Prograf kaps. twarde(5 mg) - 30 szt.

Leczenie preparatem wymaga starannego monitorowania przez odpowiednio wyszkolony i wyposażony personel. Ze względu na ryzyko odrzucania przeszczepionego narządu lub zwiększenia częstości działań niepożądanych w wyniku klinicznie znaczących różnic w ogólnoustrojowej ekspozycji na takrolimus, pacjent powinien otrzymywać jeden preparat z takrolimusem, zgodnie z odpowiadającym mu dobowym schematem dawkowania; zmiana preparatu zawierającego takrolimus lub zmiana schematu dawkowania powinny odbywać się wyłącznie pod wnikliwym nadzorem specjalisty transplantologa. Podczas zamiany na jakikolwiek inny preparat zawierający takrolimus konieczne jest monitorowanie stężenia leku we krwi i dostosowanie dawki, aby mieć pewność, że ogólnoustrojowa ekspozycja na takrolimus pozostała niezmieniona. Przedstawione poniżej zalecenia dotyczące dawek początkowych należy traktować wyłącznie jako wskazówkę. Dawkowanie preparatu należy ustalać indywidualnie na podstawie klinicznej oceny odrzucania i tolerowania przeszczepu oraz monitorowania stężenia leku we krwi. W razie wystąpienia klinicznych objawów odrzucania, należy rozważyć zmianę leczenia immunosupresyjnego. Zalecane jest rozpoczynanie stosowania leku od podawania doustnego, w razie potrzeby zawartość kapsułki można zawiesić w wodzie i podawać przez sondę nosowo-żołądkową. W początkowym okresie pooperacyjnym preparat podaje się rutynowo jednocześnie z innymi lekami immunosupresyjnymi. Dobową dawkę leku podaje się doustnie w 2 dawkach podzielonych (np. rano i wieczorem). Kapsułki należy przyjmować na czczo lub co najmniej 1 h przed lub 2-3 h po posiłku, popijając płynem (najlepiej wodą). Przeszczepienie wątroby. Profilaktyka odrzucania przeszczepu u dorosłych: doustne leczenie preparatem należy rozpocząć od dawki 0,1-0,2 mg/kg mc./dobę. Podawanie leku należy rozpocząć około 12 h po zakończeniu zabiegu chirurgicznego; jeśli stan kliniczny pacjenta nie pozwala na podawanie dawki doustnie, należy rozpocząć dożylne podawanie leku. Profilaktyka odrzucania przeszczepu u dzieci: początkowa dawka doustna wynosi 0,3 mg/kg mc./dobę; jeśli stan kliniczny pacjenta nie pozwala na doustne podawanie dawki, lek należy podawać dożylnie. Dostosowanie dawki w okresie po przeszczepieniu u dorosłych i dzieci: zazwyczaj dawki preparatu zmniejsza się w okresie po przeszczepieniu, w niektórych przypadkach można odstawić jednoczesne stosowanie innych leków immunosupresyjnych i stosować takrolimus w monoterapii. Poprawa stanu pacjenta po przeszczepieniu narządu może spowodować zmianę właściwości farmakokinetycznych takrolimusu i konieczne może być dalsze dostosowanie dawki. Terapia w odrzucaniu przeszczepu u dorosłych i dzieci: w epizodach odrzucania stosowano zwiększone dawki preparatu, uzupełniające leczenie kortykosteroidami oraz wprowadzono krótkotrwałe podawanie przeciwciał mono-/poliklonalnych. W razie stwierdzenia objawów działania toksycznego, może być konieczne zmniejszenie dawki takrolimusu. W przypadku zmiany na stosowanie takrolimusu, leczenie należy rozpocząć od doustnej dawki początkowej zalecanej w immunosupresji pierwotnej. Przeszczepienie nerki. Profilaktyka odrzucania przeszczepu u dorosłych: doustne leczenie preparatem należy rozpocząć od dawki 0,2-0,3 mg/kg mc./dobę. Podawanie leku należy rozpocząć w ciągu 24 h od zakończenia zabiegu chirurgicznego; jeśli stan kliniczny pacjenta nie pozwala na doustne podawanie dawki, należy rozpocząć dożylne podawanie leku. Profilaktyka odrzucania przeszczepu u dzieci: początkowa dawka doustna wynosi 0,3 mg/kg mc./dobę; jeśli stan kliniczny pacjenta nie pozwala na doustne podawanie dawki, lek należy podawać dożylnie. Dostosowanie dawki w okresie po przeszczepieniu u dorosłych i dzieci: zazwyczaj dawki preparatu zmniejsza się w okresie po przeszczepieniu, w niektórych przypadkach można odstawić jednoczesne stosowanie innych leków immunosupresjnych i stosować leczenie takrolimusem oraz drugim lekiem. Poprawa stanu pacjenta po przeszczepieniu narządu może spowodować zmianę właściwości farmakokinetycznych takrolimusu i konieczne może być dalsze dostosowanie dawki. Terapia w odrzucaniu przeszczepu u dorosłych i dzieci: w epizodach odrzucania stosowano zwiększone dawki preparatu, uzupełniające leczenie kortykosteroidami oraz wprowadzono krótkotrwałe podawanie przeciwciał mono-/poliklonalnych. W razie stwierdzenia objawów działania toksycznego, może być konieczne zmniejszenie dawki takrolimusu. W przypadku zmiany na stosowanie takrolimusu, leczenie należy rozpocząć od doustnej dawki początkowej zalecanej w immunosupresji pierwotnej. Przeszczepienie serca. Profilaktyka odrzucania przeszczepu u dorosłych: takrolimus można stosować jednocześnie z indukcją przeciwciałami (co pozwala na późniejsze rozpoczęcie leczenia takrolimusem) lub, alternatywnie, u stabilnych klinicznie pacjentów bez indukcji przeciwciałami. Po indukcji przeciwciałami, doustne leczenie preparatem należy rozpocząć od dawki 0,075 mg/kg mc./dobę. Podawanie leku należy rozpocząć w ciągu 5 dni od zakończenia zabiegu chirurgicznego, niezwłocznie po ustabilizowaniu stanu klinicznego pacjenta. Jeśli stan kliniczny pacjenta nie pozwala na doustne podawanie dawki, należy rozpocząć dożylne podawanie leku. Opublikowano także inny schemat dawkowania, który polega na podawaniu takrolimusu doustnie w ciągu 12 h od zabiegu przeszczepienia - schemat ten stosowano u pacjentów, u których nie stwierdzano niewydolności narządów (np. niewydolności nerek); w tych przypadkach leczenie rozpoczynano od dawki początkowej takrolimusu wynoszącej 2-4 mg/dobę, podając jednocześnie mykofenolan mofetylu i kortykosteroidy lub syrolimus i kortykosteroidy. Profilaktyka odrzucania przeszczepu u dzieci: takrolimus stosowano z indukcją przeciwciałami lub bez. U pacjentów bez indukcji przeciwciałami, jeśli leczenie takrolimusem rozpoczyna się od dożylnego podawania leku, zalecana dawka początkowa wynosi 0,03-0,05 mg/kg mc./dobę w ciągłym wlewie przez 24 h, aż do osiągnięcia stężenia takrolimusu w pełnej krwi, wynoszącego 15-25 ng/ml. Należy zmienić drogę podania na podanie doustne, gdy tylko jest to możliwe z klinicznego punktu widzenia. Pierwsza dawka stosowana w leczeniu doustnym powinna wynosić 0,3 mg/kg mc./dobę, a podawanie należy rozpocząć 8-12 h po zaprzestaniu wlewu dożylnego. Po indukcji przeciwciałami, gdy podawanie takrolimusu rozpoczyna się doustnie, zalecana dawka początkowa wynosi 0,1-0,3 mg/kg mc./dobę, w dwóch dawkach podzielonych (np. rano i wieczorem). Dostosowanie dawki w okresie po przeszczepieniu u dorosłych i dzieci: zazwyczaj dawki preparatu zmniejsza się w okresie po przeszczepieniu. Poprawa stanu pacjenta po przeszczepieniu narządu może spowodować zmianę właściwości farmakokinetycznych takrolimusu i konieczne może być dalsze dostosowanie dawki. Terapia w odrzucaniu przeszczepu u dorosłych i dzieci: w epizodach odrzucania stosowano zwiększone dawki preparatu, uzupełniające leczenie kortykosteroidami oraz wprowadzono krótkotrwałe podawanie przeciwciał mono-/poliklonalnych. U dorosłych pacjentów, u których nastąpiła zmiana na stosowanie takrolimusu, początkowa dawka doustna wynosi 0,15 mg/kg mc./dobę. U dzieci, u których nastąpiła zmiana na stosowanie takrolimusu, początkowa dawka doustna wynosi 0,2-0,3 mg/kg mc./dobę. Terapia w odrzucaniu przeszczepu, inne przeszczepy allogeniczne. Dawkowanie zalecane w przeszczepieniach płuc, trzustki i jelit podano w oparciu o ograniczone dane pochodzące z klinicznych badań prospektywnych. U pacjentów po przeszczepieniu płuc, preparat stosowano doustnie w dawce początkowej 0,1-0,15 mg/kg mc./dobę, u pacjentów po przeszczepieniu trzustki w doustnej dawce początkowej 0,2 mg/kg mc./dobę, a u pacjentów po przeszczepieniu jelita w doustnej dawce początkowej 0,3 mg/kg mc./dobę. Dostosowywanie dawki w szczególnych populacjach pacjentów. U pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby może być konieczne zmniejszenie dawki preparatu w celu utrzymania najmniejszego stężenia we krwi w zalecanym zakresie docelowym. U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek oraz u osób w podeszłym wieku nie jest konieczne dostosowywanie dawki. Dzieciom na ogół podaje się dawki 1,5-2 razy większe niż dawki stosowane u dorosłych w celu osiągnięcia zbliżonych stężeń we krwi. Zmiana ze stosowania cyklosporyny: należy zachować ostrożność podczas zmiany terapii opartej na cyklosporynie na leczenie oparte na stosowaniu takrolimusu. Leczenie takrolimusem można rozpocząć po oznaczeniu stężenia cyklosporyny we krwi oraz ocenie stanu klinicznego pacjenta. W przypadku stwierdzenia zwiększonego stężenia cyklosporyny we krwi należy opóźnić podawanie takrolimusu. W praktyce leczenie takrolimusem rozpoczyna się 12-24 h po odstawieniu cyklosporyny. Po zmianie na stosowanie takrolimusu należy w dalszym ciągu monitorować stężenie cyklosporyny we krwi.
Dawkowanie należy dostosować przede wszystkim w oparciu o indywidualną ocenę kliniczną odrzucenia i tolerowania przeszczepu u poszczególnych pacjentów. Jako pomoc w ocenie optymalnego dawkowania stosuje się metody immunologiczne do oznaczenia stężenia takrolimusu w pełnej krwi. Najmniejsze stężenia takrolimusu we krwi należy monitorować w okresie po przeszczepieniu narządu. W przypadku podawania preparatu doustnie, najmniejsze stężenia we krwi należy oznaczać około 12 h po podaniu dawki, bezpośrednio przed podaniem kolejnej dawki. Częstość oznaczania stężenia leku we krwi zależy od potrzeb klinicznych. Najmniejsze stężenia we krwi należy oznaczać około 2 razy w tygodniu w początkowym okresie po przeszczepieniu, a następnie okresowo w czasie leczenia podtrzymującego; należy je również monitorować po dostosowaniu dawki, wprowadzeniu zmian w terapii immunosupresyjnej oraz po jednoczesnym podawaniu związków, które mogą zmieniać stężenie takrolimusu w pełnej krwi. Analiza danych z badań klinicznych sugeruje, że u większości pacjentów powodzenie w leczeniu można osiągnąć, gdy najmniejsze stężenia takrolimusu we krwi utrzymują się poniżej 20 ng/ml. Podczas interpretacji zmian w stężeniach leku w pełnej krwi należy uwzględnić kliniczny stan pacjenta. W praktyce klinicznej najmniejsze stężenia leku w pełnej krwi na ogół utrzymywały się w zakresie 5-20 ng/ml u biorców wątroby oraz 10-20 ng/ml u biorców nerek i serca we wczesnym okresie po przeszczepieniu. Następnie, w okresie leczenia podtrzymującego, stężenia we krwi na ogół utrzymywały się w zakresie 5-15 ng/ml u pacjentów z przeszczepioną wątrobą, nerkami i sercem.

Profilaktyka odrzucania przeszczepu u biorców allogenicznych przeszczepów wątroby, nerki lub serca. Leczenie w przypadkach odrzucenia przeszczepu allogenicznego opornego na terapię innymi lekami immunosupresyjnymi.

1. Co to jest lek Prograf i w jakim celu się go stosuje

Prograf należy do grupy leków zwanych lekami immunosupresyjnymi. Po przeszczepieniu narządów
(np. wątroby, nerki lub serca) układ immunologiczny pacjenta będzie próbował odrzucić nowy narząd.
Prograf stosuje się w celu kontrolowania odpowiedzi układu immunologicznego organizmu i
umożliwienia przyjęcia przeszczepionego narządu.
Prograf jest często stosowany jednocześnie z innymi lekami, które również hamują układ
immunologiczny.

Prograf może być również stosowany w przypadku odrzucania przeszczepionej wątroby, nerki, serca
lub innego narządu, lub jeżeli zastosowane wcześniej leczenie nie kontrolowało odpowiedzi układu
immunologicznego po przeszczepieniu narządów.

2. Informacje ważne przed zastosowaniem leku Prograf

Kiedy nie stosować leku Prograf
- Jeśli pacjent ma uczulenie (nadwrażliwość) na takrolimus lub którykolwiek z pozostałych
  składników leku Prograf (wymienionych w punkcie 6).
- Jeśli pacjent ma uczulenie (nadwrażliwość) na jakikolwiek antybiotyk należący do grupy
  antybiotyków makrolidowych (np. erytromycyna, klarytromycyna, jozamycyna).

Ostrzeżenia i środki ostrożności
Przed rozpoczęciem stosowania leku Prograf należy omówić to z lekarzem lub farmaceutą.

- Prograf należy przyjmować codziennie, tak długo, jak wymagane jest utrzymanie
  immunosupresji, aby zapobiec odrzucaniu przeszczepionego narządu. Pacjent powinien
  pozostawać po stałą kontrolą lekarza.
- Jeżeli stosuje się Prograf lekarz może zlecić wykonanie badań okresowych (badanie krwi,
  moczu, badanie czynności serca, badanie wzroku i badanie neurologiczne). Są to rutynowe
  badania, które pomogą w ustaleniu odpowiedniej dawki leku Prograf.
- Należy unikać stosowania preparatów ziołowych zawierających ziele dziurawca zwyczajnego
  (Hypericum perforatum) oraz innych preparatów ziołowych, ponieważ mogą one wpływać na
  skuteczność i wielkość dawki leku Prograf, którą trzeba przyjąć. W razie wątpliwości przed
  zastosowaniem jakichkolwiek preparatów ziołowych należy skonsultować się z lekarzem.
- Jeżeli u pacjenta występują zaburzenia czynności wątroby lub występowały one w przeszłości
  należy poinformować lekarza, ponieważ schorzenia te mogą wpływać na wielkość dawki leku
  Prograf.
- Jeżeli odczuwa się silny ból brzucha z towarzyszącymi lub nie, innymi objawami, takimi jak
  dreszcze, gorączka, nudności lub wymioty.
- Jeżeli wystąpi biegunka utrzymująca się dłużej niż jeden dzień należy poinformować lekarza,
  ponieważ może być konieczne dostosowanie przyjmowanej dawki leku Prograf.
- Jeżeli występuje zmiana aktywności elektrycznej serca zwana ”wydłużenie odstępu QT”.
- Należy ograniczyć narażenie na światło słoneczne i promieniowanie ultrafioletowe, nosząc
  odpowiednią odzież ochronną i stosując filtry słoneczne o wysokim wskaźniku ochrony. Jest
  to związane z ryzykiem wystąpienia złośliwych zmian skórnych w trakcie leczenia
  immunosupresyjnego.
- Jeżeli pacjent ma otrzymać szczepionkę, należy wcześniej poinformować lekarza. Lekarz
  zaleci najlepszy sposób postępowania.
- U pacjentów leczonych produktem Prograf obserwowano zwiększone ryzyko wystąpienia
  zaburzeń limfoproliferacyjnych (patrz punkt 4). Należy poprosić lekarza o konkretną poradę
  odnośnie tych zaburzeń.
- Jeżeli występuje lub występowało uszkodzenie najmniejszych naczyń krwionośnych, znane
  jako mikroangiopatia zakrzepowa/zakrzepowa plamica małopłytkowa/zespół hemolityczno-
  mocznicowy. Należy poinformować lekarza, jeśli wystąpią: gorączka, siniaki pod skórą (które
  mogą wyglądać jak czerwone kropki), niewyjaśnione zmęczenie, splątanie, zażółcenie skóry
  lub oczu, zmniejszenie wydalania moczu, utrata wzroku i drgawki (patrz punkt 4). Jeśli
  takrolimus przyjmuje się razem z syrolimusem lub ewerolimusem, może zwiększyć się
  ryzyko wystąpienia tych objawów.

Środki ostrożności dotyczące przygotowania leku:
Podczas przygotowywania należy unikać bezpośredniego kontaktu z dowolną częścią ciała, taką jak
skóra lub oczy, bądź wdychania produktów zawierających takrolimus w postaci roztworu, proszku lub
granulatu. Jeżeli nastąpi taki kontakt, należy przemyć skórę i oczy.

Lek Prograf a inne leki
Należy powiedzieć lekarzowi lub farmaceucie o wszystkich lekach przyjmowanych przez pacjenta
obecnie lub ostatnio, a także o lekach, które pacjent planuje stosować, z lekami wydawanymi bez
recepty i preparatami ziołowymi włącznie.

Leku Prograf nie wolno przyjmować jednocześnie z cyklosporyną.

W razie potrzeby wizyty u lekarza innego niż specjalista transplantolog, należy powiedzieć
lekarzowi o przyjmowaniu takrolimusu. Lekarz może zechcieć skonsultować się ze specjalistą
transplantologiem, czy pacjent powinien stosować inny lek, który może zwiększać lub
zmniejszać stężenie takrolimusu we krwi.

Stężenie leku Prografwe krwi może ulec zmianie w wyniku przyjmowania innych leków, jak również
stężenie innych leków we krwi może zmienić się na skutek stosowania leku Prograf. Stosowanie tych
leków może wymagać przerwania leczenia, zwiększenia lub zmniejszenia dawki leku Prograf. U
niektórych pacjentów wystąpił wzrost stężenia takrolimusu we krwi podczas przyjmowania innych
leków. Mogło to prowadzić do ciężkich działań niepożądanych, takich jak zaburzenia czynności
nerek, zaburzenia układu nerwowego oraz zaburzenia rytmu serca (patrz punkt 4).
Wpływ na stężenie leku Prograf we krwi może występować bardzo szybko po rozpoczęciu stosowania
innego leku, dlatego może być konieczne częste ciągłe monitorowanie stężenia leku Prograf we krwi
w ciągu pierwszych kilku dni po rozpoczęciu stosowania innego leku i często podczas kontynuowania
leczenia innym lekiem. Niektóre inne leki mogą powodować zmniejszenie stężenia takrolimusu we
krwi, co mogłoby zwiększyć ryzyko odrzucania przeszczepionego narządu. Szczególnie należy
powiedzieć lekarzowi o aktualnie lub ostatnio stosowanych lekach zawierających substancje czynne,
takie jak:

- leki przeciwgrzybicze i antybiotyki, zwłaszcza antybiotyki tzw. makrolidowe, stosowane w
  leczeniu zakażeń, np. ketokonazol, flukonazol, itrakonazol, pozakonazol, worykonazol,
  klotrymazol, izawukonazol, mikonazol, kaspofungina, telitromycyna, erytromycyna,
  klarytromycyna, jozamycyna, azytromycyna, ryfampicyna, ryfabutyna, izoniazyd i
  flukloksacylina
- letermowir, stosowany w zapobieganiu chorobom wywołanym przez wirusa cytomegalii
  (CMV)
- inhibitory proteazy HIV (np. rytonawir, nelfinawir, sakwinawir), lek zwiększający
  farmakokinetykę kobicystat i tabletki złożone lub nienukleozydowe inhibitory odwrotnej
  transkryptazy HIV (efawirenz, etrawiryna, newirapina) stosowane w leczeniu zakażenia HIV
- inhibitory proteazy HCV (np. telaprewir, boceprewir, ombitaswir/parytaprewir/rytonawir w
  skojarzeniu z dazabuwirem lub bez niego, elbaswir/grazoprewir i glekaprewir/pibrentaswir)
  stosowane w leczeniu wirusowego zapalenia wątroby typu C
- nilotynib i imatynib, idelalizyb, cerytynib, kryzotynib, apalutamid, enzalutamid lub mitotan
  (stosowane w leczeniu niektórych nowotworów)
- kwas mykofenolowy stosowany w celu hamowania układu odpornościowego, aby zapobiec
  odrzuceniu przeszczepu
- leki stosowane w chorobie wrzodowej żołądka i kwaśnym refluksie (np. omeprazol,
  lanzoprazol lub cymetydyna)
- leki przeciwwymiotne, stosowane w leczeniu nudności i wymiotów (np. metoklopramid)
- leki zawierające wodorotlenek glinu i wodorotlenek magnezu (zobojętniają kwas żołądkowy),
  stosowane w leczeniu zgagi
- leki hormonalne zawierające etynyloestradiol (np. doustne środki antykoncepcyjne) lub
  danazol
- leki stosowane w nadciśnieniu tętniczym lub chorobach serca, takie jak nifedypina,
  nikardypina, diltiazem i werapamil
- leki przeciwarytmiczne (amiodaron) stosowane w kontrolowaniu zaburzeń rytmu serca
  (nierówne bicie serca)
- leki znane jako „statyny” stosowane w leczeniu zwiększonego stężenia cholesterolu i
  triglicerydów
- leki przeciwpadaczkowe, np. karbamazepina, fenytoina lub fenobarbital
- metamizol, stosowany w leczeniu bólu i gorączki
- kortykosteroidy prednizolon i metyloprednizolon
- lek przeciwdepresyjny nefazodon
- produkty roślinne zawierające ziele dziurawca zwyczajnego (Hypericum perforatum) lub
  ekstrakt z cytryńca chińskiego (Schisandra sphenanthera)
- kannabidiol (stosuje się między innymi w leczeniu napadów padaczkowych).

Należy powiedzieć lekarzowi, jeżeli pacjent leczy się na wirusowe zapalenie wątroby typu C.
Leczenie farmakologiczne wirusowego zapalenia wątroby typu C może zmienić czynność wątroby i
może wpływać na stężenia takrolimusu we krwi. Stężenia takrolimusu we krwi mogą zmniejszać się
lub zwiększać w zależności od leków przepisanych z powodu wirusowego zapalenia wątroby typu C.
Lekarz może zechcieć ściśle monitorować stężenia takrolimusu we krwi i wprowadzić niezbędne
zmiany dawki leku Prograf po rozpoczęciu leczenia wirusowego zapalenia wątroby typu C.

Należy powiedzieć lekarzowi, jeżeli pacjent przyjmuje lub zamierza stosować ibuprofen,
amfoterycynę B, antybiotyki (kotrimoksazol, wankomycynę lub antybiotyki aminoglikozydowe takie
jak gentamycyna) lub leki przeciwwirusowe (np. acyklowir, gancyklowir, cydofowir lub foskarnet).

Leki te przyjmowane jednocześnie z lekiem Prograf mogą nasilać zaburzenia czynności nerek i układu
nerwowego.

Należy poinformować lekarza o przyjmowaniu syrolimusu lub ewerolimusu. Jeżeli takrolimus
przyjmuje się razem z syrolimusem lub ewerolimusem, może zwiększyć się ryzyko rozwoju
mikroangiopatii zakrzepowej, zakrzepowej plamicy małopłytkowej i zespołu hemolityczno-
mocznicowego (patrz punkt 4).

Należy powiedzieć lekarzowi, jeżeli jednocześnie z lekiem Prograf pacjent przyjmuje dodatkowo
potas lub stosuje leki moczopędne oszczędzające potas (np. amiloryd, triamteren lub spironolakton),
lub antybiotyki trimetoprym lub kotrimoksazol, które mogą zwiększać stężenie potasu we krwi,
niektóre leki przeciwbólowe (tzw. NLPZ - niesteroidowe leki przeciwzapalne, np. ibuprofen), leki
przeciwzakrzepowe lub doustne leki przeciwcukrzycowe.

Jeżeli pacjent ma otrzymać szczepionkę, należy wcześniej poinformować lekarza.

Stosowanie leku Prograf z jedzeniem i piciem
Prografnależy przyjmować na czczo lub co najmniej 1 godzinę przed posiłkiem lub 2 do 3
godzin po posiłku. Należy unikać spożywania grejpfrutów i soku grejpfrutowego w czasie stosowania
leku Prograf.

Ciąża i karmienie piersią
Jeśli pacjentka jest w ciąży lub karmi piersią, przypuszcza że może być w ciąży lub gdy planuje mieć
dziecko, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku.
Prograf przenika do mleka matki. Dlatego w czasie przyjmowania leku Prograf nie należy karmić
piersią.

Prowadzenie pojazdów i obsługiwanie maszyn
Nie należy prowadzić pojazdów mechanicznych lub obsługiwać żadnych urządzeń mechanicznych ani
nie posługiwać się narzędziami jeżeli po stosowaniu leku Prograf występują zawroty głowy lub
senność, lub zaburzenia widzenia. Objawy te występują częściej, jeżeli podczas leczenia lekiem
Prografspożywa się alkohol.

Prograf zawiera laktozę, sód i lecytynę sojową
Prograf zawiera laktozę. Jeżeli stwierdzono wcześniej u pacjenta nietolerancję niektórych cukrów,
pacjent powinien skontaktować się z lekarzem przed przyjęciem leku.

Lek ten zawiera mniej niż 1 mmol sodu (23 mg) w kapsułce, to znaczy lek uznaje się za „wolny od
sodu”.

Tusz użyty do nadruku na kapsułkach leku Prograf 0,5 mg i 1 mg zawiera lecytynę sojową. Jeżeli
występuje uczulenie na orzeszki ziemne lub soję należy powiedzieć lekarzowi, który zdecyduje czy
należy przyjmować ten lek.

3. Jak stosować lek Prograf

Lek Prograf należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza. W razie wątpliwości należy
zwrócić się do lekarza lub farmaceuty.

Odbierając receptę należy upewnić się, że za każdym razem otrzymuje się ten sam lek zawierający
takrolimus, o ile specjalista transplantolog nie zalecił zmiany na inny lek zawierający takrolimus. Lek
należy przyjmować dwa razy na dobę. Jeśli lek wygląda inaczej niż zwykle lub są inne zalecenia
odnośnie jego dawkowania, należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty tak szybko jak to możliwe,
aby upewnić się, że pacjent otrzymał właściwy lek.

Lekarz ustali początkową dawkę zapobiegającą odrzuceniu przeszczepionego narządu na podstawie
masy ciała pacjenta. Zwykle początkowa dawka leku podawana bezpośrednio po przeszczepieniu jest
zależna od rodzaju przeszczepionego narządu i wynosi zwykle

                              od 0,075 mg/kg mc./dobę do 0,30 mg/kg mc./dobę.

Wielkość dawki zależy również od ogólnego stanu zdrowia oraz od innych stosowanych leków
immunosupresyjnych. Aby dobrać odpowiednią dawkę i modyfikować jej wielkość w trakcie leczenia,
lekarz zaleci regularne badania krwi. Jeżeli stan kliniczny będzie stabilny, lekarz zmniejszy dawkę
leku Prograf. Lekarz powie dokładnie ile kapsułek należy zażywać i jak często. Prograf przyjmuje się
doustnie dwa razy na dobę, zwykle rano i wieczorem. Prograf należy przyjmować na czczo lub co
najmniej 1 godzinę przed posiłkiem lub od 2 do 3 godzin po posiłku. Kapsułki należy połykać w
całości, popijając szklanką wody. Należy unikać spożywania grejpfrutów i soku z grejpfrutów w
czasie przyjmowania leku Prograf. Nie połykać środka pochłaniającego wilgoć, znajdującego się w
opakowaniu z folii.

Zastosowanie większej niż zalecana dawki leku Prograf
Jeżeli przez przypadek zażyje się większą dawkę leku Prograf niż zalecana, należy natychmiast
skontaktować się z lekarzem lub udać do najbliższego szpitala.

Pominięcie zastosowania leku Prograf
Nie należy stosować dawki podwójnej w celu uzupełnienia pominiętej dawki.
Jeżeli zapomni się o przyjęciu kapsułek Prograf należy poczekać do czasu, w którym zwykle zażywa
się kolejną dawkę, a następnie przyjmować kapsułki zgodnie z ustalonym schematem.

Przerwanie stosowania leku Prograf
Przerwanie przyjmowania leku Prograf może zwiększyć ryzyko odrzucania przeszczepionego narządu.
Nie należy przerywać leczenia, dopóki nie zdecyduje o tym lekarz.

W razie jakichkolwiek dalszych wątpliwości związanych ze stosowaniem tego leku, należy zwrócić
się do lekarza lub farmaceuty.

4. Możliwe działania niepożądane

Jak każdy lek, lek Prograf może powodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one
wystąpią.

Prograf osłabia mechanizm obronny organizmu, aby zapobiec odrzuceniu przeszczepionego narządu.
W wyniku tego zmniejsza się zdolność organizmu do zwalczania zakażeń. Dlatego w czasie
przyjmowania leku Prograf pacjent jest bardziej podatny na infekcje niż zazwyczaj, takie jak
zakażenia skóry, jamy ustnej, żołądka i przewodu pokarmowego, płuc i dróg moczowych. Niektóre
zakażenia mogą być ciężkie lub prowadzić do zgonu i mogą obejmować zakażenia wywołane przez
bakterie, wirusy, grzyby, pasożyty lub inne zakażenia.
Należy natychmiast poinformować lekarza, jeśli wystąpią objawy zakażenia, w tym:
- gorączka, kaszel, ból gardła, osłabienie lub ogólne złe samopoczucie
- utrata pamięci, trudności w myśleniu, trudności w chodzeniu lub utrata wzroku – mogą być one
spowodowane bardzo rzadkim, ciężkim zakażeniem mózgu, które może prowadzić do zgonu
(postępująca wieloogniskowa leukoencefalopatia, PML).

Mogą wystąpić ciężkie działania niepożądane, w tym wymienione poniżej.
Jeśli wystąpiły lub podejrzewa się, że wystąpiły jakiekolwiek z wymienionych ciężkich działań
niepożądanych, należy natychmiast powiedzieć o tym lekarzowi:

Ciężkie działania niepożądane występujące często (mogą wystąpić rzadziej niż u 1 na 10 pacjentów):
- perforacja przewodu pokarmowego: silny ból brzucha, któremu towarzyszą lub nie inne objawy,
takie jak dreszcze, gorączka, nudności lub wymioty
- zaburzenia czynności przeszczepionego narządu
- niewyraźne widzenie

Ciężkie działania niepożądane występujące niezbyt często (mogą wystąpić rzadziej niż u 1 na
100 pacjentów):
- mikroangiopatia zakrzepowa (uszkodzenie najmniejszych naczyń krwionośnych), w tym zespół
hemolityczno-mocznicowy, stan z następującymi objawami: mała ilość wydalanego moczu lub brak
wydalania moczu (ostra niewydolność nerek), skrajne zmęczenie, zażółcenie skóry lub oczu
(żółtaczka) i niewyjaśnione siniaki lub nieprawidłowe krwawienie i objawy zakażenia

Ciężkie działania niepożądane występujące rzadko (mogą wystąpić rzadziej niż u 1 na
1000 pacjentów):
- zakrzepowa plamica małopłytkowa : stan polegający na uszkodzeniu najmniejszych naczyń
krwionośnych i charakteryzujący się wystąpieniem gorączki i podskórnych siniaków w postaci
czerwonych, punktowych plamek z towarzyszącym lub nie niewyjaśnionym krańcowym zmęczeniem,
dezorientacją, zażółceniem skóry lub oczu (żółtaczka), z objawami ostrej niewydolności nerek (mała
ilość wydalanego moczu lub brak wydalania moczu), utratą wzroku i drgawkami
- toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka: nadżerka lub tworzenie się pęcherzy na skórze lub
błonach śluzowych; czerwona, obrzęknięta skóra może oddzielać się na rozległych powierzchniach
ciała
- ślepota

Ciężkie działania niepożądane występujące bardzo rzadko (mogą wystąpić rzadziej niż u 1 na
10 000 pacjentów):
- zespół Stevensa-Johnsona: niewyjaśniony, rozległy ból skóry, obrzęk twarzy, ciężka choroba, w
której występują pęcherze na skórze, ustach, oczach i narządach płciowych, pokrzywka, obrzęk
języka, rozprzestrzeniająca się czerwona lub fioletowa wysypka skórna, spełzanie naskórka
- Torsades de pointes: zmiana częstości akcji serca, której mogą towarzyszyć lub nie objawy takie jak
ból w klatce piersiowej (dławica piersiowa), omdlenie, zawroty głowy lub nudności, kołatanie serca
(uczucie bicia serca) oraz trudności w oddychaniu

Ciężkie działania niepożądane – częstość nieznana (częstość nie może być określona na podstawie
dostępnych danych):
- zakażenia oportunistyczne (bakteryjne, grzybicze, wirusowe i pierwotniakowe): długotrwała
biegunka, gorączka i ból gardła
- łagodne i złośliwe zmiany nowotworowe w trakcie leczenia, występujące w wyniku immunosupresji
- aplazja czysto czerwonokrwinkowa (bardzo znaczne zmniejszenie liczby czerwonych krwinek),
niedokrwistość hemolityczna (zmniejszenie liczby krwinek czerwonych z powodu nieprawidłowego
rozpadu, któremu towarzyszy zmęczenie) i gorączka neutropeniczna (zmniejszenie liczby białych
krwinek zwalczających zakażenia, ze współistniejącą gorączką). Dokładnie nie wiadomo jak często
występują te działania niepożądane. Można nie mieć żadnych objawów lub, w zależności od nasilenia
choroby, można odczuwać zmęczenie, apatię, nienaturalną bladość skóry (bladość), duszność, zawroty
głowy, ból głowy, ból w klatce piersiowej i zimno w dłoniach i stopach.
- agranulocytoza (znaczne zmniejszenie liczby białych krwinek z towarzyszącym owrzodzeniem w
jamie ustnej, gorączką i zakażeniem/zakażeniami). Można nie mieć żadnych objawów lub można
odczuwać nagłe zwiększenie temperatury ciała, dreszcze i ból gardła.
- reakcje alergiczne i anafilaktyczne z następującymi objawami: nagła swędząca wysypka
(pokrzywka), obrzęk rąk, stóp, kostek, twarzy, warg, jamy ustnej lub gardła (który może powodować
trudności w połykaniu lub oddychaniu) i uczucie bliskiego omdlenia
- zespół tylnej odwracalnej encefalopatii (ang. Posterior reversible encephalopathy syndrome, PRES):
ból głowy, stany splątania, zmiany nastroju, drgawki i niewyraźne widzenie. Mogą to być objawy
zaburzenia znanego jako zespół tylnej odwracalnej encefalopatii, który zgłaszano u niektórych
pacjentów leczonych takrolimusem.
- neuropatia nerwu wzrokowego (nieprawidłowości nerwu wzrokowego): problemy z widzeniem,
takie jak niewyraźne widzenie, zmiany w widzeniu kolorów, trudności w dostrzeganiu szczegółów
lub ograniczenie pola widzenia

Po przyjęciu leku Prograf mogą również wystąpić następujące działania niepożądane, które mogą być
ciężkie:

Działania niepożądane występujące bardzo często (mogą wystąpić częściej niż u 1 na 10 osób):
- zwiększenie stężenia cukru we krwi, cukrzyca, zwiększenie stężenia potasu we krwi
- bezsenność
- drżenie mięśniowe, ból głowy
- zwiększone ciśnienie tętnicze krwi
- nieprawidłowe wyniki badań czynności wątroby
- biegunka, nudności
- zaburzenia czynności nerek

Działania niepożądane występujące często (mogą wystąpić rzadziej niż u 1 na 10 osób):
- zmniejszenie liczby krwinek (płytek krwi, czerwonych krwinek lub białych krwinek),
  zwiększenie liczby białych krwinek, zmiana liczby czerwonych krwinek (widoczne w badaniach
  krwi)
- zmniejszenie stężenia magnezu, fosforu, potasu, wapnia lub sodu we krwi, zatrzymanie płynów
  w organizmie, zwiększenie stężenia kwasu moczowego lub tłuszczów we krwi, zmniejszenie
  apetytu, zwiększenie kwasowości krwi, inne zaburzenia elektrolitowe
- objawy lęku, stany splątania i dezorientacja, depresja, zmiany nastroju, koszmary senne,
  omamy, zaburzenia psychiczne
- drgawki, zaburzenia świadomości, mrowienie i drętwienie (czasem bolesne) rąk i stóp, zawroty
  głowy, zaburzona zdolność pisania, zaburzenia układu nerwowego
- zwiększona wrażliwość na światło, schorzenia oczu
- szumy uszne
- zmniejszony przepływ krwi w naczyniach serca, przyspieszone bicie serca
- krwotok, częściowe lub całkowite zablokowanie naczyń krwionośnych, zmniejszone ciśnienie
  tętnicze krwi
- duszność, zmiany w tkance płucnej, gromadzenie się płynu w opłucnej, zapalenie gardła, kaszel,
  objawy grypopodobne
- stany zapalne lub owrzodzenie powodujące ból brzucha lub biegunkę, krwawienie do żołądka,
  zapalenie i owrzodzenie jamy ustnej, gromadzenie się płynu w jamie brzusznej, wymioty, bóle
  brzucha, niestrawność,zaparcia, wzdęcia z oddawaniem gazów, wzdęcia i rozdęcia, luźne
  stolce, objawy żołądkowe
- nieprawidłowe wyniki badań enzymów wątrobowych i zaburzenia czynności wątroby,
  zażółcenie skóry w wyniku zaburzeń wątroby, uszkodzenie komórek wątroby i zapalenie
  wątroby
- świąd, wysypka, wypadanie włosów, trądzik, nadmierne pocenie
- ból stawów, kończyn, pleców i stóp, kurcze mięśni
- niewydolność nerek, zmniejszone wytwarzanie moczu, utrudnione lub bolesne oddawanie
  moczu
- ogólne osłabienie, gorączka, zatrzymanie płynów w organizmie, dolegliwości bólowe i
  dyskomfort, zwiększona aktywność enzymu fosfatazy zasadowej we krwi, zwiększenie masy
  ciała, zaburzenia zdolności odczuwania temperatury ciała

Działania niepożądane występujące niezbyt często (mogą wystąpić rzadziej niż u 1 na 100 osób):
- zmiany parametrów krzepnięcia krwi i krwawienia, zmniejszenie liczby wszystkich rodzajów
  krwinek
- odwodnienie
- zmniejszenie stężenia białek lub cukru we krwi, zwiększenie stężenia fosforanów we krwi
- śpiączka, krwawienie do mózgu, udar, porażenie i niedowład, zaburzenia mózgowe, zaburzenia
  mowy i zaburzenia wysławiania, zaburzenia pamięci
- zmętnienie soczewki oka
- zaburzenia słuchu
- nieregularne bicie serca, zatrzymanie czynności serca, niewydolność serca, zaburzenia mięśnia
  sercowego, powiększenie serca, silniejsze bicie serca, nieprawidłowy wynik badania EKG,
  nieprawidłowe tętno i częstość akcji serca
- powstawanie zakrzepów w żyłach kończyn, wstrząs
- trudności w oddychaniu, zaburzenia układu oddechowego, astma
- niedrożność jelita, zwiększona aktywność enzymu amylazy we krwi, powrót treści żołądkowej
  do przełyku, opóźnione opróżnianie żołądka
- zapalenie skóry, nadwrażliwość na światło słoneczne
- schorzenia stawów
- niemożność oddania moczu, bolesne miesiączki i nieprawidłowe krwawienie miesiączkowe
- niewydolność niektórych narządów, objawy grypopodobne, zwiększona wrażliwość na ciepło i
  zimno, uczucie ucisku w klatce piersiowej, zdenerwowanie lub złe samopoczucie, zwiększenie
  aktywności enzymu dehydrogenazy mleczanowej we krwi, zmniejszenie masy ciała

Działania niepożądane występujące rzadko (mogą wystąpić rzadziej niż u 1 na 1000 osób):
- niewielkie, krwawe wybroczyny na skórze w wyniku tworzenia się zakrzepów
- zwiększone napięcie mięśni
- głuchota
- zbieranie się płynu wokół serca
- ostra duszność
- torbiel trzustki
- utrudniony przepływ krwi przez wątrobę
- nadmierne owłosienie
- uczucie pragnienia, upadek, uczucie ucisku w klatce piersiowej, zmniejszenie ruchliwości,
  owrzodzenia

Działania niepożądane występujące bardzo rzadko (mogą wystąpić rzadziej niż u 1 na 10 000 osób):
- osłabienie mięśni
- nieprawidłowy echokardiogram
- niewydolność wątroby, zwężenie dróg żółciowych
- bolesne oddawanie moczu z obecnością krwi
- zwiększenie ilości tkanki tłuszczowej

Zgłaszanie działań niepożądanych
Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy niepożądane niewymienione
w tej ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi. Działania niepożądane można zgłaszać bezpośrednio
do Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji
Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych
Al. Jerozolimskie 181C
PL-02 222 Warszawa
Tel.: +48 22 49 21 301
Faks: +48 22 49 21 309
Strona internetowa: https://smz.ezdrowie.gov.pl
Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.
Dzięki zgłaszaniu działań niepożądanych można będzie zgromadzić więcej informacji na temat
bezpieczeństwa stosowania leku.

5. Jak przechowywać lek Prograf

Lek Prograf należy przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci.

Kapsułki twarde należy przyjąć natychmiast po wyjęciu z blistra.

Nie stosować leku Prograf po upływie terminu ważności zamieszczonego na pudełku i blistrze po:
{EXP.}. Termin ważności oznacza ostatni dzień podanego miesiąca. Zużyć wszystkie kapsułki w
ciągu 1 roku po otwarciu torebki aluminiowej.

Brak specjalnych zaleceń dotyczących temperatury przechowywania produktu leczniczego.

Przechowywać w oryginalnym opakowaniu w celu ochrony przed wilgocią.

6. Zawartość opakowania i inne informacje

Co zawiera lek Prograf

Prograf, 0,5 mg, kapsułki, twarde
- Substancją czynną leku jest takrolimus. Każda kapsułka zawiera 0,5 mg takrolimusu w postaci
  takrolimusu jednowodnego.
- Pozostałe składniki to:
  zawartość kapsułki: hypromeloza 6 mPas, kroskarmeloza sodowa, laktoza jednowodna, magnezu
  stearynian.
  skład otoczki: tytanu dwutlenek (E171), żelaza tlenek żółty (E172), żelatyna.
  Tusz na otoczce kapsułki: szelak, lecytyna sojowa, hydroksypropyloceluloza,
  symetykon, żelaza tlenek czerwony (E172).

Prograf, 1 mg, kapsułki, twarde
- Substancją czynną leku jest takrolimus. Każda kapsułka zawiera 1 mg takrolimusu w postaci
  takrolimusu jednowodnego.
- Pozostałe składniki to:
  zawartość kapsułki: hypromeloza 6 mPas, kroskarmeloza sodowa, laktoza jednowodna, magnezu
  stearynian.
  skład otoczki: tytanu dwutlenek (E171), żelatyna.
  Tusz na otoczce kapsułki: szelak, lecytyna sojowa, hydroksypropyloceluloza,
  symetykon, żelaza tlenek czerwony (E172).

Prograf, 5 mg, kapsułki, twarde
- Substancją czynną leku jest takrolimus. Każda kapsułka zawiera 5 mg takrolimusu w postaci
  takrolimusu jednowodnego.
- Pozostałe składniki to:
  zawartość kapsułki: hypromeloza 6 mPas, kroskarmeloza sodowa, laktoza jednowodna, magnezu
  stearynian.
  skład otoczki: tytanu dwutlenek (E171), żelaza tlenek czerwony (E172), żelatyna.
  Tusz na otoczce kapsułki: szelak, tytanu dwutlenek (E171) i glikol propylenowy.

Jak wygląda lek Prograf i co zawiera opakowanie

Prograf, 0,5 mg, kapsułki, twarde
Nieprzezroczyste, jasno żółte kapsułki z nadrukiem „0,5 mg” i nadrukiem „[f] 607” w kolorze
czerwonym, zawierające biały proszek.
Prograf, 0,5 mg, kapsułki, twarde jest dostępny w blistrach lub blistrach perforowanych podzielnych
na dawki pojedyncze, zawierających 10 kapsułek, w opakowaniu z folii ze środkiem pochłaniającym
wilgoć. Nie należy połykać środka pochłaniającego wilgoć. Dostępne są opakowania zawierające 20,
30, 50, 60 lub 100 kapsułek twardych w blistrach i opakowania po 20x1, 30x1, 50x1, 60x1 lub 100x1
kapsułek twardych w blistrach perforowanych podzielnych na dawki pojedyncze.

Prograf, 1 mg, kapsułki, twarde
Nieprzezroczyste, białe kapsułki z nadrukiem „1 mg” i nadrukiem „[f] 617” w kolorze czerwonym,
zawierające biały proszek.
Prograf, 1 mg, kapsułki, twarde jest dostępny w blistrach lub blistrach perforowanych podzielnych na
dawki pojedyncze, zawierających 10 kapsułek, w opakowaniu z folii ze środkiem pochłaniającym
wilgoć. Nie należy połykać środka pochłaniającego wilgoć. Dostępne są opakowania zawierające 20,
30, 50, 60, 90 lub 100 kapsułek twardych w blistrach i opakowania po 20x1, 30x1, 50x1, 60x1, 90x1
lub 100x1 kapsułek twardych w blistrach perforowanych podzielnych na dawki pojedyncze.

Prograf, 5 mg, kapsułki, twarde
Nieprzezroczyste, szarawoczerwone kapsułki z nadrukiem „5 mg” i nadrukiem „[f] 657” w kolorze
białym, zawierające biały proszek.
Prograf, 5 mg, kapsułki, twarde jest dostępny w blistrach lub blistrach perforowanych podzielnych na
dawki pojedyncze, zawierających 10 kapsułek, w opakowaniu z folii ze środkiem pochłaniającym
wilgoć. Nie należy połykać środka pochłaniającego wilgoć. Dostępne są opakowania zawierające 30,
50, 60 lub 100 kapsułek twardych w blistrach i opakowania po 30x1, 50x1, 60x1 lub 100x1 kapsułek
twardych w blistrach perforowanych podzielnych na dawki pojedyncze.
Nie wszystkie wielkości opakowań muszą znajdować się w obrocie.
Na polskim rynku dostępne są opakowania po 30 kapsułek.

Podmiot odpowiedzialny i wytwórca
Podmiot odpowiedzialny:
Astellas Pharma Sp. z o.o.
ul. Żwirki i Wigury 16C
02-092 Warszawa
Tel.: (22) 545 11 11

Wytwórca:
Astellas Ireland Co.,Ltd.
Killorglin, County Kerry V93FC86
Irlandia

Ten produkt leczniczy jest dopuszczony do obrotu w krajach członkowskich Europejskiego
Obszaru Gospodarczego pod następującymi nazwami:
Prograf:
Austria, Cypr, Republika Czeska, Dania, Niemcy, Grecja, Hiszpania, Finlandia, Francja, Węgry,
Islandia, Irlandia, Włochy, Malta, Norwegia, Polska, Portugalia, Słowacja, Słowenia, Szwecja

Prograft:
Belgia, Luksemburg, Holandia

Data ostatniej aktualizacji ulotki: 10/2022