Jesienna apteczka - czym wzmacniać organizm jesienią?

Jesień może być piękną porą roku. Zwłaszcza, gdy zaopatrzeni jesteśmy w jesienną apteczkę, która skutecznie uchroni nas przez kaszlem, katarem czy obniżoną odpornością. Czym wzmacniać organizm jesienią? Lepiej sięgać po leki czy naturalne składniki? A jeśli witaminy to w pigułce czy może w formie talerza pełnego owoców? Dowiedz się, jak spędzić jesień w pełnym zdrowiu i w pełni energii przywitać zimę.
Jesienna apteczka to gwarant zdrowia w chłodne, jesienne dni

Co uwzględnić w jesiennej apteczce, aby ustrzec się infekcji? Czym złagodzić objawy przeziębienia, kiedy mimo wszystko się pojawią? Jak szybko powstrzymać chorobę, zapobiegając jej dalszemu rozwojowi? Do dyspozycji mamy cały arsenał środków. Przyjrzyjmy się bliżej substancjom i produktom, które pomogą nam przetrwać trudne dni.

Witamina C jesienią

Krąży wiele różnych opinii na jej temat. Tak zaprzeczeń, jak i potwierdzeń zbawiennego działania. Prawdą jest natomiast, że zalecane dawki dzienne witaminy C zostały obliczone w celu zapobiegania szkorbutowi (niebezpiecznej chorobie wielonarządowej). Nie uwzględniono przy tym jej pozostałych właściwości.

Organizm ludzki nie wytwarza witaminy C, należy więc dostarczać ją:

  • w diecie,
  • poprzez suplementację.

Najlepiej wybierać jej postać naturalną, dlatego że zawiera kompleks bioflawonoidów, których również nie potrafimy syntetyzować, a które nasilają działanie witaminy C. Bioflawonoidy, niezwykle rozpowszechnione w świecie roślin, stanowią grupę naturalnych antyoksydantów i choćby z tego powodu warto je uwzględnić w swojej apteczce.

Zapotrzebowanie na witaminę C wzrasta znacznie podczas infekcji. Najkorzystniej przyjmować ją w kilku dawkach (dawkę dzienną podzielić na mniejsze), ponieważ jest szybko wydalana z organizmu. Pamiętajmy jednak, aby zachować ostrożność, bo duże dawki mogą działać przeczyszczająco.

Witaminę C znajdziemy w każdej jesiennej apteczce

Jeśli nie lubimy łykać tabletek, do dyspozycji mamy soki czy bardziej stężone syropy owocowe bogate w ten składnik (przetwory z aronii, malin, czarnego bzu, czarnej porzeczki, dzikiej róży).

Wiedzmy też, że naturalna witamina C pozyskiwana z owoców nie zakwasza organizmu, tak jak to robi jej syntetyczna postać.

Wiele lat temu Linus Pauling, laureat dwóch nagród Nobla, stwierdził, że wysokie dawki witaminy C stymulują organizm do wytwarzania interferonu, naturalnej glikoproteiny niszczącej wirusy, a oprócz tego zwiększają o 100–300 proc. aktywność makrofagów, komórek krwi eliminujących drobnoustroje.

Witamina C potrzebna jest także do produkcji immunoglobulin (przeciwciał) typu A, G i M, czynników pomocniczych w zwalczaniu infekcji.

Cynk jesienią

Cynk to mało rozpowszechniony i mocno niedoceniany pierwiastek, a powinno być inaczej, bo wpływa on na budowę odporności organizmu.

Cynk odpowiada między innymi za prawidłowe funkcjonowanie komórek NK (Natural Killers – naturalni zabójcy – nazwa mówi sama za siebie). Komórki te, należąc do grupy komórek układu immunologicznego, biorą udział we wczesnych fazach odpowiedzi odpornościowej nieswoistej, która stanowi pierwszą linię obrony przed patogenami. Ciekawy jest fakt, że przy niedoborze cynku obserwuje się prawidłową ilość komórek NK, ale o znacznie obniżonej aktywności.

Najwięcej cynku znajdziemy w ostrygach

Dodatkowo cynk działa przeciwwirusowo, a ponieważ większość infekcji powodują wirusy, domową apteczkę warto zaopatrzyć w preparat cynku cechujący się dobrą przyswajalnością.

Czosnek i cebula - naturalne antybiotyki

Zarówno czosnek jak i cebula mają zarówno wielbicieli, jak i przeciwników, ze względu na swoje walory smakowe i intensywny zapach. Substancje występujące w czosnku i cebuli walczą skutecznie z wieloma drobnoustrojami, stąd warzywa te bywają nazywane „naturalnymi antybiotykami”. Najbardziej znanym związkiem, który zawierają, jest działająca bakteriobójczo allicyna.

Czosnek i cebulę wykorzystuje się do sporządzania syropów, co można robić również w warunkach domowych. Osobom wrażliwym na ich zapach warto polecić zakup gotowych suplementów pozbawionych nieprzyjemnej woni.

Jesienna apteczka bez czosnku i cebuli to nie apteczka

Jesienna apteczka z syropem z czarnego bzu

Wspomniany już został syrop z czarnego bzu. Na aptecznych półkach znajdziemy jednak o wiele więcej. Mowa o preparatach zawierających standaryzowane ekstrakty z tych owoców, płynnych lub w tabletkach.

Czarny bez, prócz tego, że zawiera witaminę C, jest bardzo skuteczny w walce z wirusami i bakteriami. Działa:

  • napotnie,
  • przeciwgorączkowo,
  • wspomaga odksztuszanie wydzieliny z oskrzeli.

Czarny bez jest bardzo skuteczny w walce z wirusami, więc w jesiennej apteczce nie może go zabraknąć

Czarny bez należy do tak zwanych środków oczyszczających krew, które usuwają z organizmu szkodliwe produkty przemiany materii, warto więc mieć go w swojej apteczce. Syrop z owoców czarnego bzu dodany do herbaty, na przykład lipowej czy malinowej, pomaga się wygrzać. Można go zrobić samodzielnie, przy czym należy pamiętać, aby owoce zbierać z dala od drogi.

Olej z dzikiego oregano

Oregano jako popularną przyprawę znają wszyscy. Niewiele osób jednak wie, że zioło to ma szerokie zastosowanie w lecznictwie.

Oregano działa między innymi:

  • przeciwbakteryjnie,
  • przeciwgrzybiczo,
  • wspomagająco w schorzeniach układu oddechowego (w tym płuc i zatok).

Infekcje zatok są zazwyczaj schorzeniem przewlekłym, a ich przyczyną jest często zakażenie mieszane (grzybicze z powikłaniami bakteryjnymi), dlatego warto tu polecić olej z dzikiego oregano. Dzięki wyjątkowej zdolności do zwalczania bakterii i grzybów stanowi on idealne rozwiązanie, szczególnie jeśli inne środki zawiodły.

Jesienna apteczka powinna oferować olej z dzikiego oregano

Oregano dodatkowo działa na różne rodzaje kaszlu, który zwykle towarzyszy infekcjom.

Witamina D

Witaminę D bardzo długo kojarzono jedynie z profilaktyką krzywicy u niemowląt. Pierwsze doniesienia o wpływie witaminy D na układ immunologiczny pojawiły się 20 lat temu, jednak dopiero niedawno opisano mechanizm jej działania.

Witamina D bierze udział w:

  • aktywacji i proliferacji limfocytów (komórek układu odpornościowego),
  • wytwarzaniu swoistych przeciwciał,
  • regulacji odpowiedzi immunologicznej.

Wyniki licznych prac badawczych pokazują, że witamina D jest jednym z najważniej­szych czynników wpływających na utrzymanie immunologicznej homeostazy. W naszej szerokości geograficznej o suplementację witaminy D powinniśmy dbać zwłaszcza zimą, kiedy to promienie słoneczne są zbyt słabe, aby zapewnić jej syntezę.

Witamina D powinna się znaleźć w każdej jesiennej apteczce

Zalecana dawka dobowa dla dzieci i młodzieży wynosi 600–1000 j.m. (15–25 μg/dobę), a dla dorosłych – 800–2000 j.m. (20–50 μg/dobę), zależnie od masy ciała, w miesiącach od września do kwietnia lub przez cały rok, gdy brakuje syntezy skórnej w lecie, co dotyczy na przykład starszych osób.

Tran

Tran, jako preparat wzmacniający odporność, stosowany jest od dawien dawna. Znamy go doskonale z dzieciństwa – kojarzy nam się głównie z okropnymi w smaku specyfikami, którymi karmiły nas nasze mamy. Na szczęście teraz możemy korzystać z jego dobroczynnych właściwości, pijąc tran smakowy. W aptekach dostępne są preparaty o różnych aromatach, niwelujących nieprzyjemny rybi posmak.

Tran zawiera:

  • niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT) - między innymi dobrze znane kwasy omega-3,
  • witaminy A i D.

W jesiennej apteczce powinniśmy znaleźć tran w formie płynnej lub w kapsułkach

Ponieważ wciąż jemy stosunkowo mało ryb, a jeśli nawet dbamy, aby znajdowały się w naszej diecie, to ich wartość pozostaje wątpliwa (hodowle łososi są porównywalne do kurzych, pełno w nich hormonów i antybiotyków), warto sięgnąć po dobry preparat tranowy. Niestety, dobrego preparatu nie da się wyprodukować za przysłowiowe pięć złotych, zastanawiajmy się zatem nad jakością kupowanych specyfików.

Inne leki w jesiennej apteczce

Obok preparatów naturalnych w naszej jesiennej apteczce nie może zabraknąć typowych leków:

  • przeciwgorączkowych,
  • przeciwzapalnych.

Odpowiednie dla siebie należy wybrać w zależności od tego, czy jesteśmy na coś uczuleni (na którą z substancji), czy mamy problemy z żołądkiem, czy cierpimy na astmę lub inne choroby przewlekłe.

Najpopularniejsze środki pomagające zwalczać uciążliwe objawy infekcji to:

  • paracetamol,
  • ibuprofen,
  • aspiryna.

W jesiennej apteczce nie może zabraknąć leków przeciwgorączkowych i przeciwzapalnych

Praktycznie każdy preparat wieloskładnikowy na przeziębienie zawiera jeden z wymienionych. Czytajmy więc uważnie składy produktów leczniczych, aby nie powielać tych samych substancji, gdyż grozi to ich przedawkowaniem i może mieć poważne konsekwencje.

Pamiętajmy, że kobietom w ciąży i małym dzieciom bezwzględnie nie wolno zażywać farmaceutyków z kwasem acetylosalicylowym.

„Twój Farmaceuta” nr 7, wrzesień/październik 2016

Prezentowanych informacji o charakterze medycznym nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz indywidualnie, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję w porozumieniu z pacjentem. W przypadku chęci realizacji badań nieobjętych wskazaniami lekarskimi, pacjent ma możliwość ich odpłatnego wykonania. Należy potwierdzić przy zakupie badania szczegóły do jego przygotowania.
Data dodania 14.09.2017
Data ostatniej aktualizacji 07.06.2023