnie bezbolesne, przez co można ich nie zauważyć. Pojawiają się najczęściej w okolicach narządów płciowych, ale w przypadku stosunku oralnego również w gardle, na wargach i na języku. W zależności od rodzaju kontaktu seksualnego mogą wystapić na palcach dłoni bądź w kanale odbytu.

Po 2-4 tygodniach owrzodzenia samoistnie znikają. To może uśpić czujność chorego. Jego uwagę jednak powinno zwrócić to, że wraz z owrzodzeniami powiększają się okoliczne węzły chłonne.

Czasem zdarza się również, że kiła przebiega bez tego pierwotnego objawu, albo owrzodzenia przypominają bardziej opryszczkę.

Wysypka kiłowa (osutka)

W kolejnej fazie choroby zwykle na dłoniach, stopach, głowie i śluzówkach pojawia się wysypka kiłowa, tzw. osutka. Nie jest ona uciążliwa, ponieważ nie swędzi. Pierwszy rzut wysypki zwykle jest plamisty – to małe czerwone plamki. Kiedy zniknie, następują nawroty, tym razem już w formie grudek, z których po uszkodzeniu wycieka płyn surowiczy.

Takie nawroty osutki mogą trwać dwa lata i jest to najbardziej zakaźny okres choroby. Po upływie tego czasu choroba stopniowo staje się mniej zakaźna. Jednocześnie ustępuje wysypka nawet, jeśli kiła nie była leczona Żadne zewnętrzne objawy mogą nie być już widoczne, jednak krętki robią spustoszenie w narządach wewnętrznych. Kiła atakuje nerki, wątrobę, układ sercowo-naczyniowy i nerwowy, do tego kości, stawy, a nawet oczy i skórę. Jeśli choroba nie jest leczona, może prowadzić do utraty wzroku, chorób układu krążenia, zaburzeń neurologicznych i psychicznych, a nawet śmierci.

Badanie

Jeśli masz za sobą kontakt seksualny bez zabezpieczenia, nie czeka, czy zauważysz niepokojoące objawy, koniecznie zrób test na kiłę i w razie pozytywnego wyniku zgłoś się do dermatologa. Lekarz dokona wstępnego rozpoznania kiły na podstawie wywiadu z pacjentem i badania - wyglądu owrzodzeń lub zmianach wtórnych.

Kolejnym krokiem w potwierdzeniu jego wstępnej diagnozy będzie badanie serologiczne VDRL. To test z krwi, który wykorzystuje odczyny niekrętkowe – test wykrywa nieswoiste przeciwciała IgM i IgG, które pojawiają się we krwi chorego 5-6 tygodni od zakażenia. Test ten służy zarówno wykrywaniu kiły, jak również jest badaniem ilościowym, które pozwala ocenić skuteczność leczenia tej choroby.

Wykonanie testu VDRL jest bardzo proste. Z perspektywy pacjenta przebiega tak samo jak zwykłe badanie krwi. Pacjent nie wymaga specjalnego przygotowania..

Jeśli test wykona się zbyt wcześnie, badanie może dać wynik fałszywie ujemny. Jego wyniki mogą również zakłócać inne schorzenia jak toczeń, przewlekłe zapalenie wątroby, zespół antyfosfolipidowy.

Jeśli wynik testu VDRL jest pozytywny lub niejednoznaczny, wówczas wykonuje się kolejne testy, które wykrywają antygenty krętka – tzw sowiste antygeny krętka – FTA, FTA-Abs, TPHA, TPPA, EIA, CIA. Możliwe jest również wykrycie krętka w badaniach mikrobiologicznych, które jednak z uwagi na małą czułość, swoistość, trudność technologiczną i czasochłonność rzadko są stosowane w praktyce klinicznej. 

Badanie na kiłę dla kobiet w ciąży

Testy serologiczne kiły wykonuje się obowiązkowo kobietom w ciąży pomiędzy 5, a 10, tygodniem życia płodu. To dlatego, że w organizmie kobiety chorej na kiłę dochodzi do wewnątrzmacicznego zakażenia płodu bakteriami pochodzącymi z krwi matki.

W efekcie może dojść do śmierci płodu lub urodzenia martwego dziecka lub dziecka z poważnymi wadami rozwojowymi.

Do zakażenia może dojść również w trakcie porodu

Jeśli jednak kiła zostanie wykryta u matki wystarczająco wcześnie tj. do 16. tygodnia ciąży, chorobę można skutecznie wyleczyć i zapobiec kile wrodzonej dziecka.

Leczenie kiły

Po wykryciu choroby stosuje się kurację penicyliną, a w przypadku osób uczulonych lub odmowy leczenia penicyliną, innymi antybiotykami – doksycykliną lub ceftriaksonem. W przypadku alergii na penicylinę wskazane jest odczulanie. O rodzaju leczenia, dawkach i schemacie leczenia każdorazowo decyduje lekarz, po badaniu i wywiadzie z pacjentem. Rodzaj leczenia uzależniony jest od indywidualnych przeciwwskazań u pacjenta oraz fazy rozwoju choroby. Leczenie trwa, w zalezności od poziomu zaawansowania choroby, od 14 do 21dni i prowadzi do zlikwidowania zakaźności choroby oraz jej rozwoju i dalszego niszczenia narządów.

Jeśli kiła została wykryta wcześnie, można ją zupełnie wyleczyć, jednak nie da się zwykle naprawić szkód, jakie choroba już zdążyła wyrządzić w organizmie. Tym ważniejsze jest, żeby chorobę wykryć jak najwcześniej.

Badanie wykrywające kiłę wskazane jest u kobiet ciężarnych, ich partnerów oraz dawców krwi.

Przeczytaj także: Rzeżączka – objawy, przyczyny zakażenia i leczenie

Prezentowanych informacji o charakterze medycznym nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz indywidualnie, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję w porozumieniu z pacjentem. W przypadku chęci realizacji badań nieobjętych wskazaniami lekarskimi, pacjent ma możliwość ich odpłatnego wykonania. Należy potwierdzić przy zakupie badania szczegóły do jego przygotowania.
Data dodania 20.12.2017
Data ostatniej aktualizacji 21.03.2023