Lipazy to grupa enzymów uczestniczących w trawieniu tłuszczów. Najważniejszym z nich jest lipaza trzustkowa. Gdy funkcjonowanie trzustki jest zaburzone, we krwi pojawiają się większe ilości lipazy. Badanie stężenia tego enzymu w surowicy krwi wykonywane jest na podstawie próbki krwi pobranej od pacjenta.

KUP ONLINE

Do kupienia także bez abonamentu, całej Polsce. 

Badanie poziomu lipazy

Spis treści

  1. Co to jest lipaza trzustkowa
  2. Badanie lipazy wskazania
  3. Przygotowanie do badania lipazy z krwi
  4. Normy. Interpretacja wyników badań lipazy we krwi

Co to jest lipaza trzustkowa

Lipaza trzustkowa jest wytwarzana w postaci nieaktywnej przez trzustkę, a następnie wydzielana do przewodu pokarmowego (dwunastnicy), gdzie ulega aktywacji pod wpływem żółci.

Lipaza wspiera przemianę trójglicerydów w wolne kwasy tłuszczowe, czyli wspomaga proces trawienia tłuszczów pokarmowych. Bierze również udział w utrzymaniu funkcji błony komórkowej, wpływając na jej przepuszczalność, co ma decydujące znaczenie podczas procesów wchłaniania składników odżywczych i wydalania zbędnych produktów przemiany materii przez komórkę.

We krwi u zdrowego człowieka występują niewielkie ilości enzymu lipaza. Jednak u osób, u których trzustka nie działa prawidłowo, gdyż jej komórki zostały uszkodzone bądź przewody trzustkowe uległy zablokowaniu, enzym ten w większej ilości przedostaje się do krwi.

Dlaczego oznaczanie stężenia lipazy i amylazy wykonywane jest równocześnie?

Bardzo często badanie stężenia enzymu lipaza wykonywane jest łącznie z oceną stężenia amylazy, która również jest enzymem produkowanym przez trzustkę. W odróżnieniu od lipazy, amylaza bierze udział w rozkładzie węglowodanów.

Badanie lipazy wskazania

Badanie wykonywane jest w celu postawienia diagnozy, między innymi gdy lekarz podejrzewa ostre lub przewlekłe zapalenie trzustki. Zastosowanie diagnostyczne analiza stężenia enzymu zyskuje również u osób, u których konieczne jest monitorowanie skuteczności leczenia.

Lipazę bada się również w przypadku diagnostyki innych chorób trzustki, w przebiegu których dochodzi do uszkodzenia miąższu, w niedrożności przewodu trzustkowego, jak również w guzach trzustki. Badanie pomaga także potwierdzić zapalenie otrzewnej, a czasem wykorzystywane jest w diagnostyce mukowiscydozy, choroby Crohnaceliakii.

O konieczności wykonania tego badania decyduje lekarz na podstawie charakterystycznych objawów u pacjenta.

Jakie mogą być objawy choroby trzustki?

Chora trzustka długo nie daje objawów. Silny ból brzucha pojawia się przy zaawansowanej chorobie. Co może świadczyć o chorobie trzustki?

  • silny, przeszywający ból brzucha (czasem promieniujący do pleców)
  • nudności, mdłości
  • wymioty.

Przygotowanie do badania lipazy z krwi

Badanie stężenia enzymu w surowicy krwi nie wymaga szczególnego przygotowania.

Przed badaniem wskazany jest 15-minutowy odpoczynek.

Normy. Interpretacja wyników badań lipazy we krwi

Wartości referencyjne są zależne od norm przyjętych w danym laboratorium, a analizę wyniku zawsze powinien wykonać lekarz.

Podwyższony poziom lipazy

Nawet 5–10-krotne przekroczenie przyjętych norm często obserwowane jest w ostrym zapaleniu trzustki. Stężenie rośnie wówczas gwałtownie w ciągu 24‒48 godzin, po czym spada po 5‒7 dniach.

Ponadto podwyższone stężenie może wystąpić:

  • w przebiegu przewlekłego zapalenia trzustki,
  • u osób z łagodnym guzem trzustki,
  • w przebiegu choroby nowotworowej trzustki,
  • gdy u pacjenta dojdzie do niedrożności przewodów trzustkowych, w tym także niedrożność jelit, dwunastnicy czy dróg żółciowych,
  • w przypadku wystąpienia stanu zapalnego pęcherzyka żółciowego,
  • u pacjentów z marskością wątroby,
  • w chorobie wrzodowej, w tym także w sytuacji, gdy doszło do perforacji, czyli pęknięcia wrzodu,
  • w stanach zapalnych otrzewnej,
  • w celiakii,
  • w przebiegu choroby Leśniowskiego-Crohna.

Niski poziom lipazy

U pacjentów z niedoborem lipazy należy szukać przyczyny takiego stanu. Najczęściej za niski poziom odpowiada przewlekłe uszkodzenie miąższu trzustki (mukowiscydoza, cukrzyca typu I). Ponadto czasem obserwuje się, że stężenie enzymu jest niskie u osób zmagających się z nadciśnieniem, czy podwyższonym stężeniem cholesterolu. Zdarza się, że nieprawidłowy wynik związany jest z obecnością żylaków.

Wysoki poziom lipazy jest m.in. markerem ostrego zapalenia trzustki.

Gdzie zbadać poziom lipazy prywatnie

Lipazę możesz sprawdzić prywatnie w placówkach Medicover i współpracujących w jednym z poniższych miast.

  • Bielsko-Biała
  • Bochnia
  • Bydgoszcz
  • Bytom
  • Chojnice
  • Chrzanów
  • Człuchów
  • Dobczyce
  • Elbląg
  • Gdańsk
  • Gdynia
  • Gliwice
  • Gorzów Wielkopolski
  • Grudziądz
  • Głowno
  • Inowrocław
  • Jaworzno
  • Kartuzy
  • Katowice
  • Kielce
  • Koszalin
  • Kościerzyna
  • Kożuchów
  • Końskie
  • Kraków
  • Lublin
  • Łódź
  • Mikołów
  • Myślenice
  • Mścice
  • Nowa Sól
  • Nysa, Opole
  • Otmuchów
  • Paczków
  • Piaseczno
  • Poznań
  • Przybiernów
  • Rybnik
  • Rzeszów
  • Sosnowiec
  • Starogard Gdański
  • Stepnica
  • Sulechów
  • Szczecin
  • Szczecinek
  • Tarnów
  • Tczew
  • Tomaszów Lubelski
  • Toruń
  • Trójmiasto
  • Tychy
  • Wadowice
  • Warszawa
  • Wejherowo
  • Wieliczka
  • Więcbork
  • Wolbrom
  • Wołomin
  • Wrocław
  • Władysławowo
  • Włocławek
  • Zielona Góra
  • Ząbkowice Śląskie
  • Świebodzin
  • Żary
  • Żory.

 

Powiązane badania: 

Aktywność lipazy można oznaczyć wraz z innymi badaniami, które pomagają w diagnozie chorób trzustki.