Bezdech senny

Jeżeli ciągle jesteś niewyspany i zmęczony, nawet gdy śpisz odpowiednią ilość godzin, oraz masz problemy z koncentracją i pamięcią w ciągu dnia, to należy sprawdzić, czy przyczyną tych dolegliwości nie jest schorzenie o nazwie obturacyjny bezdech senny.
Bezdech senny co to jest?

Szacuje się, że w populacji światowej problem ten dotyczy nawet do 25 proc. mężczyzn oraz 11 proc. kobiet. Najczęściej choroba jest rozpoznawana u mężczyzn w wieku 40–70 lat oraz u kobiet w okresie pomenopauzalnym.

Przyczyny bezdechu sennego 

Obturacyjny bezdech senny polega na zablokowaniu przepływu powietrza przez gardło podczas snu, na skutek jego „zapadnięcia się”. Zablokowanie przepływu powietrza prowadzi do zmniejszania stężenia tlenu we krwi, co w konsekwencji pobudza pracę mięśni oddechowych, która powoduje wybudzenie ze snu.

Cykl ten powtarza się wielokrotnie w ciągu nocy. W zależności od ciężkości choroby liczba bezdechów na godzinę snu może być różna. W postaci łagodnej obutarcyjnego bezdedchu sennego jest to od 5 do 15 na godzinę, a w postaci ciężkiej powyżej 30 razy na godzinę snu czyli chora osoba wybudza się nawet co 2 minuty.

Bezdech senny objawy

Do objawów nocnych należy przede wszystkim wyjątkowo głośne i nieregularne chrapanie. Okresy względnej ciszy odpowiadają fazie bezdechu, a bardzo głośne i eksplozywne dźwięki pojawiają się w chwili wybudzenia i przywrócenia wentylacji. Do innych powszechnych objawów nocnych należą: zwiększona aktywność ruchowa w trakcie snu, wzmożona potliwość, uczucie duszności i dławienia się, które generują lęk przed ponownym zaśnięciem, częste oddawanie moczu w nocy, kołatania serca oraz zgaga.

Objawy dzienne bezdechu sennego to przede wszystkim:

  • nadmierna senność w ciągu dnia,
  • poranne bóle głowy,
  • zaburzenia pamięci i koncentracji,
  • osłabienie libido i impotencja oraz zaburzenia emocjonalne, w tym depresja.

Problem obturacyjnego bezdechu sennego to nie tylko obniżona jakość życia. To także powikłania odległe tego schorzenia. Szacuje się, że aż u 50 proc. chorych z obturacyjnym bezdechem sennym dochodzi do rozwoju wtórnego nadciśnienia tętniczego, w sposób istotny zwiększa się ryzyko wystąpienia zawału serca, udaru mózgu, zaburzeń rytmu serca oraz nadciśnienia płucnego.

Powikłania dotyczące układu krążenia są główną przyczyną 2-krotnie większej umieralności wśród chorych na obturacyjny bezdech senny w porównaniu ze zdrową populacją. Ponadto chorzy z obturacyjnym bezdechem sennym znacznie częściej powodują wypadki komunikacyjne.

Badania na bezdech senny

Badaniem pozwalającym na pewne postawienie rozpoznania jest polisomnografia. 

Polisomnografia to rodzaj badania polegającego na ciągłym zapisie snu pacjenta - można to osiągnąć monitorując czynność elektryczną mózgu (z wykorzystaniem neuroportu), równolegle z przeprowadzeniem zapisu krzywej przepływu powietrza przez górne drogi oddechowe oraz krzywych ruchów oddechowych klatki piersiowej i brzucha. Dodatkowo, przy użyciu pulsoksymetru, określa się wysycenie krwi tętniczej tlenem; a przy pomocy EKG - określa się rytm serca.

Wszystkich tych pomiarów dokonuje się w sposób nieinwazyjny z powierzchni ciała, więc jest to badanie bezpieczne i bezbolesne. Ze względu na wysoki koszt oraz małą dostępność aparatów do polisomnografii w rozpoznawaniu obturacyjnego bezdechu sennego, można też posługiwać się częściowym badaniem polisomnograficznym, uwzględniającym tylko niektóre ze wspomnianych wyżej parametrów.

Leczenie bezdechu sennego

Obturacyjny bezdech senny jest schorzeniem zwykle dobrze poddającym się leczeniu. Pierwszym krokiem w jego terapii jest zmiana stylu życia: zmniejszenie masy ciała, unikanie spania na plecach, zaprzestania spożywania alkoholu, palenia tytoniu oraz stosowania leków nasennych. Takie postępowanie wystarczy do opanowania dolegliwości w łagodnych postaciach bezdechu, a w cięższych przypadkach zmniejszy objawy.

CPAP w bezdechu sennym

Rekomendowaną metodą leczenia w umiarkowanych i ciężkich postaciach obturacyjnego bezdechu sennego jest stosowanie w czasie snu aparatów utrzymujących stałe dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych (tzw. CPAP). Aparat ten to rodzaj maski zakładanej w trakcie snu na usta i nos lub tylko na nos, poprzez którą dostarczany jest strumień powietrza pod odpowiednim ciśnieniem, który zapobiega zapadaniu się dróg oddechowych.

CPAP jest dobrze tolerowany przez około 80 proc. pacjentów. W przypadkach braku poprawy po zastosowaniu CPAP lub przy braku tolerancji tej metody leczenia alternatywę mogą stanowić stosunkowo rzadko polecane różnego rodzaju aparaty wewnątrzustne, utrzymujące drożność dróg oddechowych, lub w niektórych przypadkach zabieg operacyjny.

Leczenie operacyjne może być etapem wstępnym, przygotowującym do leczenia CPAP (np. u chorych ze skrzywieniem przegrody nosa lub z przerostem migdałków podniebiennych) lub rzadziej docelową terapią obturacyjnego bezdechu sennego.

Nie lekceważmy objawów obturacyjnego bezdechu sennego u siebie i bliskich. Warto podjąć leczenie w celu poprawy komfortu życia i naszego zdrowia.

Czynniki ryzyka wystąpienia obturacyjnego bezdechu sennego

  1. Najważniejszym czynnikiem predysponującym do wystąpienia obturacyjnego bezdechu sennego jest otyłość.
  2. Wiek: mężczyźni >40. r. ż. i kobiety >50. r. ż.
  3. Nadwaga i otyłość.
  4. Obwód szyi >43 cm u mężczyzn i >40 cm u kobiet.
  5. Predysponujące do bezdechów odmienności budowy anatomicznej górnych dróg oddechowych, np. przerost migdałków podniebiennych, skrzywiona przegroda nosa.
  6. Spożycie alkoholu (zwłaszcza przed snem) oraz palenie tytoniu.
  7. Zażywanie leków uspokajających i nasennych.
  8. Niedoczynność tarczycy.
  9. Sytuacje prowadzące do upośledzenia drożności nosa, np. przeziębienie i katar.

 

Prezentowanych informacji o charakterze medycznym nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz indywidualnie, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję w porozumieniu z pacjentem. W przypadku chęci realizacji badań nieobjętych wskazaniami lekarskimi, pacjent ma możliwość ich odpłatnego wykonania. Należy potwierdzić przy zakupie badania szczegóły do jego przygotowania.
Data dodania 08.11.2017
Data ostatniej aktualizacji 15.03.2023