Amoksiklav

Aminoksiklav co to jest?

Amoksiklav to antybiotyk zawierający 2 substancje czynne: amoksycylinę i kwas klawulanowy. Lek wydawany jest wyłącznie na receptę. Dostępny jest w kilku różnych wariantach. Pod nazwą Amoksiklav występują:

• granulat do sporządzenia zawiesiny doustnej 875 mg+125 mg, 14 saszetek;
• proszek do sporządzenia zawiesiny doustnej (400 mg+57 mg)/5 ml, butelka 35 ml lub 70 ml lub 140 ml;
• proszek do sporządzenia roztworu do wstrzykiwań lub infuzji 500 mg+100 mg, 5 fiolek;
• proszek do sporządzenia roztworu do wstrzykiwań lub infuzji 1000 mg+200 mg, 5 fiolek;
• tabletki powlekane 250 mg+125 mg, 21 sztuk;
• tabletki powlekane 500 mg+125 mg, 14 lub 21 sztuk;
• tabletki powlekane 875 mg+125 mg, 14 lub 20 sztuk.

Specjalną wersją antybiotyku jest Amoksiklav QUICKTAB, czyli tabletki powlekane rozpuszczające się w jamie ustnej, z których można również przygotować zawiesinę doustną. Występują w dawkach:

• 500 mg+125 mg, 14 sztuk;
• 875 mg+125 mg, 14 sztuk.

Podstawowy składnik preparatu to amoksycyklina, która należy do penicylin. Substancja zabija drobnoustroje wywołujące zakażenia, jednak jej działanie może zostać zahamowane przez bakterie wytwarzające β-laktamazy. Druga substancja czynna - kwas klawulanowy - zapobiega takiemu zahamowaniu i sprawia, że rozszerza się zakres działania przeciwbakteryjnego antybiotyku.

Po zażyciu doustnym obie substancje są szybko wchłaniane w przewodzie pokarmowym, a ich stężenie maksymalne jest osiągane po 1 godzinie od przyjęcia. Lek, podawany zarówno doustnie jak i dożylnie, osiąga stężenie terapeutyczne w pęcherzyku żółciowym, żółci, narządach jamy brzusznej, płynie otrzewnowym, tkance tłuszczowej, mięśniach, płynie stawowym, skórze i ropie.

Wskazania do stosowania

Na co stosuje się Amoksiklav? Antybiotyk przeznaczony jest dla dorosłych i dzieci, u których rozpoznano zakażenia bakteryjne wywołane drobnoustrojami wrażliwymi na jego działanie. Wskazania do przyjmowania różnią się nieco w zależności od postaci preparatu.

We wszystkich postaciach jest zalecany w leczeniu zakażeń:

• ucha środkowego i zatok przynosowych;
• dolnych i górnych dróg oddechowych;
• dróg moczowych;
• skóry i tkanek miękkich, w tym również zakażeń stomatologicznych (np. ropień okołozębowy);
• kości i stawów.

Ponadto Amoksiklav dożylnie, czyli w postaci wstrzykiwań lub infuzji podaje się również:

• w zakażeniach jamy brzusznej;
• w zakażeniach narządów rodnych u kobiet;
• zapobiegawczo w celu przeciwdziałania zakażeniom podczas dużych zabiegów chirurgicznych.

Kiedy nie stosować tego leku

Lek nie powinien być stosowany, jeśli u pacjenta stwierdzono:

• nadwrażliwość na substancje czynne lub jakikolwiek inny składnik leku;
• nadwrażliwość na jakiekolwiek penicyliny;
• ciężką i natychmiastową reakcję alergiczną na ten lub inny antybiotyk w przeszłości, np. na cefalosporynę, karbapenem lub monobaktam;
• żółtaczkę lub nieprawidłowości w pracy wątroby spowodowane w przeszłości przez antybiotyk.

Dawkowanie preparatu

Dawkowanie Amoksiklav uzależnione jest od nasilenia i umiejscowienia zakażenia, a także od wieku i wagi pacjenta. Należy zawsze przestrzegać zaleceń lekarza prowadzącego odnośnie wielkości dawek i czasu trwania terapii. Dzieci przed ukończeniem 6 roku życia powinny przeważnie przyjmować ten antybiotyk w postaci zawiesiny doustnej. Poniżej znajdują się ogólne wytyczne dla poszczególnych postaci preparatu.

Pacjenci często zastanawiają się, kiedy stosować Amoksiklav – przed czy po posiłku? Lek należy przyjmować bezpośrednio przed posiłkiem lub na jego początku.

Tabletki powlekane 375 mg

Ta postać zawiera amoksycylinę i kwas klawulanowy w proporcji 2:1 i jest przeznaczona dla dorosłych oraz dzieci o wadze powyżej 40 kg. Zalecana dawka wynosi 1 tabletkę 3 razy w ciągu doby. Należy połykać je w całości i popijać szklanką wody. Pomiędzy kolejnymi dawkami trzeba zachować co najmniej 4 godziny odstępu.

W przypadku pacjentów cierpiących na zaburzenia czynności nerek o klirensie keratyniny poniżej 30 ml/min dawka powinna zostać zmniejszona. Przy CCr z przedziału 10-30 ml/min należy przyjmować 1 tabletkę 2 razy na dobę, a przy CCr poniżej 10 ml/min 1 tabletkę raz na dobę. Osoby hemodializowane powinny zażywać 2 tabletki co 24 godziny, a ponadto 2 tabletki podczas każdej dializy oraz 2 na jej zakończenie.

Tabletki powlekane 625 mg oraz QUICKTAB 625 mg

Lek w tej dawce zawiera amoksycylinę i kwas klawulanowy w proporcji 4:1. Osoby dorosłe oraz dzieci o masie ciała powyżej 40 kg powinny przyjmować 1 tabletkę 625 mg 3 razy w ciągu doby. Dzieciom o wadze poniżej 40 kg zaleca się podawać od 20 do 60 mg amoksycyliny i odpowiednio od 5 do 15 mg kwasu klawulanowego/kg masy ciała/dobę w podziale na 3 dawki. Tabletki Amoksiklav należy połykać w całości, popijając szklanką wody. Pomiędzy kolejnymi dawkami trzeba zachować co najmniej 4 godziny odstępu.

Należy pamiętać, że u pacjentów poniżej 6 roku życia preferowaną postacią leku jest zawiesina. U dzieci w wieku poniżej 2 lat nie badano bezpieczeństwa i skuteczności dawek powyżej (40 mg + 10 mg)/kg mc./dobę.

W przypadku pacjentów z zaburzeniami czynności nerek z CCr poniżej 30 ml/min dawkowanie należy zmodyfikować. Dorośli oraz dzieci o masie ciała powyżej 40 kg przy CCr z przedziału 10-30 ml/min powinni przyjmować 1 tabletkę 2 razy na dobę, a przy CCr poniżej 10 ml/min 1 tabletkę raz na dobę. Jeśli pacjent poddawany jest hemodializie, to powinien zażywać 1 tabletkę co 24 h, a dodatkowo 1 tabletkę podczas trwania dializy oraz 1 kolejną na jej zakończenie.

U dzieci o wadze przekraczającej 40 kg z klirensem kreatyniny poniżej 30 ml/min należy stosować dawkę (15 mg + 3,75 mg)/kg mc. Przy CCr w przedziale 10-30 ml/min zaleca się podawać taką ilość leku 2 razy na dobę (maksymalnie 500 mg + 125 mg 2 razy na dobę), a przy CCr poniżej 10 ml/min 1 raz na dobę (maksymalnie 500 mg +125 mg dziennie). Młodzi pacjenci poddawani hemodializie powinni przyjmować dawkę (15 mg + 3,75 mg)/kg mc. co 24 h i dodatkowo taką sama ilość preparatu przed każdą hemodializą oraz po jej zakończeniu.

Tabletki powlekane 1000 mg oraz QUICKTAB 1000 mg, granulat do sporządzania zawiesiny 1000 mg

Preparat zawiera amoksycylinę i kwas klawulanowy w proporcji 7:1. Antybiotyk w tej dawce przeznaczony jest dla osób dorosłych, a także dzieci o masie ciała powyżej 40 kg. Zalecana dawka wynosi zazwyczaj 1 tabletkę lub 1 saszetkę granulatu 2 razy na dobę. Przy ciężkich zakażeniach jest to 3 razy na dobę. Dawki rozdziela się w trakcie dnia z zachowaniem co najmniej 4 godzin przerwy między nimi. Zawiesinę należy wypijać podczas posiłków, natomiast tabletki zażywa się tuż przed posiłkiem lub na jego początku.

Tabletki należy połykać w całości, popijając szklanką wody. A jak stosować granulat Amoksiklav? Preparat przygotowuje się bezpośrednio przed zażyciem. W tym celu należy rozpuścić zawartość 1 saszetki w połowie szklanki wody.

Jeśli CCr pacjenta wynosi mniej niż 30 ml/min nie powinien on przyjmować tabletek ani granulatu 1000 mg. Powodem jest trudność w dostosowaniu dawki.

Proszek do sporządzania zawiesiny 457 mg/5 ml.

Ta forma leku przeznaczona jest dla dzieci o wadze mniejszej niż 40 kg. Zazwyczaj należy podawać dziecku amoksycylinę i kwas klawulanowy w ilości od (25 mg + 3,6 mg) do (45 mg + 6,4 mg)/kg m.c./dobę w 2 dawkach podzielonych. Przy cięższych zakażeniach można stosować do (70 mg + 10 mg) substancji na każdy kg masy ciała na dobę w 2 dawkach podzielonych.

Jak podawać zawiesinę Amoksiklav dla dzieci? Preparat należy przyjmować bezpośrednio przed posiłkiem lub na jego początku. W opakowaniu znajduje się pipeta, która służy do odmierzania i podawania dawki. Instrukcja przygotowania zawiesiny:

1. Przed rozpoczęciem należy sprawdzić, czy opakowanie i zakrętka nie są uszkodzone
2. Porusz proszek wstrząsając butelką zamkniętą butelką
3. Otwórz opakowanie i dodaj odpowiednią ilość chłodnej, przegotowanej wody

• butelka 35 ml – 29,5 ml wody
• butelka 70 ml – 59 ml wody
• butelka 140 ml – 118 ml wody

Alternatywnie napełnij butelkę niemalże do wysokości kreski umieszczonej na etykiecie w przypadku pojemności 35 ml i 140 ml lub rowka przy pojemności 70 ml.

4. Dokładnie zakręć opakowanie, odwróć dnem do góry i mocno potrząśnij. Jeśli poziom zawiesiny jest niższy, niż wysokość kreski/rowka, należy dolać wody do takiej ilości i ponownie wstrząsnąć zakręconą, odwróconą butelką.

Przed każdym odmierzeniem dawki butelką należy silnie wstrząsnąć, a po podaniu leku dokładnie zamknąć opakowanie. Ponadto bardzo ważny jest sposób przechowywania zawiesiny - należy trzymać ją w lodówce.

W przypadku dzieci z zaburzeniami czynności nerek lekarz może zadecydować o zmianie dawkowania lub postaci antybiotyku. Możliwe także, że zaleci przyjmowanie innego leku. U dzieci z zaburzeniami pracy wątroby mogą być konieczne częstsze badania krwi w celu oceny pracy wątroby.

Proszek do sporządzania roztworu do wstrzykiwań lub infuzji

Lek w tej postaci podawany jest dożylnie przez lekarza lub pielęgniarkę. Można stosować go w formie powolnych wstrzykiwań do żyły lub do drenu wlewu kroplowego, trwających 3-4 minuty, lub w formie infuzji dożylnej przez 30-40 min. W przypadku niemowląt poniżej 3 miesiąca podaje się wyłącznie infuzje.

Dorosłym oraz dzieciom ważącym powyżej 40 kg w leczeniu zakażeń podaje się (1000 mg + 200 mg) leku, czyli zawartość 2 fiolek co 8 godzin. W profilaktyce zakażeń przy zabiegach chirurgicznych zalecana dawka wynosi (1000 mg + 200 mg) i jest podawana  
równocześnie ze znieczuleniem. Jeśli operacja będzie trwała powyżej godziny, lekarz może zaordynować podanie dodatkowej dawki.

U dzieci wadze niższej niż 40 kg dawka zależy od wieku i wynosi:

• dla niemowląt poniżej 3 miesiąca życia lub o wadze poniżej 4 kg – (25 mg + 5 mg)/kg masy ciała co 12 godzin;
• dla dzieci i niemowląt od 3 miesiąca życia – (25mg + 5 mg)/kg masy ciała co 12 godzin.

W pierwszym tygodniu życia u wcześniaków oraz bardzo małych noworodków lek można podawać maksymalnie 2 razy na dobę, ponieważ jego droga wydalania odbywa się przez nerki, które mogą być niedojrzałe.

W przypadku zaburzeń pracy nerek u pacjenta przy CCr mniejszym od 30 ml/min zalecane jest następujące dawkowanie:

• dorośli i dzieci o mc. ≥40 kg z CCr w przedziale 10-30 ml/min - dawka początkowa 1000 mg + 200 mg, a następnie 500 mg + 100 mg co 12 godzin;
• dorośli i dzieci o mc. ≥40 kg z CCr poniżej10 ml/min - dawka początkowa 1000 mg + 200 mg, a następnie 500 mg + 100 mg co 24 godziny;
• dorośli i dzieci o mc. ≥40 kg hemodializowani - dawka początkowa 1000 mg + 200 mg, a następnie 500 mg + 100 mg co 24 godziny oraz na koniec każdej dializy;
• dzieci o mc. <40 kg z CCr w przedziale 10-30 ml/min - dawka (25 mg + 5 mg)/kg mc. co 12 godzin;
• dcieci o mc. <40 kg z CCr poniżej 10 ml/min - dawka (25 mg + 5 mg)/kg mc. co 24 godziny;
• dzieci o mc. <40 kg poddawane hemodializie - dawka (25 mg + 5 mg)/kg mc. co 24 godziny oraz dodatkowa dawka (12,5 mg + 2,5 mg)/kg mc. na koniec każdej dializy.

Czas stosowania

Jak długo przyjmować antybiotyk Amoksiklav? Czas leczenia nie powinien przekraczać 2 tygodni. Należy przestrzegać zaleceń lekarza prowadzącego i stosować lek aż do zażycia wszystkich dawek, nawet jeśli objawy ustąpią. Jeśli pacjent przerwie leczenie wcześniej, część bakterii może przeżyć i wywołać nawrót choroby.

W sytuacji, gdy po zażyciu wszystkich dawek pacjent nadal źle się czuje, należy poinformować lekarza.

Przyjęcie większej ilości leku od zalecanej

W sytuacji zażycia zbyt dużej dawki trzeba niezwłocznie udać się do specjalisty zabierając ze sobą opakowanie. Przedawkowanie Amoksiklav może spowodować:

• nudności,
• wymioty,
• biegunkę,
• drgawki.

Możliwe skutki uboczne

U części pacjentów mogą wystąpić skutki uboczne Amoksiklav. U bardzo małej liczby osób są to reakcje potencjalnie niebezpieczne dla zdrowia, a nawet życia.

Należy niezwłocznie zasięgnąć pomocy medycznej i odstawić lek, jeżeli u pacjenta pojawi się reakcja alergiczna. Jej objawy to:

• omdlenia;
• wysypka skórna;
• obrzęk lub obrzęk naczynioruchowy (twarzy lub gardła), który utrudnia oddychanie;
• zapalenia naczyń krwionośnych objawiające się czerwonymi lub fioletowymi wzniesionymi plamami na skórze;
• ból stawów;
• gorączka;
• obrzęk węzłów chłonnych szyjnych, pachwinowych lub pachowych.

Trzeba jak najszybciej poinformować lekarza również, jeżeli wystąpią objawy zapalenia jelita grubego:

• wodnista biegunka, zazwyczaj z obecnością krwi i śluzu;
• bóle żołądka;
• gorączka.

Pełna lista skutków ubocznych poszczególnych postaci antybiotyku znajduje się w ich ulotkach. Przed zażyciem preparatu pacjent powinien zapoznać się z jej treścią.

UWAGA! Podczas przyjmowania preparatu mogą wystąpić zaburzenia wyników niektórych badań. Lek Amoksiklav może dawać fałszywie dodatnie rezultaty:

• testu Coombsa;
• testów obecności glukozy w moczu wykonywanych metodami chemicznymi – z tego powodu zaleca się wykorzystywanie testów enzymatycznych z glukooksydazą;
• wykonywanego testu Bio-Rad Laboratories Platelia Aspergillus EIA, który bada obecność zakażenia grzybami Aspergillus- dlatego wynik badania należy zweryfikować przy użyciu innych metod diagnostycznych.

Środki ostrożności

Przed zastosowaniem antybiotyku Amoksiklav należy zidentyfikować, jaki szczep spowodował infekcję u pacjenta. Leku nie należy stosować w przypadku:

• zakażeń szczepami S. pneumoniae, które wykazują oporność na penicylinę;
• zakażeń drobnoustrojami wrażliwymi na amoksycylinę – wówczas zaleca się stosowanie samej amoksycyliny;
• podejrzenia, że obniżona wrażliwość lub oporność drobnoustroju chorobotwórczego na antybiotyki β-laktamowe nie została spowodowana β-laktamazami wrażliwymi na działanie hamujące kwasu klawulanowego.

Zanim lek zostanie przepisany pacjentowi, należy również upewnić się, czy w przeszłości nie występowały u niego reakcje nadwrażliwości na cefalosporyny, penicyliny czy też pozostałe leki β-laktamowe. Zauważono, że ryzyko wystąpienia ciężkich reakcji alergicznych na penicyliny jest zwiększone, jeśli pacjent cierpi na chorobę atopową lub w przeszłości pojawiła się u niego nadwrażliwość na penicyliny. Niekiedy po podaniu penicylin dochodziło do silnych reakcji uczuleniowych, m. in. ciężkich reakcji skórnych i reakcji anafilaktoidalnych, również ze skutkiem śmiertelnym.

U wszystkich osób przyjmujących antybiotyk Amoksiklav trzeba sprawdzać, czy nie dochodzi do nadkażenia drobnoustrojami, które są niewrażliwe na działanie leku. Ponadto do czynników, które powodują konieczność zachowania szczególnej ostrożności należą:

• nieprawidłowości w funkcjonowaniu nerek – zaleca się modyfikację dawkowania;
• nieprawidłowości w funkcjonowaniu wątroby – podczas terapii należy regularnie oceniać czynność wątroby;
• przyjmowanie leku w wysokich dawkach – wówczas należy dbać o odpowiednie nawodnienie, ponieważ amoksycylina przyjmowana w dużych ilościach niesie ryzyko krystalurii;
• stosowanie cewnika - trzeba regularnie sprawdzać jego drożność;
• długotrwałe przyjmowanie leku – podczas długiej terapii zaleca się regularnie oceniać funkcjonowanie wątroby, nerek oraz układu krwiotwórczego;
• równoczesne przyjmowanie leków przeciwzakrzepowych – w razie terapii skojarzonej należy kontrolować parametry krzepnięcia.

Pacjenci chorujący na mononukleozę nie powinni przyjmować preparatu, ponieważ prawdopodobieństwo skutku ubocznego w postaci wysypki odropodobnej jest u nich podwyższone.

Jeśli podczas leczenia wystąpi reakcja alergiczna, to należy odstawić lek i zastosować inny sposób terapii. Ponadto jeżeli u pacjenta pojawią się objawy ostrej uogólnionej osutki krostkowej, to jakiekolwiek stosowanie amoksycyliny w przyszłości jest niewskazane. Ryzyko wystąpienia skórnych reakcji uczuleniowych może wzrastać, jeśli podczas stosowania leku zawierającego amoksycylinę pacjent otrzymuje również allopurynol.

Jeśli podczas antybiotykoterapii lub po jej zakończeniu pojawi się biegunka, to należy skonsultować się z lekarzem, ponieważ może być to objaw rzekomobłoniastego zapalenia jelita grubego. W przypadku zdiagnozowania tej choroby konieczne jest zastosowanie odpowiedniego leczenia. Należy również odstawić preparat.

Granulat Amoksiklav oraz tabletki Amoksiklav QUICKTAB nie powinny być przyjmowane przez osoby z fenyloketonurią. W ich składzie znajduje sią aspartam, który może być szkodliwy dla tych pacjentów.

Zawarty w tabletkach Amoksiklav QUICKTAB uwodorniony olej rycynowy może wywoływać dolegliwości żołądkowe oraz biegunkę.

Należy powstrzymać się od prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn w ruchu, jeśli po zażyciu leku pacjent odczuwa dolegliwości ze strony ośrodkowego układu nerwowego, np. senność, zawroty głowy, zaburzenia widzenia.

Interakcje z alkoholem

W trakcie stosowania Amoksiklav picie alkoholu jest niezalecane.

Aminoksiklav w ciąży

Zaleca się unikać stosowania Amoksiklav w ciąży. Dopuszcza się jego przyjmowanie przez kobiety ciężarne tylko, gdy jest to konieczne. Nie zaobserwowano, by amoksycyklina połączona z kwasem klawulanowym powodowała wzrost ryzyka wystąpienia wad wrodzonych. Jednakże w badaniu przeprowadzonym wśród pacjentek, u których przedwcześnie pękł pęcherz płodowy zauważono, że lek przyjmowany profilaktycznie może podnosić prawdopodobieństwo martwiczego zapalenia jelit u noworodka.

Aminoksiklav a karmienie piersią

Substancje czynne leku przenikają do mleka matki. Dlatego też stosowanie Amoksiklav podczas karmienia piersią powinno zostać dokładnie rozważone przez lekarza. Dopuszcza się przyjmowanie preparatu w okresie laktacji, jednak wyłącznie w sytuacjach, gdy korzyści dla pacjentki przewyższają ryzyko dla dziecka.

Nie wiadomo, czy kwas klawulanowy wywiera wpływ na karmione piersią niemowlę. U dziecka mogą potencjalnie wystąpić:

• biegunka,
• kolonizacja grzybów na błonach śluzowych,
• reakcja uczuleniowa.

Jeśli matka musi przyjmować ten antybiotyk, może być niezbędne odstawienie malucha od piersi.

Dystrybutor na terenie Polski: Sandoz Polska Sp. z o.o.

Powyższy artykuł ma charakter informacyjny i nie może zastąpić przeczytania ulotki leku ani wizyty u lekarza. Zawsze przed użyciem zapoznaj się z treścią ulotki dołączonej do opakowania bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.