Bilans zdrowia dziecka w 3.-4. miesiącu życia

Co obejmuje bilans w 3.-4. miesiącu życia dziecka?

Podczas tego bilansu pielęgniarka zmierzy długość i masę ciała dziecka oraz obwód głowy i klatki piersiowej. Lekarz z kolei dokładnie zbada dziecko, a szczególną uwagę zwróci na:

• ciemiączko przednie – jego kształt, rozmiar i wygląd
• zaburzenia wzroku – czy dziecko nie ma zeza
• czy dziecko nie ma zaburzeń słuchu
• czy podczas osłuchiwania serca i płuc nie słychać szmerów
• czy dziecko nie ma wrodzonej dysplazji stawów biodrowych
• u chłopców: czy jądra znajdują się w mosznie, u dziewczynek: czy wargi sromowe nie są sklejone
• czy dziecko ma prawidłową budowę podniebienia, wędzidełek, warg i języka
• czy na skórze są wysypki, znamiona, naczyniaki lub siniaki

Ciemiączka

Ciemiączka to takie części czaszki dziecka, która nie są skostniałe. Jednak mózg w tych miejscach jest dobrze chroniony, ponieważ ciemiączka wypełnia specjalna błona. Dzięki niej główkę dziecka można myć, głaskać i przytulać bez obaw. Ciemiączka pozwalają czaszce dziecka dopasować się do kształtu kanału rodnego matki podczas porodu i umożliwiają rozrost mózgu. Będąc w brzuchu mamy dziecko ma cztery ciemiączka – przednie, tylne i dwa boczne – jednak na świat przychodzi najczęściej z zarośniętymi ciemiączkami bocznymi. Ciemiączko tylne zarasta średnio ok. 6. tygodnia życia, a przednie między 10. a 18. miesiącem życia.

Wywiad lekarski podczas bilansu w 3.-4. miesiącu życia dziecka

Ponadto lekarz zapyta o przyjmowane przez dziecko leki, żywienie dziecka – czy dziecko jest karmione piersią czy mlekiem modyfikowanym, jak często i ile je.

Jeżeli dziecko jest karmione mlekiem modyfikowanym to od 17. tygodnia życia można zacząć wprowadzać do jego diety pokarmy stałe – ta wizyta jest dobrą okazją do omówienia z lekarzem sposobu wprowadzania nowych posiłków. Niemowlętom karmionym piersią pokarmy stałe podaje się od 6. miesiąca życia.

Pediatra oceni rozwój psychoruchowy dziecka i zapyta o twoje obserwacje. Niepokojące rzeczy, które możesz zauważyć u swojego dziecka to np.: 

• nadmierne ulewanie pokarmu po karmieniu lub wymioty
• brak odwracania głowy w  kierunku dźwięku
• niechęć do leżenia na brzuszku, niepodnoszenie głowy
• brak zainteresowania kolorowymi zabawkami, nieuśmiechanie się

Lekarz zapyta również, jak wygląda wasze życie – kto opiekuje się dzieckiem, jaki dziecko ma rytm dnia, czy doznało jakichś urazów albo miało wykonywane jakieś badania.

Później lekarz udzieli ci informacji, m.in. o higienie dziecka, spacerach, bezpiecznych zabawkach, zagrożeniach związanych z potrząsaniem dzieckiem, o żywieniu dziecka, stosowaniu witamin (w profilaktyce krzywicy¹) oraz ewentualnie zleci dodatkowe badania lub konsultacje innych lekarzy.

Szczepienia w trakcie bilansu

Pediatra zapyta również, jak dziecko zniosło podanie pierwszych szczepionek, czy pojawiły się jakieś niepożądane odczyny poszczepienne, np. gorączka.

Po zbadaniu przez lekarza twoje dziecko zostanie również zaszczepione:

• drugą dawką szczepionki przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi
• pierwszą dawką szczepionki przeciwko ostremu nagminnemu porażeniu dziecięcemu (poliomyelitis)
• drugą dawką szczepionki przeciwko inwazyjnym zakażeniom Haemophilus influenzae typu b

Przeczytaj także ogólne informacje o bilansie zdrowia dziecka.

Źródła:

• „Książeczka zdrowia dziecka” Ministerstwa Zdrowia, której wzór został opisany w załączniku 6. Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 roku w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania (Dz. U. poz. 2069).
• Program Szczepień Ochronnych 2016.
• „Pielęgniarstwo pediatryczne. Podręcznik dla studiów medycznych” pod red. Bogusława Pawlaczyka.
• Maria Jodkowska, Anna Oblacińska „Testy przesiewowe w kierunku wykrywania zeza u niemowląt”.

¹ Krzywica – zespół objawów ze strony całego organizmu spowodowany niedoborem witaminy D. Występuje głównie u dzieci w 1. roku życia, ale może rozpocząć się już w wieku 2-3 miesięcy). Najczęstsze objawy krzywicy to pocenie główki, zmniejszenie apetytu, rozdrażnienie, bezsenność, obniżenie napięcia mięśniowego, zaparcia, miękkość kości czaszki. Może jej towarzyszyć opóźnienie rozwoju psychoruchowego oraz skłonność do zakażeń.