Medicover
W Polsce szacuje się, że co trzecie dziecko waży za dużo. Według Raportu UNICEF, Polska znajduje się w czołówce krajów o najszybciej rozwijającej się populacji dzieci i młodzieży z nadwagą i otyłością w Europie. Tymczasem nadmiar masy ciała i jej powikłania znacząco pogarszają jakość życia osób nią dotkniętych i są jednym z czynników zwiększających ryzyko występowania innych chorób.
Niestety, powikłania nieleczonej otyłości mogą być poważne. U otyłych dzieci już po kilku latach obserwowane są zaburzenia związane z: układem kostnym (zwyrodnienia stawów kolanowych i kręgosłupa), hormonalnym (wtórna niedoczynność tarczycy i hiperinsulinemia), oddechowym (zaburzenia oddychania, zespół bezdechów sennych, większe ryzyko astmy i alergii), układem trawienia (większe ryzyko kamicy żółciowej, chorób trzustki i zapalenia błony śluzowej żołądka). Im dłużej trwa otyłość, tym większe jej negatywne konsekwencje dla zdrowia. Już po kilku, kilkunastu latach mogą pojawić się: choroby układu sercowo-naczyniowego, dyslipidemie, rak sutka, rak endometrium, hiperinsulinizm i cukrzyca typu 2.
Wraz z narastającym problemem nadwagi i otyłości rośnie odsetek osób borykających się z zaburzeniami psychologicznymi. W porównaniu do osób o prawidłowej masie ciała, dzieci z nadwagą i otyłością miewają niższą samoocenę, są bardziej narażone na depresję, zaburzenia emocjonalne, manipulację i wykluczenie w środowisku rówieśniczym. Dużym problemem jest stygmatyzacja i skłonność nauczycieli do postrzegania takich osób jako leniwych lub mniej zdolnych.
Złożoność problemu, jego przyczyn, czynników pogłębiających oraz następstw, wymaga zdecydowanie interdyscyplinarnego podejścia. Skutecznym „lekarstwem” wydają się być programy profilaktyczne, które uwzględniają równocześnie wszystkie możliwe aspekty i płaszczyzny przeciwdziałania – medyczne, środowiskowe, psychologiczne, żywieniowe, czy też deficyt aktywności ruchowej osób dotkniętych nadwagą. Inicjatywy, które docierają do wszystkich możliwych środowisk funkcjonowania dziecka na co dzień – domu rodzinnego, szkoły oraz lokalnej społeczności.
Przykładem takiego programu, skupionego na uczniach w wieku gimnazjalnym, jest Program Profilaktyki Cukrzycy i Chorób Cywilizacyjnych PoZdro!, Fundacji Medicover. To jedna z największych tego typu inicjatyw w Europie, pomagających w walce m.in. z nadwagą i otyłością. W Polsce działa w 4 Miastach - Gdyni, Warszawie, Wrocławiu i Lublinie, z zamiarem rozszerzenia działalności do poziomu wybranych, pojedynczych gmin.
Dotychczasowe wyniki badań przesiewowych Programu PoZdro! w Polsce, wykonane przez pielęgniarki wśród uczniów klas I wybranych szkół gimnazjalnych, nie napawają optymizmem. Wykazują one, że 22% przebadanych uczniów ma nadwagę lub otyłość. Dlatego, ze względu na „wagę” problemu, oferowana przez PoZdro! pomoc jest kompleksowa i wielokierunkowa. Podstawą są przeprowadzane na terenie szkół, wśród uczniów I klas gimnazjów, dobrowolne, bezpłatne i nieinwazyjne badania przesiewowe. Następnie, dzieci z wykrytymi czynnikami ryzyka rozwoju chorób cywilizacyjnych, szczególnie z nadmiarem masy ciała, obejmowane są dwuletnią opieką indywidualną 4 specjalistów - lekarzy, dietetyków, trenerów i psychologów. Projekt oferuje dla podopiecznych także liczne warsztaty edukacyjne, zajęcia sportowe, lekcje zdrowego gotowania. Przewiduje też wsparcie środowiska szkół i współpracę z samorządami lokalnymi w celu podnoszenia jakości edukacji zdrowotnej.
Co istotne, zespół specjalistów Fundacji pracuje z całymi rodzinami uczniów. Pomaga im w trwałej zmianie niezdrowych nawyków, motywuje do uprawiania sportu i dbania o własną kondycję fizyczną i psychiczną. Jak ważne jest takie wsparcie dla nastolatków dotkniętych nadwagą, opowiada film będący częścią kampanii społecznej PoZdro!, nagrany przez młodą vlogerkę, Vroobelka.
Siłą PoZdro! jest jego kompleksowość i skala. Do tej pory w jego ramach przebadanych zostało już ponad 19 000 uczniów. Do grupy ryzyka chorób cywilizacyjnych i programu 2-letniej spersonalizowanej opieki zakwalifikowano ponad 2770 nastolatków. Blisko 150 dzieci zakończyło już cykl redukując wagę i zmieniając swój styl życia na zdrowszy. Zamiarem organizatorów jest przebadanie w ciągu pięciu lat 30 tysięcy polskich uczniów. Rezultat, jaki chce osiągnąć Fundacja Medicover po zakończeniu programu to około tysiąca osób, które wyjdą z grupy ryzyka zachorowania na choroby cywilizacyjne, będące pochodną nadwagi, otyłości i niezdrowego stylu życia.
W 2016 roku PoZdro! otrzymało środki na rozwój dobrej praktyki w Rumunii i w 2017 roku będzie również tam rozwijać swoje skrzydła.
Więcej informacji na temat nadwagi i otyłości wśród dzieci - w pigułce, przykładowe siatki centylowe dla dzieci, w Poradniku Programu PoZdro! online (str. 20-30) oraz na stronie internetowej www.po-zdro.pl
