Zapalenie krtani - jak leczyć zapalenie krtani?

Zapalenie krtani może dotknąć każdego i o każdej porze roku. Szczególnie narażeni na nie są nauczyciele, alergicy oraz nałogowi palacze. Zapalenie krtani potrafi dać się we znaki, a nieleczone, może prowadzić do groźnych powikłań.
Zapalenie krtani - objawy początkowo mogą być mylone z przeziębieniem.

Co to jest krtań?

Krtań odcinek dróg oddechowych między gardłem a tchawicą. Położona jest w obrębie odcinka szyjnego kręgosłupa – sięga od czwartego do szóstego jej kręgu. Odgrywa istotną rolę w wytwarzaniu dźwięku, decyduje o wysokości i sile głosu. To dzięki niej słychać to, co mówimy.

Poza funkcjami dźwiękotwórczymi pełni też kilka innych zadań. Drożność krtani pozwala na prawidłowe oddychanie, a podczas połykania krtań zapobiega przedostawaniu się płynów lub pokarmów do dolnych dróg oddechowych. Niestety, podobnie jak i inne narządy, także i krtań narażona jest na stany zapalne.

Rodzaje zapalenia krtani

Na zapalenie krtani może zachorować każdy i o każdej porze roku, choć najłatwiej o nie w okresie jesienno-zimowym i wczesną wiosną. Przyczyną choroby może być infekcja wirusowa lub bakteryjna.

Obserwuje się też zwiększoną podatność na zapalenie krtani wśród osób z tzw. grupy ryzyka. Zaliczają się do niej:

  • alergicy,
  • nałogowi palacze,
  • osoby nadużywające alkoholu,
  • zawodowo pracujące głosem: nauczyciele, dziennikarze, wokaliści.

Krtań

Zapalenie krtani dzieli się na ostre, pojawiające się dość nagle, oraz przewlekłe.

Zapalenie krtani zazwyczaj trwa bardzo długo i ma tendencje do nawracania.

Ostre zapalenie krtani

Ostre nieżytowe zapalenie krtani to najczęstsze i najbardziej typowe zapalenie krtani u osób dorosłych.

– Przyczyną ostrego zapalenia krtani jest najczęściej infekcja wirusowa, zstępująca z górnych odcinków dróg oddechowych – mówi otolaryngolog, dr n. med. Paweł Szwedowicz.

Na skutek infekcji dochodzi do przekrwienia i obrzęku błony śluzowej krtani, a w wielu miejscach do jej złuszczania. Z powodu obrzęku nasilona zostaje produkcja gęstego śluzu, który gromadzi się na błonach śluzowych i drażni je.

Objawy ostrego zapalenia krtani początkowo mogą być mylone z przeziębieniem. Pojawia się:

  • chrypka,
  • drapanie w gardle,
  • bezgłos,
  • skłonność do chrząkania,
  • ból przy połykaniu i mówieniu,
  • napady kaszlu.

Mogą się one utrzymywać nawet przez dwa tygodnie.

Przewlekłe zapalenie krtani

Przewlekłe zapalenie krtani często rozwija się jako powikłanie po źle leczonym lub niedoleczonym ostrym zapaleniu.

Przewlekłe zapalenie krtani może być także spowodowane czynnikami drażniącymi, działającymi na błonę śluzową krtani:

  • nadużywaniem głosu (zwłaszcza w przypadku nauczycieli, wokalistów),
  • przebywaniem w suchych pomieszczeniach,
  • pracą w zanieczyszczonym środowisku,
  • nałogowym paleniem papierosów.

Wszystkie te czynniki sprzyjają obrzękowi krtani. Jej śluzówka staje się przekrwiona i rozpulchniona.

Przewlekłe zapalenie krtani objawia się:

  • chrypką,
  • uczuciem suchości,
  • pokrząkiwaniem.

Zapalenie krtani u dzieci

Zapalenie krtani nierzadko dotyka także dzieci. Chorobę koniecznie należy skonsultować z lekarzem. Charakteryzuje się ona odmiennym przebiegiem niż w przypadku dorosłych.

Krtań dziecka jest inaczej zbudowana. Nie tylko znacznie mniejsza, ale i położona wyżej, przez co, gdy dojdzie do obrzęku śluzówki, szybciej niż u dorosłych mogą pojawić się kłopoty z oddychaniem.

Dzieci bardzo często chorują na szczególną postać zapalenia krtani: ostre podgłośniowe zapalenie krtani oraz ostre zapalenie nagłośni.

– Ostre podgłośniowe zapalenie krtani najczęściej występuje u dzieci między 1. a 5. rokiem życia. Po przeziębieniu pojawia się suchy, szczekający kaszel, chrypka, stridor (świst krtaniowy) i duszność. Choroba jest zasadniczo wywołana zakażeniem wirusowym z towarzyszącym wtórnym zakażeniem bakteryjnym. Leczenie polega na przyjmowaniu leków uspokajających, steroidów, antybiotyku, w celu zapobieżenia wtórnemu zakażeniu, i piciu płynów. Jeżeli narasta duszność, wówczas konieczna jest hospitalizacja w trybie nagłym: terapia tlenowa i intubacja w zależności od stopnia duszności – wyjaśnia dr Paweł Szwedowicz.

Ostre zapalenie nagłośni występuje głównie u dzieci do 10. roku życia, choć dotyka również dorosłych. Przyczyną choroby jest bakteria Haemophilus influenzae. Choroba objawia się silnym bólem przy połykaniu, dusznością, zmuszającą do przyjęcia pozycji siedzącej w łóżku. Głos staje się pogrubiały, występuje wysoka gorączka.

– Konieczna jest hospitalizacja. Leczenie polega na podawaniu antybiotyków o szerokim spektrum działania w wysokich dawkach, nierzadko musi być wykonana intubacja nosowo-tchawicza, celem zabezpieczenia drożności dróg oddechowych – informuje specjalista.

Niebezpieczne powikłania zapalenia krtani

Już przy pierwszych niepokojących objawach warto udać się do specjalisty. Prawidłowe leczenie może być podjęte tylko wówczas, gdy rozpoznany zostanie rodzaj zapalenia oraz jego podłoże.

Konsultacja lekarska jest niezwykle istotna także z innego względu. Przedłużające się ostre zapalenie krtani lub niedoleczone zapalenia prowadzą do powikłań w postaci złośliwego zapalenia krtani, tchawicy i oskrzeli.

Nieleczone lub źle leczone zapalenie krtani może prowadzić także do trwałego zaburzenia funkcji strun głosowych, a w niektórych przypadkach nawet do powstania zmian nowotworowych.

Zalecenia w przypadku zapalenie krtani

Podstawową metodą, stosowaną w diagnostyce chorób krtani, są wywiad lekarski oraz laryngoskopia (obejrzenie wnętrza krtani). W przypadku ostrego nieżytowego zapalenia krtani zaleca się przede wszystkim odpoczynek i oszczędzanie głosu.

Konieczne jest przebywanie w pomieszczeniach wilgotnych i z odpowiednią temperaturą (ok. 20°C). Warto stosować lekkostrawną dietę i pić dużo płynów, a pomieszczenia, w których przebywa chory – nawilżać.

Bezwzględnie należy zaprzestać palenia tytoniu i picia alkoholu. Przy uczuciu suchości można stosować inhalacje z dodatkiem rumianku, szałwii, olejków miętowego czy eukaliptusowego.

Jeśli podłożem choroby są bakterie, konieczne będzie zastosowanie antybiotykoterapii. Ale tylko wtedy. W przypadku infekcji wirusowej ich stosowanie jest niezasadne. Jeśli natomiast lekarz stwierdzi przewlekłe zapalenia krtani, zaleci przede wszystkim ograniczenie narażenia na czynniki drażniące: zrezygnowanie z picia alkoholu, palenia papierosów, oszczędzanie głosu.

– W leczeniu przewlekłego zapalenia krtani zaleca się oszczędzanie głosu, inhalacje solankowe, środki mukolityczne, krótkie kuracje steroidowe, leczenie sanatoryjne. W przypadkach przerostowego zapalenia krtani, niereagującego na leczenie zachowawcze, wskazane może być leczenie chirurgiczne – tzw. mikrochirurgia krtani – informuje dr Paweł Szwedowicz.

Zapalenie krtani u dzieci wywołuje bakteria Haemophilus influenzae

Szczepienie najlepszą profilaktyką zapalenia krtani

Zapalenie krtani może dać się we znaki zarówno dzieciom, jak i dorosłym. Przed chorobą można się jednak ustrzec, a przynajmniej zmniejszyć jej ryzyko.

Aby uchronić przed nią dzieci, należy poddać je obowiązkowym szczepieniom przeciwko pałeczce hemofilnej (Hib). Pałeczka hemofilna jest powszechnie występującą bakterią, wywołującą zapalenia dróg oddechowych. Szczepienia przeciwko Hib znacznie zmniejszyły zapadalność na ostre zapalenie nagłośni.

Szczepieniom poddaje się wszystkie niemowlęta po ukończeniu szóstego tygodnia życia, dzieci do 5. roku życia dotychczas niezaszczepione oraz dzieci powyżej 5. roku życia z osłabioną odpornością. Warto także dbać o pomieszczenia, w których przebywają maluchy. Powietrze w nich powinno być odpowiednio nawilżone, zwłaszcza w sezonie grzewczym.

Zapalenie krtani u dzieci jak zapobiegać?

Pamiętajmy o częstym wietrzeniu pomieszczeń. Bezwzględnie należy unikać palenia papierosów w miejscach, w których przebywają dzieci, oraz bezpośrednio w ich obecności. Warto też usuwać z otoczenia dziecka czynniki drażniące i uczulające, jak sierść zwierząt, roztocza, kurz.

Dorośli natomiast, chcąc uchronić się przed zapaleniem krtani, powinni przede wszystkim odstawić używki: papierosy i alkohol, starać się oszczędzać głos i dbać o właściwe leczenie przeziębień i grypy – niedoleczone mogą prowadzić do zapalenia krtani.

Prezentowanych informacji o charakterze medycznym nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz indywidualnie, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję w porozumieniu z pacjentem. W przypadku chęci realizacji badań nieobjętych wskazaniami lekarskimi, pacjent ma możliwość ich odpłatnego wykonania. Należy potwierdzić przy zakupie badania szczegóły do jego przygotowania.
Data dodania 09.01.2018
Data ostatniej aktualizacji 15.03.2023