To, w jakich warunkach pracujemy, nie pozostaje bez wpływu na nasze zdrowie. Jednym z najważniejszych elementów ergonomii, czyli nauki o pracy, jest troska o odpowiednie oświetlenie miejsca pracy. Dbałość o narząd wzroku podczas codziennej pracy to gwarancja tego, że będzie nam dobrze służył przez długie lata.

Dbaj o oczy w pracy.

Spis treści:

1. Oświetlenie stanowiska pracy

2. Światło w pracy sztuczne czy naturalne?

3. Jak ustawić monitor względem okna?

4. Lampki biurowe w pracy

5. Problemy ze wzrokiem w pracy

6. Pomoc i ćwiczenia dla oczu w pracy

7. Gdzie powinno być okno w pracy?

Oświetlenie stanowiska pracy

Ponieważ nieprawidłowe oświetlenie stanowiska pracy może prowadzić do zmęczenia lub uszkodzenia narządu wzroku, a w konsekwencji do spadku wydajności pracy, czynnik ten jest istotny w kontekście zapewnienia pracownikom bezpiecznych warunków pracy. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, pracodawcy zobowiązani są do zapewnienia oświetlenia dziennego w pomieszczeniach stałej pracy, chyba że jest to niemożliwe lub niewskazane ze względu na technologię produkcji.

Zezwala się na korzystanie wyłącznie z oświetlenia elektrycznego w porze nocnej lub jeżeli oświetlenie dzienne jest niewystarczające. Podstawowym celem odpowiedniego oświetlenia miejsca pracy jest zapewnienie bezpieczeństwa osobom pracującym, jak również odpowiednich warunków do wykonywania zadań zawodowych.

– Prawidłowo dobrane oświetlenie pomoże nam skoncentrować się na pracy i nie przemęczyć oczu, pozwoli szybko i łatwo postrzegać obiekty pracy z wymaganymi szczegółami, co umożliwi uniknięcie błędów i zapewni komfort pracy – podkreśla Maciej Zdrodowski, Główny Specjalista ds. Ergonomii Medicover.

Światło w pracy sztuczne czy naturalne?

Wielu z nas uważa, że światło naturalne jest dla naszego wzroku korzystniejsze niż sztuczne. Czy jest tak istotnie? Potwierdza to Maciej Zdrodowski.

– Najkorzystniejsze dla naszych oczu jest światło dzienne, ponieważ promienie słoneczne są najbardziej przyjazne dla wzroku i stymulują nasz organizm do działania. Dlatego biurko, przy którym pracujemy, warto ustawić przy oknie, najlepiej bokiem do niego. Jeżeli jesteśmy praworęczni, okno powinno być po lewej stronie. Jeżeli leworęczni – to odwrotnie, czyli po prawej. Dzięki temu ręka pisząca nie będzie zasłaniać źródła światła. – wyjaśnia Maciej Zdrodowski.

Jak ustawić monitor względem okna?

Inna rada, z której warto skorzystać planując stanowisko pracy, jest taka, by nie ustawiać monitora przodem lub tyłem do okna. W pierwszym wypadku monitor będzie kontrastował ze światłem dziennym, przez co wzrok będzie się męczyć. W drugim wypadku światło będzie odbijać się od ekranu, co również niekorzystnie wpłynie na wydajność naszej pracy. Jeżeli nie mamy innej możliwości ustawienia monitora, zadbajmy o zamontowanie rolet lub żaluzji w oknach. Pozwolą nam regulować ilość światła wpadającego do wnętrza.

Lampki biurowe w pracy

Również w okresie jesienno-zimowym zmuszeni jesteśmy korzystać przede wszystkim ze światła sztucznego. Głównym źródłem światła powinno być wówczas światło ogólne, które równomiernie oświetli całe pomieszczenie.

– Tego typu oświetlenie montowane jest na suficie, w postaci lamp wiszących, reflektorków czy halogenów. Do pracy najlepiej sprawdzi się światło o przewadze niebieskich tonów – najbardziej zbliżone do dziennego. Podkreśla ono kontrasty między barwami i nie przekłamuje kolorów – zauważa Maciej Zdrodowski.

Oświetlenie ogólne możemy w miarę potrzeby uzupełnić o miejscowe, które odpowiednio doświetli biurko do pracy oraz klawiaturę komputera.

– Najlepsze są lampki biurkowe, ale możemy skorzystać również z lamp stojących. Lampka powinna stać po przeciwnej stronie do ręki piszącej, a źródło światła powinno znajdować się ok. 25-30 cm nad blatem biurka. Najlepsze będą lampy o nieprzezroczystej obudowie, dzięki temu strumień światła nie będzie rozproszony i nie będzie razić nas w oczy – dodaje Maciej Zdrodowski.

Korzystając z oświetlenia sztucznego pamiętajmy o ochronie środowiska – warto wybierać żarówki energooszczędne, świetlówki, halogeny, czy diody LED. Dzięki temu nie tylko zapłacimy mniejszy rachunek za prąd, ale i przyczynimy się do zmniejszenia zanieczyszczenia środowiska niedegradowalnymi odpadami.

Problemy ze wzrokiem w pracy

Jeżeli stanowisko pracy jest nieodpowiednio oświetlone (a dotyczy to zarówno niedoświetlenia, jak i nadmiernego wyeksponowania miejsca pracy na działanie promieni świetlnych), może dojść do zaburzeń widzenia.

– Niewłaściwe oświetlenie miejsca pracy powoduje nadmierne obciążenie wzroku, prowadzi do zmęczenia oczu, czego efektem jest m.in. pogorszenie ostrości widzenia, wrażliwości na kontrasty, zwiększenie częstości mrugania i szybkości spostrzegania. Dodatkowym skutkiem jest zmęczenie nerwowe. Konsekwencją nieprawidłowego oświetlenia jest zmniejszenie sprawności widzenia i działania, zwiększenie ryzyka popełnienia błędu czy nawet wypadku, a zatem zmniejszenie zdolności do wykonywania pracy – podkreśla Maciej Zdrodowski.

Inne dolegliwości, na które, wedle statystyk, skarży się ponad 90% kobiet i 80% mężczyzn pracujących stale przy komputerze, to uczucie pieczenia i dyskomfortu w oku, łzawienie i ogólna drażliwość oka czy zaczerwienienie spojówek.

Pomoc i ćwiczenia dla oczu w pracy

Aby pomóc naszym oczom zachować zdrowie, powinniśmy nabrać szeregu dobrych nawyków w pracy. Przede wszystkim, prócz zapewnienia właściwego oświetlenia stanowiska pracy, należy pamiętać o robieniu regularnych przerw we wpatrywaniu się w monitor. Najbardziej korzystne jest odrywanie wzroku od komputera co kilkadziesiąt minut i patrzenie w dowolny punkt oddalony w przestrzeni, a także częste mruganie, które pomaga zachować oku odpowiedni poziom nawilżenia.

Jeśli mimo to odczuwamy dyskomfort z powodu uczucia suchości w oku, najprawdopodobniej jest to spowodowane pracą w sztucznie oświetlonym (a często i klimatyzowanym) pomieszczeniu. Warto wtedy regularnie korzystać z tak zwanych sztucznych łez, dostępnych w aptece bez recepty. Pomocny może się także okazać nawilżacz powietrza, postawiony w pomieszczeniu, w którym pracujemy. Także zachowanie 50–60 cm odległości wzroku od monitora pomaga walczyć ze zmęczeniem wzroku i zawrotami głowy, które są najczęstszymi skutkami długotrwałej pracy przy monitorze.

Na koniec warto podkreślić, że, zgodnie z przepisami Prawa pracy, każdy pracownik, spędzający przed komputerem więcej niż cztery godziny dziennie, powinien przejść badania kontrolne wzroku przed przystąpieniem do pracy, a potem regularnie kontrolować wzrok, zgodnie z zaleceniami lekarza medycyny pracy. Noszenie odpowiednio dobranych okularów lub soczewek kontaktowych to niezbędny element troski zarówno o nasze zdrowie, jak i jakość wykonywanej przez nas pracy.

Gdzie powinno być okno w pracy?

Najkorzystniejsze dla naszych oczu jest światło dzienne, ponieważ promienie słoneczne są najbardziej przyjazne dla wzroku i stymulują nasz organizm do działania. Dlatego biurko, przy którym pracujemy, warto ustawić przy oknie, najlepiej bokiem do niego. Jeżeli jesteśmy praworęczni, okno powinno być po lewej stronie. Jeżeli leworęczni – to odwrotnie, czyli po prawej.

 

Autor: Beata Pałac

 

Prezentowanych informacji o charakterze medycznym nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz indywidualnie, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję w porozumieniu z pacjentem. W przypadku chęci realizacji badań nieobjętych wskazaniami lekarskimi, pacjent ma możliwość ich odpłatnego wykonania.