Szczepienia przed wyjazdem

Wyjeżdżając za granicę, szczególnie do egzotycznych krajów, nie warto ryzykować, że nasza podróż zakończy się problemami zdrowotnymi.

Szczególnie, jeśli spodziewasz się złych warunków sanitarnych, niskiego poziomu opieki medycznej albo owadów, z którymi na co dzień nie masz do czynienia, ale one chętnie będą miały do czynienia z tobą, przenosząc przy okazji choroby zakaźne.

Większość szczepień nie jest obowiązkowych. Są jednak szczepienia zalecane, które powinieneś wykonać dla własnego dobra.

Obowiązkowe szczepienia przed wyjazdem 

Obecnie Światowa Organizacja Zdrowa wymienia tylko jedną chorobę zakaźną, przeciw której trzeba się zaszczepić obowiązkowo, wyjeżdżając do niektórych krajów afrykańskich i krajów Ameryki Południowej i Środkowej – to żółta febra zwana inaczej żółtą gorączką.

Szczepionka na żółtą febrę - gdzie jest wymagana?

Dodatkowo obowiązkowe jest szczepienie przeciwko zakażeniu meningokokom przed wyjazdem do Arabii Saudyjskiej – inaczej nie zostaniesz wpuszczony do tego kraju.

Żeby udowodnić, że zostałeś zaszczepiony, musisz mieć tzw. żółtą książeczkę, czyli Międzynarodową Książeczkę Szczepień, którą wydają poradnie medycyny podróży i punkty szczepień. To do tej książeczki zostaną wpisanie wszystkie szczepionki, które przyjąłeś, również szczepienia zalecane, ale nie obowiązkowe.

Zalecane szczepienia przed wyjazdem

W bardzo wielu krajach zalecane jest szczepienie się przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, błonicy, tężcowi i polio. W Polsce są to szczepienia obowiązkowe, choć WZW B jest na liście szczepień obowiązkowych dopiero od lat. 90., więc nie wszyscy jesteśmy zaszczepieni. Dodatkowo szczepienia przeciwko tężcowi, błonicy i krztuścowi  powinniśmy powtarzać co 10 lat. Dlatego przed wyjazdem nie powinniśmy zapominać i o tych szczepieniach.

Wyjeżdżając w egzotyczne kraje warto jednak wykonać dodatkowe szczepienia na:

• dur brzuszny – szczepienie zalecana przy podróży m.in. do Arabii Saudyjskiej, na Bahamy, do Bośni i Hercegowiny, Chin, Chorwacji, Egiptu, Indii, Indonezji, Iranu, Izraela, Malezji, Malediwów, Maroka, Meksyku, RPA, na Seszele, Sri Lankę, do Turcji czy Wietnamu;
• zapalenie wątroby typu A – szczepienie zalecane niemal we wszystkich krajach świata;
• wściekliznę – choroba ta występuje niemal na całym świecie, dlatego warto się zaszczepić niezależnie od kierunku wyjazdu, jednak szczepienie jest szczególnie zalecane w przypadku wyjazdu w dzikie tereny Brazylii, Chin, Indii, Tajlandii, Wietnamu, Filipin i Indonezji;
• cholerę – szczepienie przed wyjazdem do krajów rozwijających się w Azji, Afryce, Ameryce Środkowej i Południowej, jeśli stwierdzono tam ogniska cholery lub jeśli w nieodległym czasie doszło tam do katastrof czy kataklizmów;
• japońskie zapalenie mózgu – szczepienie zalecane przy podróży do krajów azjatyckich (Filipiny, Korea Północna, Korea Południowa, Laos, Malezja, Mongolia, Nepal, Pakistan, Rosja, Singapur, Sri Lanka, Tajwan, Tajlandia, Timor, Wietnam, wyspy zachodniej części Pacyfiku) oraz Australii i Oceanii, szczególnie Papui Nowej Gwinei.

Kiedy zacząć szczepienia przed wyjazdem na wakacje?

Najlepiej zgłosić się do specjalistycznej poradni lekarskiej dla podróżujących 6-8 tygodni przed wyjazdem. Lekarz medycyny podróży poinformuje o obowiązkowych i zalecanych szczepieniach ochronnych w danym regionie, do którego się wybieramy. Zaleci też, jakie leki warto zabrać ze sobą na wszelki wypadek.

Idąc do przychodni na taką konsultację należy wziąć ze sobą listę leków przyjmowanych na stałe, informacje o ewentualnych uczuleniach na leki oraz dokumenty świadczące o wcześniejszych szczepieniach.

Szczepienia a zasady higieny tropikalnej

Szczepienia ochronne nie zwalniają jednak podróżujących z zachowania innych zaleceń, tzw. zasad higieny tropikalnej:

• zęby myj tylko w wodzie przegotowanej lub mineralnej;
• myj lub nawet dezynfekuj ręce przed jedzeniem;
• nie używaj ręczników z tkaniny do osuszenia rąk;
• pij wyłącznie wodę przegotowaną lub butelkowaną wodę mineralną;
• nie dodawaj do napojów kostek lodu;
• nie jedz surowych produktów spożywczych przechowywanych w lodzie;
• unikaj jedzenia surowych sałatek owocowo-warzywnych, surowych/grillowanych owoców morza, mleka, mięsa, sera, majonezu, lodów, śmietany, masła i surowych lub niedogotowanych jaj;
• myj i obieraj ze skórki tropikalne owoce i warzywa;
• nie jedz lokalnych przysmaków kulinarnych przygotowanych w złych warunkach sanitarno-higienicznych lub pochodzących z niewiadomego źródła;
• zakładaj odpowiednią odzież ochronną po zachodzie słońca (długie spodnie, długie rękawy, pełne obuwie);
• stosuj środki odstraszające owady, rozpylając je na skórę kilkukrotnie w ciągu dnia i nocy (podczas przebywania na świeżym powietrzu);
• stosuj moskitiery i siatki w oknach;
• unikaj kąpieli w otwartych, słodkowodnych zbiornikach wodnych;
• unikaj chodzenia boso lub w sandałach poza otoczeniem hotelu;
• zakładaj pełne obuwie trekkingowe podczas wycieczki do parku narodowego, rezerwatu przyrody, lasu tropikalnego;
• unikaj przypadkowych kontaktów seksualnych i stosuj środki zabezpieczające przed chorobami przenoszonymi drogą płciową;
• nie rób tatuaży, akupunktury, piercingu;
• unikaj odwiedzania targowisk z żywymi zwierzętami;
• unikaj kontaktu z przypadkowo napotkanymi zwierzętami.

W przypadku dodatkowych pytań, informacji może udzielić nam lekarz medycyny podróży.

Szczegółowe zalecenia dotyczące szczepień w poszczególnych krajach na świecie można znaleźć na stronie Zakładu Epidemiologii i Medycyny Tropikalnej Wojskowego Instytutu Medycznego.

Przeczytaj także na temat szczepień przed wyjazdem w takie miejsca jak: 

• Wyspy Zielonego Przylądka
• Tajlandia
• Malediwy