Najważniejsze mięśnie, które zapewniają stabilizację i dobry ślizg łopatki po żebrach to: zębaty przedni, czworoboczny, dźwigacz łopatki, mięśnie równoległoboczne i mięsień podłopatkowy. Zmniejszenie przeciążeń mięśni w miejscach największego docisku łopatki do żeber zapewniają kaletki – zbudowane z tkanki łącznej worki, wytwarzające maź stawową, dzięki której poszczególne elementy stawu mogą się efektywnie poruszać.
Dysfunkcje łopatki
Najczęstszymi dysfunkcjami łopatki są dyskinezja łopatkowo-klatkowa (zaburzenie rytmu łopatkowo-żebrowego) i zespół trzaskającej łopatki (Snapping Scapula Syndrome, SSS). Dochodzi do nich w wyniku:
- przeciążeń sportowych i zawodowych – powtarzane czynności takie jak rzuty, używanie myszki komputerowej czy wszystkie aktywności z pracą ramion powyżej linii barków przez wiele godzin dziennie mogą doprowadzić do asymetrii mięśniowej lub wprowadzić nadmierne napięcia (zmęczenie pewnych grup mięśniowych);
- wad postawy – asymetryczne ustawienie kręgosłupa powodujące przemieszczenie łopatki i zmianę toru pracy odbija się na jakości ślizgu łopatki po żebrach;
- unieruchomienia – pourazowe unieruchomienie kończyny w prawidłowym położeniu po pewnym czasie doprowadza do adaptacji mięśniowej w tej pozycji, zmieniając wzorzec ruchowy całego połączenia;
- bólu w obrębie obręczy kończyny górnej – w wyniku urazu lub innej dolegliwości dochodzi do zahamowania części funkcji mięśniowej i wzrostu napięcia obronnego;
- zmian w budowie kostnej – haczykowato zakrzywione, zgrubiałe kąty łopatki, schorzenia rozrostowe (kostniakochrzęstniak, chrzęstniakomięsak).
Leczenie schorzeń łopatki
W każdym przypadku, nawet przy etiologii (czyli przyczynie) kostnej, dysfunkcja łopatki powinna być leczona zachowawczo, ponieważ postępowanie takie cechuje się dużą skutecznością i bezpieczeństwem. Podczas leczenia szczególna uwaga przykładana jest do fizjoterapii czynnościowej i terapii manualnej, ale korzysta się również z fizykoterapii, farmakoterapii i ostrzyknięć lekami sterydowymi. Ważnym elementem terapii jest wyeliminowanie lub ograniczenie na pewien czas szkodliwych aktywności. Ponadto fizjoterapeuta będzie zwracał uwagę na postawę pacjenta i stereotyp ruchów kończyny górnej.
Decyzja o operacji powinna zapaść po kilku miesiącach leczenia zachowawczego. Po leczeniu operacyjnym czas powrotu do pełnej aktywności uzależniony jest od doboru techniki zabiegu chirurgicznego. Po artroskopii powrót do sprawności powinien nastąpić w ciągu 2-4 tygodni, a przy zabiegu otwartym, przeprowadzonym tradycyjną techniką, po 2-3 miesiącach.
Prezentowanych informacji o charakterze medycznym nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz indywidualnie, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję w porozumieniu z pacjentem. W przypadku chęci realizacji badań nieobjętych wskazaniami lekarskimi, pacjent ma możliwość ich odpłatnego wykonania. |