Alergia to dziś powszechny problem, nie tylko zdrowotny, ale i społeczno-ekonomiczny. Choroby alergiczne rozwijają się w gwałtownym tempie i dotykają coraz więcej osób (szacuje się, że jest to aż 20% populacji). Znacząca grupa alergików cierpi z powodu alergii oczu. Swędzenie, pieczenie, stany zapalne są dokuczliwe i obniżają komfort widzenia (i ogólnego funkcjonowania). Może mieć to także wpływ na użytkowanie soczewek kontaktowych. Jednak nie oznacza to, że mając alergię musimy z nich zrezygnować.

Alergia co to jest?

Czym jest alergia? Mówiąc ogólnie, to nadmierna reakcja naszego układu odpornościowego, który traktuje pewne substancje jako niebezpieczne dla organizmu. Każdy przypadek wymaga oczywiście prawidłowej diagnostyki i wywiadu, które pozwolą określić, co dokładnie jest naszym alergenem.

Alergiczne choroby oczu

Do alergicznych chorób oczu możemy możemy zaliczyć:

Alergiczne zapalenie spojówek

Charakterystyczne objawy alergicznego zapalenia spojówek to: swędzenie, przekrwienie i obrzęk spojówek, łzawienie czy obrzęk powiek).

Alergiczne zapalenie spojówek może mieć charakter sezonowy (przeważnie jest to reakcja na pyłki występujące, np. wiosną) lub przewlekły (tu zazwyczaj chodzi o całoroczne alergeny, jak np. sierść zwierząt czy kurz). Jeśli mamy do czynienia z alergicznym zapaleniem spojówek, to najważniejsze jest, by minimalizować szkodliwe działanie alergenu - najprościej byłoby go po prostu unikać. Niestety nie zawsze jest to możliwe. Jeśli dojdzie do podrażnienia oczu, pomóc mogą zimne kompresy czy krople nawilżające (wypłukują alergeny i tworzą barierę ochronną).

Wiosenne zapalenie spojówek

To przewlekła obuoczna choroba oczu zagrażająca widzeniu i dotykająca zarówno dzieci, jak i dorosłych. Towarzyszą jej łzawienie, świąd oczu, światłowstręt oraz śluzowa wydzielina. Najlepiej byłoby unikać czynników wywołujących dyskomfort. Niestety nie zawsze jest to możliwe. Ulgę mogą przynieść zimne okłady, unikanie tarcia oczu czy krople nawilżające. Przy zaostrzeniu objawów stosuje się sterydy i leki antyhistaminowe.

Olbrzymiobrodawkowe zapalenie spojówek (GPC) i alergia wśród użytkowników soczewek kontaktowych

GPC to stan zapalny, który powstał przez długotrwałe drażnienie spojówki przez ciało obce, np. nieprawidłowo dopasowane soczewki kontaktowe. Problem ten dotyka 4-15% użytkowników soczewek wielokrotnego użytku i może wystąpić w każdym wieku.

Charakterystyczne dla tego rodzaju zapalenia spojówek jest:

  • swędzenie,
  • łzawienie,
  • śluzowa wydzielina,
  • przerost brodawek na spojówce.

W ciężkich przypadkach może dojść do punktowego zapalenia rogówki, erozji rogówki lub zaburzenia widzenia przy noszeniu soczewek.

Leczenie to, przed wszystkim, usunięcie drażniącego ciała obcego, a także podanie leków - sterydów lub leków antyalergicznych.

Jeśli czynnikiem drażniącym były soczewki, należy na jakiś czas z nich zrezygnować lub wypróbować soczewki o innych właściwościach, lub krótszym trybie użytkowania (np. jednodniowe).

Atopowe zapalenie rogówki i spojówek

To alergiczny stan zapalny powierzchni oka i powiek. Charakterystyczne są: przewlekłe swędzenie, pieczenie, łzawienie, światłowstręt, przekrwienie i obrzęk spojówek. Pomoże zastosowanie leków antyalergicznych i antyhistaminowych, ulgę przynieść mogą natomiast zimne okłady oraz krople nawilżające bez konserwantów.

W ostrych stanach zapalnych zaleca się czasowe odstawienie soczewek kontaktowych. Natomiast, gdy poważne powikłania nie występują, alergicy nadal mogą korzystać z tego rodzaju korekcji. Na rynku dostępne jest szerokie spektrum materiałów, z których wykonuje się soczewki. Dzięki temu nawet osoby z bardzo wrażliwymi oczami maja szansę znaleźć coś dla siebie.

Jak dopasować soczewki kontaktowe?

Rodzaj i jakość soczewek kontaktowych mają istotne znaczenie dla zdrowych spojówek (zwłaszcza alergików). Niewłaściwie dobrane soczewki mogą przyczynić się do uszkodzenia komórek nabłonka spojówki, wywołać zapalenie czy spowodować zmiany na spojówce nawet u zdrowych pacjentów. Dlatego niezwykle istotny jest dobór soczewek u specjalisty, który dopasuje nam produkt, dla nas najzdrowszy i najbardziej komfortowy, dodatkowo nauczy jak prawidłowo pielęgnować soczewki.

Odstawienie soczewek nie jest możliwe? W takiej sytuacji należy pomyśleć o soczewkach z parametrami idealnie dopasowanymi do potrzeb alergika (odpowiednia elastyczność, sztywność, zwilżalność, etc.). Pomóc może też zmiana soczewek na jednodniowe (mniejsze ryzyko powikłań).

W każdym z powyżej wspomnianych przypadków niezbędna jest wizyta u specjalisty. Będąc pod profesjonalną opieką optometrysty i okulisty, mamy szansę nieprzerwanie stosować soczewki, nawet w okresach alergii.

Zasady bezpiecznego noszenia soczewek kontaktowych

Jeśli chcemy mieć komfort użytkowania soczewek na co dzień i pewność, że nasze oczy są zdrowe i bezpieczne, warto stosować środki ostrożności, takie, jak:

  • Kontrola wzroku i oczu u specjalisty-kontaktologa.
  • Stosowanie się do zaleceń okulisty i optometrysty.
  • Stosowanie soczewek jednodniowych.
  • Zwiększenie częstości wymiany soczewek.
  • Skrócenie czasu noszenia soczewek.
  • Wybór płynów pielęgnacyjnych bez konserwantów
  • Zmiana materiału soczewek.
  • Unikanie tarcia oczu.
  • Częste mycie rąk oraz unikanie dotykania okolic oczu.
  • Płukanie oczu solą fizjologiczną.
  • Stosowanie okularów przeciwsłonecznych.
  • Dokładne mycie okolic oczu i brzegów powiek rano i wieczorem.

Jeśli doszło już do podrażnień czy stanów zapalnych oczu, pomocne będzie:

  • Stosowanie zimnych okładów i masaż powiek.
  • Stosowanie kropli nawilżających bez konserwantów
  • Stosowanie kropli antyalergicznych przed założeniem i po zdjęciu soczewek.

Alergicy są wśród nas i z każdym rokiem jest ich coraz więcej. Świadome postępowanie, nowoczesne produkty oraz regularne kontrole u specjalistów sprawiają, że osoby z alergią w dalszym ciągu mają szansę na codzienne używanie soczewek kontaktowych.

Autor:
Dominika Lempart i Iwona Chabko, optometrystki, Medicover Optyk
Data dodania: 12.04.2021

Bibliografia/Źródło:

  1. Kontaktologia i optyka okulistyczna nr 3’2011
  2. Jerzy Szaflik: „Choroby aparatu ochronnego oka i rogówki”, Wrocław 2004
  3. Jane Veys,John Meyler, Ian Davis „ Praktyczne zasady doboru soczewek kontaktowych” The Vision Care Institute of Johnson&Johnson, 2014
  4. Niżankowska M. H.: „Okulistyka. Podstawy kliniczne”. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007
  5. Anna M. Ambroziak, Magdalena Korwin, Ewa Langwińska- Wośko, Anna Zaleska- Żmijewska: "Soczewki kontaktowe i problemy alergiczne", Kontaktologia i Optyka okulistyczna 3/2009
  6. DeGaulle I. Chigbu:"Postepowanie w przypadku choroby alergicznej oczu w praktyce lekarza okulisty", Eye Health Advisor 2010