Podróżowanie w ciąży

Według specjalistów, najlepszym czasem na podróżowanie jest drugi trymestr ciąży. Kobieta zwykle czuje się wtedy o wiele lepiej, niż w początkowej fazie ciąży, występuje też mniejsze ryzyko poronienia czy przedwczesnego porodu. Nie zaleca się dalekich wyjazdów w pierwszym trymestrze, kiedy dolegliwości związane z ciążą są najbardziej nasilone. Nudności, wymioty, omdlenia mogą zepsuć przyjemność związaną z wyjazdem, ale też ryzyko poronienia jest w tym okresie największe. Nie zaleca się także podróżowania w trzecim trymestrze ciąży, zwłaszcza za granicę. Istnieje wtedy obawa o przedwczesny poród.

Kiedy nie podróżować w ciąży?

Stanowczo odradza się podróżowanie w ciąży kobietom z poważnymi chorobami przewlekłymi: nadciśnieniem, astmą, chorobami serca, cukrzycą, niewydolnością nerek, ciężką anemią. Nie powinny podróżować ciężarne, które w przeszłości poroniły lub u których nastąpił przedwczesny poród czy wczesne pęknięcie błon płodowych. Przeciwwskazaniem do wyjazdu jest także ciąża mnoga oraz wiek pacjentki: ciężarnym w wieku powyżej 35 lat i więcej oraz 15 lat i mniej, powinno się odradzić odbywanie podróży. Jeśli stan pacjentki zezwala na wyjazd, pozostaje jeszcze wybór celu podróży.

Odradzane kierunki w ciąży

Przyszłe mamy powinny unikać przede wszystkim obszarów zagrożonych wybuchem epidemii, dużych wysokości oraz miejsc z dala od opieki medycznej. Jeśli specjalista oceni, że podróż jest możliwa, kobieta w ciąży musi się do niej odpowiednio przygotować.

Ubezpieczenie na podróż w ciąży

Przede wszystkim powinna zadbać o ubezpieczenie. Standardowe ubezpieczenie pokrywa tylko koszty leczenia w szpitalu, rzadko kiedy wlicza koszty podróży do placówki medycznej czy powrót matki i noworodka do domu. Zwykle obejmuje ochronę tylko do 28. tygodnia ciąży. Koniecznie należy to sprawdzić i w razie potrzeby wykupić dodatkową ochronę. Oprócz ubezpieczenia, ciężarna powinna zaopatrzyć się w dokumenty: kartę ciąży, dokument stwierdzający grupę krwi, kontakt do lekarza prowadzącego oraz dowód osobisty. Warto, by przyszła mama posiadała przy sobie adresy placówek medycznych. Ich listę powinna przygotować jeszcze przed wyjazdem. Bezwzględnie taką listę powinny posiadać ciężarne, wyjeżdżające w ostatnim trymestrze ciąży. Przed planowanym wyjazdem powinny się zorientować, czy w miejscu, do którego się udają, otrzymają fachową pomoc medyczną, która poradzi sobie z powikłaniami ciążowymi, koniecznością cesarskiego cięcia i zapewni odpowiednią opiekę wcześniakom.

Apteczka turystyczna w ciąży

Bardzo ważne jest także przygotowanie apteczki turystycznej. Znaleźć się w niej powinny m.in.: talk, termometr, doustne sole nawadniające, witaminy prenatalne, paracetamol oraz krem do opalania z wysokim filtrem. Warto także mieć repelent, chroniący przed ukąszeniami komarów i meszek, które przenoszą choroby tropikalne. Optymalne stężenie substancji odstraszającej DEET to 30-50%. Preparaty te dostępne są w sklepach podróżnika lub w sprzedaży internetowej.

W ciąży do krajów egzotycznych

A co z podróżami do egzotycznych, dalekich zakątków świata? Kobieta taki wyjazd zawsze musi skonsultować z lekarzem. Jeśli w miejscu, do którego się wybiera, występuje ryzyko zachorowania na choroby zakaźne, koniecznie powinna zadbać o profilaktykę. W przypadku ryzyka zachorowania na grypę należy zaszczepić się przeciwko niej. Jeśli w miejscu, do którego udaje się ciężarna, występuje zagrożenie zachorowaniem na gruźlicę, ciężarna powinna poddać się testowi skórnemu, by ocenić stopień odporności na prątki gruźlicy przed podróżą i tuż po niej. Przyszłym mamom specjaliści stanowczo będą odradzać podróż w rejony świata, w których występuje zagrożenie malarią.

Kobiety, które mimo to zdecydują się na podróż, mogą zmniejszyć ryzyko zachorowania poprzez chemioprofilaktykę przeciwmalaryczną.

 – Obecnie nie ma szczepionki przeciwmalarycznej, choć prowadzone są zaawansowane badania w tym zakresie. Możliwe jest tylko prowadzenie chemioprofilaktyki lekiem celowanym – twierdzi epidemiolog Krzysztof Andrzej Wójcik.

Ciężarnym zaleca się przyjmowanie chlorochiny. Jest ona stosowana przez dziesięciolecia i dotychczas nie stwierdzono negatywnego wpływu na płód. Kobietom w ciąży, które podróżują w obszary odporne na chlorochinę, zaleca się profilaktykę meflokiną. Badania pokazują, że nie powoduje ona wzrostu samoistnych poronień, nie ma też wpływu na powstawanie wad wrodzonych u płodu.

– Przeciwwskazana w całym okresie ciąży jest doksycyklina. Na temat bezpieczeństwa atowakwonu z proguanilem brak wystarczających badań klinicznych – twierdzi Krzysztof Korzeniewski, lekarz specjalista w dziedzinie medycyny tropikalnej, epidemiologii, dermatologii i wenerologii.

Podróż w rejony świata, gdzie konieczne jest przyjmowanie atowakwonu z proguanilem lub doksycykliny, ciężarnym powinno się stanowczo odradzać. Chemioprofilaktykę przeciwmalaryczną należy rozpocząć odpowiednio wcześnie przed wyjazdem do kraju zagrożonego oraz stosować przez cały okres pobytu i kontynuować po powrocie do kraju przez zalecany okres.

Szczepienia w ciąży przed podróżą

Bezwzględnie odradza się ciężarnym także podróże w rejony świata zagrożone żółtą febrą (żółtą gorączką).

– Wyjazdy zagraniczne w regiony zagrożone zachorowaniem na żółtą gorączkę kobietom spodziewającym się dziecka należałoby kategorycznie odradzać, jednakże w przypadku, gdy kobieta tak czy owak pojedzie, lepiej ją zaszczepić, bowiem w takich rejonach istnieje większe prawdopodobieństwo nabawienia się tej groźnej choroby, niż wyrządzenia szkody potomstwu poprzez szczepienie – uważa epidemiolog Krzysztof Andrzej Wójcik.

Ze szczepienia przeciwko żółtej febrze można zrezygnować w przypadku podróży do krajów o niskim ryzyku zakażenia. Ciężarne muszą jednak zaopatrzyć się w odpowiednie dokumenty. Wiele krajów wymaga posiadania ważnego międzynarodowego certyfikatu, potwierdzającego szczepienie przeciwko żółtej gorączce. Wiele ciężarnych obawia się przyjmowania szczepień. Tymczasem korzyści z przyjęcia szczepienia, zwłaszcza w przypadku podróży do krajów zagrożonych epidemiami, przewyższają potencjalne ryzyko wpłynięcia na płód. – Znaczne ryzyko działania teratogennego szczepionek (uszkadzającego płód) istnieje w I trymestrze ciąży, więc planując podanie przed wyjazdem szczepionki sugerowałbym w przypadku konieczności aplikację w II lub III trymestrze. Wyjątkiem jest szczepionka przeciw grypie, którą można podawać niezależnie od fazy ciąży – twierdzi Krzysztof Andrzej Wójcik.

Czym podróżować w ciąży?

Wybór celu podróży, ze względu na ewentualne niebezpieczeństwo, nie jest najłatwiejszy. Mniej problemów sprawi odpowiedni dobór środka transportu. W tej kwestii nie ma właściwie żadnych przeciwwskazań. Najwygodniejszy wydaje się pociąg, ale jego wybór nie zawsze jest możliwy. Często wybieranym środkiem transportu, zwłaszcza w przypadku dalekich tras, jest samolot.

Samolotem w ciąży

Loty samolotem nie stanowią szczególnego zagrożenia dla kobiet w ciąży. Ciężarne, jeśli nie ma żadnych przeciwwskazań medycznych, mogą bezpiecznie podróżować samolotem nawet do 36. tygodnia ciąży. Stanowczo odradza się jednak loty kobietom, u których stwierdzono anemię sierpowatą czy zapalenie zakrzepowe żył. Nie powinny podróżować też ciężarne, których ciąża jest zagrożona lub u których wystąpiły problemy z łożyskiem. Warto więc przed planowaną podróżą, skontaktować się z lekarzem prowadzącym ciążę. Jeśli nie będzie przeciwwskazań do podróży samolotem, przed zakupem biletu na lot należy jeszcze zapoznać się z regulaminem linii lotniczych. Każdy przewoźnik ma swoją politykę przewozową, dotyczącą kobiet w ciąży.

Niektóre linie wymagają kompletu badań, inne zgody lekarza, informacji o grupie krwi i planowanym terminie porodu. Ciężarne powinny się także upewnić, czy zostaną wpuszczone na pokład. Podróże krajowe dozwolone są zwykle do 36. tygodnia ciąży, międzynarodowe do 32., a niekiedy nawet do 35. tygodnia, w zależności od przewoźnika. Niezależnie od wybranego środka transportu, kobiety w ciąży powinny zapewnić sobie maksimum komfortu. Rozprostowywać nogi i przechadzać się co pół godziny, by poprawić krążenie krwi.

Przygotowania do podróży w ciąży

Podróżowanie w ciąży nie jest przeciwwskazane, ale należy się do niego bardzo dobrze przygotować. Przede wszystkim ciężarne nie powinny podróżować same i powinny zawsze myśleć najpierw o sobie i o dziecku. Jeśli ciężarna źle się czuje, nie najlepiej znosi ciążę, powinna odmawiać wyjazdu. Nawet najpiękniejsze miejsca nie będą cieszyć, jeśli przyszła mama będzie źle się czuła i zamiast podziwiać widoki, większość czasu spędzi w hotelowym łóżku.